Tom van der Meer
banner
tomwgvdmeer.bsky.social
Tom van der Meer
@tomwgvdmeer.bsky.social

Hoogleraar Politicologie UvA & AISSR pop quiz fanatic

Politiek Vertrouwen - Kiezers & Kiesstelsels - Burgerschap - Socialisatie

(will tweet mainly in Dutch)
http://tomvandermeer.nl
http://stukroodvlees.nl

Political science 59%
Sociology 15%

En daar komt in Nederland nog het tweekamerstelsel overheen.
In die constellatie zijn het de afgelopen 15 jaar regelmatig kleine partijen geweest die de bestuurbaarheid van Nederland hebben ondersteund. Hogere kiesdrempel maakt die rol moeilijker.

Israel heeft een vergelijkbaar kiesstelsel en verhoogde de kiesdrempel. De versplintering nam niet af, de bestuurbaarheid niet toe. Wel grote greep van uiterst rechts op het bestuur.
Landen met hogere kiesdrempel ervaren in toenemende mate soortgelijke problemen als NL: fragmentatie en 3 blokken.

Uiteraard is dat inzicht bekend. Het is bepaald geen hogere wiskunde.
Bij de huidige uitslag is met een hogere kiesdrempel een driepartijencoalitie mogelijk met een meerderheid in de Tweede Kamer. Maar die komt niet in de buurt van een meerderheid in de Eerste Kamer. En het is geen one-shot game.

Het probleem van coalitievorming ligt primair bij 6 middelgrote partijen, verspreid over 3 blokken (waarvan 1 zich uitsluit/uitgesloten wordt), en een tweekamerstelsel dat qua samenstelling steeds verder uiteen ligt.
Een hogere kiesdrempel is daarvoor bepaald geen panacee, tonen ervaringen elders.

Het Nederlandse systeem is ook ontzettend toegankelijk voor nieuwe partijen. Met slechts 580 handtekeningen kan je partij overal in Nederland op de kieslijst. Een hogere drempel aan steunverklaringen kan effectief zijn, en minder verstorend voor kiezers.

PVV en NSC begonnen als afsplitsers van resp. VVD en CDA, en kwamen vervolgens met respectievelijk 9 en 20 zetels in de Tweede Kamer. Daar helpt geen kiesdrempel tegen.
Dat risico op inbreken en doorgroeien bestond natuurlijk wel voor partijen als Forum en BBB.

Van Haga is nooit met een eigen partij verkozen. Hij splitste af van de VVD, daarna van Forum. Een hogere kiesdrempel helpt niet tegen afsplitsingen; het indirecte effect is twijfelachtig.
De Minister van Binnenlandse Zaken, u weet wel: de ambtsdrager die het verkiezingsproces moet beschermen, zegt ‘geen moeite’ te hebben met de totaal ongefundeerde insinuaties van Wilders. De verdachtmakingen die burgemeesters én de Kiesraad al hebben veroordeeld.

Ongelofelijk.

Reposted by Tom van der Meer

In de verkiezingscampagne maakte Timmermans een opmerking die me greep. Hij zei (dat Spekman beweerde) dat praktisch opgeleide jongeren meer steun hebben voor samen beslissingen nemen dan voor meerderheids beslissingen. Maar klopt dat wel? Een blog met Laura Mulder:
stukroodvlees.nl/voorkeur-voo...
Voorkeur voor consensus niet hoger met praktische opleiding - StukRoodVlees
Op 12 oktober werd Frans Timmermans door NRC geïnterviewd voor de Tweede Kamerverkiezingen. In dit interview vertelt hij over een gesprek met oud-partijvoorzitter Hans Spekman (huidig voorzitter van h...
stukroodvlees.nl

Reposted by Tom van der Meer

En het kan nog erger: dit is hoe NOS Teletekst over de uitslag bericht.

Reposted by Tom van der Meer

Hoe boos moet @hakhverdian.bsky.social worden voordat de berichtgeving over de verkiezingsuitslag dit niveau overstijgt? We hebben een zeer gefragmenteerd politiek landschap waarbij geen enkele partij meer dan 17% van de stemmen haalde.

Reposted by Tom van der Meer

Nieuwe blog: Voorkeur voor consensus niet hoger met praktische opleiding https://stukroodvlees.nl/?p=18311
Onder welke democratieopvatting doet een coalitie met 75 zetels meer "recht aan de verkiezingsuitslag" dan een coalitie met 86 zetels?

That's brilliant. Welcome!

