Martin van Gelderen
banner
erasmianmartin.bsky.social
Martin van Gelderen
@erasmianmartin.bsky.social

intellectual historian • citizen -'old' republican • inspired by erasmus and grotius • member of the academia europaea • erasmianmartin.world

Political science 29%
History 27%
Pinned
When a book arrives, it feels special: years of life, hard work,. passion.

This one feels very special, thanks to all contributors, Ivan Gaskell, Gert, and our book designer, Sigrid, who does wonders with chiaroscuro.

Last but not least, it feels special, because, well, it's about #Rembrandt!
Christmas lights have come to the cathedral of Pistoia and the medieval civic buildings of the central square

Primair zou ik met Schiller, Über die ästhetische Erziehung des Menschen, 1795 beginnen --daar zie je het vaarwel van de 'politiek' heel duidelijk. Recente engelse uitgave bij Penguin van Alexander Schmidt.

Wolfgang Hardtwig, Geschichtskultur und Wissenschaft, München, 1990
Michael Maurer, Wilhelm von Humboldt. Ein Leben als Werk, Böhlau Verlag, 2016
In het engels de vele studies van Frederick Beiser.
Veel leesplezier!

Manfred Geier, Die Brüder Humboldt: Eine Biographie, Reinbek, 2009
Dieter Langewiesche, ‚Bildungsbürgertum: Zum Forschungsprojekt des Arbeitskreises für moderne Sozialgeschichte‘ in Manfred Hettling and Richard Pohle (eds.), Bürgertum: Bilanzen, Perspektiven, Begriffe, Göttingen, 2019, pp. 37-57.

Echt? In mijn Rotterdamse studiejaren lagen er werelden tussen docenten als Van Doorn, Peper, Rosenthal, Blockmans, zelfs de piepjonge Wijers.
En bij historici: Kossmann versus Van Deursen vond ik al redelijk 'veelvormig'. Misschien iets verder kijken, ietwat meer, tsja, longue duree?

Tenslotte: in het merkwaardige Duitse academische systeem is de Professor:in vrijwel onaantastbaar. Wellicht naïef (zie de hapless Humboldtianen tijdens Nazisme) maar Wissenschaft, uitstijgend boven elk belang, en Politik, sfeer der belangen, zijn in die Humboldtiaanse traditie juist wezensvreemd.

Nogmaals: dat complexe Staatsbegriff is niet met 'politiek' te verwarren. Dat wilden Humboldt en Schiler na de Franse Revolutie juist vermijden. Der Staat dient, levend in Bildung (niet er buiten dus), verheven te zijn: Goethe als minister! Dat ideaal wilde Meinecke na de oorlog nog doen herleven...

Waarom dan Humboldt erbij slepen? Is het Bildungsideaal in Nederlandse wetenschapsdiscussies zo relevant?
En nogmaals: juist de Humboldtiaanse Professor:in wil met partijpolitiek en ideologie helemaal niets van doen hebben.
Misschien gewoon eerst wat meer Humboldt, en zeker ook Schiller, lezen?

Je voorstel 'Humboldtiaans' te noemen, is voor een gepromoveerd historicus, werkzaam aan het Berlijnse WZB, simplistisch.
De wezenlijke dimensie van Humboldtiaanse Bildung, die juist boven de politiek wil uitstijgen, heb je wellicht gewoon gemist? En vind je de Geisteswissenschaften echt eenvormig?

Tenslotte: in de afgelopen 40 jaar is, in mijn eigen beleving, juist de Duitse Geschichtswissenschaft toch wel wat meer veelvormig geworden. De dagen van de dominantie van de Bielefelder Schule en van, aan conservatieve zijde, Gall c.s. zijn voorbij. Kijk in Berlin naar HU en FU-- eenvormig? Echt?

Bildung is Ländersache, 'Berlijn' heeft daar weinig te zeggen. En elke politicus, die nog een beetje voeling met het Humboldtiaanse Bildungsideaal heeft (denk aan CDU-Merkel, Grüne-Habeck) zal zich hoeden op grond van wat jij 'politiek' noemt wetenschapsbeleid te voeren.

3. In het Humboldtiaanse ideaal is der Staat doordrenkt met Bildung. Met partijpolitiek heeft dat Staatsbegrip niets te maken. Later wreekt dat enorm, zoals de oude Meinecke anno 1948 uiteindelijk, wel heel erg laat, erkende. Dat falen betekende o.m. het einde van de roemruchte Geistesgeschichte.

Oppassen voor anachronisme:
1. Humboldtiaanse Wissenschaft is toch wat anders als moderne wetenschap.
2. Het veelomvattende ideaal is Bild -- zie discussies tussen historici als Koselleck, Langewiesche, Hardtwig, die het maar niet lukt een goede vertaling te vinden. Te Duits!?

