En daar komt in Nederland nog het tweekamerstelsel overheen.
In die constellatie zijn het de afgelopen 15 jaar regelmatig kleine partijen geweest die de bestuurbaarheid van Nederland hebben ondersteund. Hogere kiesdrempel maakt die rol moeilijker.

Israel heeft een vergelijkbaar kiesstelsel en verhoogde de kiesdrempel. De versplintering nam niet af, de bestuurbaarheid niet toe. Wel grote greep van uiterst rechts op het bestuur.
Landen met hogere kiesdrempel ervaren in toenemende mate soortgelijke problemen als NL: fragmentatie en 3 blokken.

Uiteraard is dat inzicht bekend. Het is bepaald geen hogere wiskunde.
Bij de huidige uitslag is met een hogere kiesdrempel een driepartijencoalitie mogelijk met een meerderheid in de Tweede Kamer. Maar die komt niet in de buurt van een meerderheid in de Eerste Kamer. En het is geen one-shot game.

Het probleem van coalitievorming ligt primair bij 6 middelgrote partijen, verspreid over 3 blokken (waarvan 1 zich uitsluit/uitgesloten wordt), en een tweekamerstelsel dat qua samenstelling steeds verder uiteen ligt.
Een hogere kiesdrempel is daarvoor bepaald geen panacee, tonen ervaringen elders.

Het Nederlandse systeem is ook ontzettend toegankelijk voor nieuwe partijen. Met slechts 580 handtekeningen kan je partij overal in Nederland op de kieslijst. Een hogere drempel aan steunverklaringen kan effectief zijn, en minder verstorend voor kiezers.

PVV en NSC begonnen als afsplitsers van resp. VVD en CDA, en kwamen vervolgens met respectievelijk 9 en 20 zetels in de Tweede Kamer. Daar helpt geen kiesdrempel tegen.
Dat risico op inbreken en doorgroeien bestond natuurlijk wel voor partijen als Forum en BBB.

Van Haga is nooit met een eigen partij verkozen. Hij splitste af van de VVD, daarna van Forum. Een hogere kiesdrempel helpt niet tegen afsplitsingen; het indirecte effect is twijfelachtig.

En het kan nog erger: dit is hoe NOS Teletekst over de uitslag bericht.

That's brilliant. Welcome!

@hakhverdian.bsky.social ?

Natuurlijk. Dat is toch ook al de les van de afgelopen 15 jaar in Nederland? Structurele gedoogsteun in de Eerste Kamer komt alleen voor een publieke prijs.

Ik heb geen idee van de mate van vertrouwen tussen deze partijen.

Maar inderdaad is vertrouwen nodig. En het is daarom beter als die minderheidsoptie al op dag 1 op tafel ligt, niet pas als de meerderheidsopties uitgeput zouden zijn en de frustraties oplopen.

Als je alles platdrukt tot één model, is alles inderdaad hetzelfde.

Een gedoogakkoord hoeft niet hetzelfde te zijn als een regeerakkoord. Parlementaire steun is niet hetzelfde als regeringsverantwoordelijkheid dragen.

Zeker.
Maar laten we niet doen of een gedoogakkoord hetzelfde hoeft te zijn als een regeerakkoord.

Dit jaar zit de slotpeiling van peil.nl het dichtst bij de verkiezingsuitslag. Over de periode 1998-2021 zagen we eerder in een onderzoek dat de voorspellende waarde van peilingen voor de verkiezingsuitslag onder verschillende peilers elkaar niet systematisch ontloopt.