Reposted by Tom van der Meer

Het probleem van afgelopen verkenningen is geweest dat er teveel van verwacht en gedaan werd ('functie elders'). Advies was toen om iemand met afstand tot de politiek voorkeuren op een rij te laten zetten. Verwacht dus niet te veel, volgende week na het Kamerdebat een volgende stap.
Een verkenning is een verkenning is ... meer dan een verkenning?
(vraag tijdens persconferentie verkenner 4-11)
www.kabinetsformatie2025.nl/documenten/2...

Natuurlijk. Dat is toch ook al de les van de afgelopen 15 jaar in Nederland? Structurele gedoogsteun in de Eerste Kamer komt alleen voor een publieke prijs.

Ik heb geen idee van de mate van vertrouwen tussen deze partijen.

Maar inderdaad is vertrouwen nodig. En het is daarom beter als die minderheidsoptie al op dag 1 op tafel ligt, niet pas als de meerderheidsopties uitgeput zouden zijn en de frustraties oplopen.

Als je alles platdrukt tot één model, is alles inderdaad hetzelfde.

Een gedoogakkoord hoeft niet hetzelfde te zijn als een regeerakkoord. Parlementaire steun is niet hetzelfde als regeringsverantwoordelijkheid dragen.

Zeker.
Maar laten we niet doen of een gedoogakkoord hetzelfde hoeft te zijn als een regeerakkoord.

Minderheidscoalities hoeven niet minder stabiel te zijn dan meerderheidscoalities.
Blog uit 2021 is nog altijd relevant voor Nederland.

stukroodvlees.nl/minderheidsr...
Minderheidsregeringen hoeven niet minder stabiel te zijn - StukRoodVlees
Minderheidsregeringen hebben in Nederland een slechte naam. Ze zouden instabiel zijn, en weinig effectief. Begin april verscheen in de Volkskrant een interview waarin staatsrechtgeleerde Wim Voermans ...
stukroodvlees.nl

Dit jaar zit de slotpeiling van peil.nl het dichtst bij de verkiezingsuitslag. Over de periode 1998-2021 zagen we eerder in een onderzoek dat de voorspellende waarde van peilingen voor de verkiezingsuitslag onder verschillende peilers elkaar niet systematisch ontloopt.

Tja, het is van tweeën één. Of peilingen zijn geen voorspellingen (zoals peilers altijd zeggen), of ze zijn het wel. Als ze het eerste zijn, dan moeten rapporten na de verkiezingen aantonen in hoeverre verschil komt door gebrek in methode, of door kiezersbewegingen op de slotdag (zoals in 2023).

Reposted by Tom van der Meer

Dit was heel leuk om te doen!

En inmiddels heb ik ook wat meer tijd gehad om naar alle analyses te kijken. Daarover sprak ik met @tomwgvdmeer.bsky.social en @hakhverdian.bsky.social in de @stukroodvlees.bsky.social podcast.

Luister hier (of in je podcast feed):

stukroodvlees.nl/aflevering-1...

Reposted by Tom van der Meer

@drtomemery.bsky.social kicks off the day by sharing the news about the new funded project – the Macroscope!

#ODISSEI2025
Nieuwe blog: Aflevering 138 – De verkiezingsuitslag, met Twan Huijsmans en Tom van der Meer https://stukroodvlees.nl/?p=18305

Reposted by Tom van der Meer

'Sollicitatieprocedures zijn in de regel vertrouwelijk, maar geregeld lekken namen van kandidaten uit.' Dit is zo'n gel•l. Hier is duidelijk iemand bezig te lekken met het doel om te beschadigen. En mocht het niet zo zijn: kom maar op met al die andere namen dan. www.ad.nl/politiek/num...
Nummer 2 GL-PvdA Esmah Lahlah solliciteerde óók op burgemeesterschap Delft
Esmah Lahlah, de nummer 2 van GroenLinks-PvdA, heeft niet alleen op het burgemeesterschap van Tilburg gesolliciteerd, maar ook op dat van Delft. Dat melden bronnen aan deze site. Partijleider Jesse Kl...
www.ad.nl

Reposted by Tom van der Meer

Reposted by Tom van der Meer

Reposted by Tom van der Meer

Journalists, politicians, pundits, please read! 👇
There are three things everyone should know about youth and far-right voting:

1: There is (averaged all European countries) no correlation between being young and voting for the far right.
@ipsosnl.bsky.social published an age breakdown of the results of the election polls regarding tomorrow's Dutch elections.

Young Dutch voters are leaning more towards the centre-left (D66, PvdA-GL, PvdD, Volt), and are less likely to vote for both the far-right and the center-right.