Denk bij het begrip 'Staat' aan Hegel, zelfs Ranke: God's voetstap op aarde. Dat heeft met partijpolitiek niets te maken -- Wissenschaft, de beroeping van geleerden om kennis te 'schaffen'/schapen en te delen, staat ver verheven boven dat gedoe. Geen kletsende Cliteur dus, maar ware Gelehrsamkeit!

Centraal staat natuurlijk het veelomvattende begrip Bildung, en dat betekent vooral de vorming van 'character' door kennis van cultuur en schoonheid. Daarnaast gaat om 'Staat' (niet Politik dus) en dat begrip moeten we 'geistig', net als 'Wissenschaft' in de Pruisische context, historisch begrijpen.

Humboldt: 'Was man daher höhere wissenschaftliche Anstalten nennt, ist, von aller Form im Staate losgemacht, nichts Anderes als das geistige Leben der Menschen, die äussere Musse oder inneres Streben zur Wissenschaft und Forschung hinführt.'
For all postdocs and ECRs: don't miss out on this great opportunity with the Turin Humanities Programme!

voltaire.ox.ac.uk/news-item/tu...
TURIN HUMANITIES PROGRAMME: 6th CALL FOR APPLICATIONS - 2025
TURIN HUMANITIES PROGRAMME 6th CALL FOR APPLICATIONS – 2025 2026-2028 RESEARCH CYCLE The full call can be found here as pdf file. Terms and Conditions (pdf) Project Description (pdf) Flyer (pdf)…
voltaire.ox.ac.uk
Workshop on Freethinking and Democracy at Jyväskylä on 13 December—come join us if you're around & interested!

#Rembrandt radiert 'Maria mit Kind' 1641.
Protestantisiert er ein Motiv der katholischen Bildtradition?
Ist es die deale ökumenische Weihnachtskarte?
Heute drehte ein Besucher der Ausstellung 'Weihnachten mit Rembrandt' die Karte um- und entdeckte ein neues Gesicht.
www.gvdkunst.de/c/ausstellun...
Joanna Koerten (1630-1715), Dutch painter, draughtswoman and pioneer in the art of paper cutting (silhouettes) #WomensArt
Margaret Cavendish, the 17th-century Duchess of Newcastle and subject of today's broadcast, was a fascinating polymath. Check out her radical vision of equality at Philosophers Corner, and tune in at 11 am on KALW 91.7 FM in the SF Bay Area: philosophytalk.org/blog/margare...

#PhilSky #WiseWomen
Margaret the First - Philosophy Talk
Margaret Cavendish, Duchess of Newcastle in the 17th century, was a fascinating polymath. And she had a radical idea about the universe: everything in it thinks. Amoebas, rocks, trees, dust—you name i...
philosophytalk.org

#Weihnachten mit #Rembrandt
Ein Treffen zwischen der Radierkunst des 17. Jahrhunderts und der neuesten Scan und Drucktechnologie des 21. Jahrhunderts.
#Ausstellung in #Göttingen
Mehr Info:
www.gvdkunst.de/c/ausstellun...

No, not 'Waiting for Godot',
much worse, waiting for #LandRover ...
22-8: diagnosis ad blue tank to be replaced
End of August: #CyberAttack !
Since then: waiting, waiting, waiting...
70 days, and counting.
#Landrover in utter chaos.
Incompetence?
Waiting.
Young man in a yellow robe, painted around 1630 by Jan Lievens. Today was his birthday.
Register now for Tolerance and Tension: New York and Amsterdam in the 17th Century, NNI's Annual Conference on Sat., November 15. View the program here: www.nyhistory.org/programs/new....

If you are a graduate students or have graduate students, be in touch for a registration deal.
Tolerance and Tension: New York and Amsterdam in the 17th Century | The New York Historical
A day-long conference brings together leading scholars, thinkers, and artists for a day of discovery and debate.
www.nyhistory.org
A Year for Dutch and Flemish Women Artists
artherstory.net/a-year-for-d...

In the 18th century the University of #Göttingen was given a set of #Rembrandt prints--a wonderful treasure!
We've selected 33 for a special exhibition.
On show is an encounter between Rembrandt's fabulous engraving techniques and the wonders of modern scan/print technology.
Doors open: 13 November.
We will be running an ERC Consolidator Grant webinar on 24 November for UK-based researchers in the humanities and social sciences interested in applying for the ERC Consolidator Grants. Find out more and register your interest: https://bit.ly/46RDnVV
Great news!
JSTOR now have a free account with an Independent Researcher category. You can access 100 documents per month

www.jstor.org/action/showL...