Het is ongekend: een aankomend Amerikaans president die dreigt desnoods met militair geweld grondgebied van een NAVObondgenoot in te nemen. Want dat is wat Donald Trump gisteravond deed op een rommelige persconferentie in MaraLago.ppTrump wil Groenland, dat bij Denemarken hoort, aan het Amerikaans grondgebied toevoegen. Hij dreigt de import van goederen uit Denemarken extra te belasten als dat land niet meewerkt. Zelfs het sturen van het leger is voor hem denkbaar. We hebben Groenland nodig vanwege onze nationale veiligheid.ppEn daar bleef het niet bij. Hij wil ook dat het Panamakanaal weer Amerikaans bezit wordt. Ook hierbij sluit hij inzet van het leger niet uit.ppTrump opperde bovendien opnieuw dat NAVObondgenoot Canada zich bij de VS moet aansluiten.ppHij zette een kaartje op zijn eigen Truth Socialkanaal, waarop Canada alvast aan de VS is toegevoegd: ppHoe serieus moeten we de expansieplannen nemen En hoe zijn de opmerkingen van Trump in de betrokken landen ontvangenph2Panamah2pHet Panamakanaal werd begin vorige eeuw door de Amerikanen voltooid, waarna het kanaal en het gebied eromheen nog decennia Amerikaans grondgebied bleef. Na protesten en jarenlange onderhandelingen werd het in 1999 overgedragen aan de Panamese staat.ppTrump wil dat terugdraaien omdat Panama te veel tolgeld voor de doorvaart zou vragen. De VS wordt afgezet, zei hij in december. Daarnaast is Trump kritisch op de vermeende Chinese invloed op het kanaal. Op 25 december wenste Trump op zijn platform Truth Social iedereen een vrolijk Kerstfeest inclusief de geweldige soldaten van China, die liefdevol, maar illegaal het Panamakanaal bedienen.ppDe Panamese president Mulino sprak direct tegen dat er Chinese soldaten aanwezig zijn rondom het kanaal, maar Trumps zorgen over Chinese invloed zijn niet geheel onterecht. Aan weerszijden van het kanaal heeft China een haven gebouwd en Chinese bedrijven zijn sterk betrokken bij infrastructurele projecten in en rondom het kanaal.ppHet Panamakanaal is cruciaal voor het scheepvaartverkeer tussen de Stille en Atlantische Oceaan en ook voor het scheepvaartverkeer tussen de Amerikaanse West en Oostkust:ppCorrespondent LatijnsAmerika Boris van der Spek zegt dat er in Panama met verbijstering is gereageerd op Trumps uitspraken. Allereerst omdat het Panamakanaal soeverein territorium is en ten tweede omdat de tariefverhoging, waar Trump het over heeft, voor alle rederijen uit alle landen geldt. Die verhoging had te maken met droogte in het kanaal waardoor er minder schepen doorgelaten konden worden, dus het was geen maatregel die alleen de VS raakte.ppNaast Trumps ongenoegen over de aanwezigheid van China denkt men in Panama dat er nog iets achter zijn dreigementen zit, zegt Van der Spek. Er wordt gedacht dat Trump dit zegt om Panama te dwingen meer te doen om migratie via de Darinkloof tegen te gaan. Die kloof is een onherbergzaam stuk jungle tussen Colombia en Panama, waar veel migranten uit ZuidAmerika en andere delen van de wereld doorheen reizen. Maar ook daar is veel verbazing over, want Panama doet al veel meer dan voorheen om dit te beteugelen.ppIn december wees president Mulino elke gedachte aan een overdracht van de hand: Elke vierkante meter van het kanaal hoort bij Panama en dat blijft zo.ph2Groenlandh2pIn de Deense politiek is de persconferentie van Trump het gesprek van de dag, zegt correspondent Rolien Crton. Ze denken niet dat er morgen Amerikaanse militairen in Groenland zullen landen, maar dit maakt ze wel nerveus.ppIn 2019 kon premier Frederiksen Trumps aanbod om Groenland te kopen nog afdoen als absurd. Nu liggen de kaarten anders. Als ze te fel reageert heeft ze een conflict met Trump en ook met de Groenlanders, als ze Groenland is van ons zou zeggen. Want de band tussen Groenland en Denemarken was nog nooit zo slecht.ppGroenland is een arm land dat zonder Deense geldinjecties niet op eigen benen kan staan. Als de Amerikanen meer bieden en ook investeringen beloven, zal het land zich in een referendum misschien voor aansluiting bij de VS uitspreken. Dan moeten de Denen Groenland laten gaan.ppDe Groenlandse premier Egede komt donderdag naar Kopenhagen voor overleg met koning Frederik. Eerder noemde hij het plan van Trump om Groenland te kopen kansloos. Groenland is van ons. We zijn niet te koop en zullen dat nooit zijn.ppDe Deense minister van Buitenlandse Zaken Rasmussen slaat een andere toon aan, Hij zegt uit te kijken naar gesprekken over het veiligheidsbeleid, die volgens hem nu urgenter zijn dan in de periode die Trump eerder president was 20172021.ph2Canadah2pIn december waren er al berichten dat Trump de Canadese premier Trudeau had voorgesteld om zich met Canada bij de VS aan te sluiten. Zo zou het land ontsnappen aan de importheffingen van 25 procent die Trump Canada wil opleggen.ppHet voorstel van Trump leek toen nog toen een grap. Maar gisteren begon hij er weer over. Hij zei dat hij Canada niet zal binnenvallen, maar wel economische druk wil uitoefenen zodat het handelstekort met Canada 55 miljard dollar verdwijnt.ppNoordAmerikacorrespondent Marieke de Vries: Critici noemen Trumps dreigementen grootheidswaanzin, maar hij weet heel goed wat die teweegbrengen in de buitenwereld. In zijn vorige termijn deed hij ook opvallende uitspraken, maar Trump is nu veel beter voorbereid. Hij heeft zich omringd met loyalisten die er hetzelfde in staan als hij, dat maakt hem sterker.ppTrudeau kondigde begin deze week zijn aftreden aan en de conservatieven in Canada lijken bij de volgende verkiezingen richting een overwinning te gaan. Trump juicht dat toe. Zijn onvoorspelbaarheid als aanstaand leider van de grootste economie en het machtigste leger ter wereld maakt dat zijn dreigementen serieus zullen worden genomen.ppDe Canadese regering klinkt vastbesloten. Er is geen schijn van kans dat Canada een deel van de VS wordt, zei premier Trudeau. Wij wijken nooit voor dreigementen, aldus minister Joly van Buitenlandse Zaken.p

De Belgische uitgeverij DPG Media, het bedrijf dat in Nederland achter onder meer het AD, de Volkskrant en NU.nl zit, test in Nederland en Belgi of onlinebezoekers van de nieuwswebsites van het bedrijf willen betalen om geen persoonlijke data te hoeven delen. Dit bevestigt een woordvoerster van DPG Media na berichtgeving door de Belgische krant De Tijd.