Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy’s December 9 statement that he is prepared to hold presidential elections during wartime took many by surprise on both sides of the Atlantic. Zelenskyy has…

Waarom koos de Russische bestuurlijke elite ondanks al haar bezwaren er toch voor om de oorlog tegen Oekraïne te steunen? Voormalig politiek journalist Aleksandra Prokopenko sprak met tientallen insiders binnen het Russische systeem en stelde vast dat het onherkenbaar is veranderd. ‘Niemand had enig idee dat Poetin echt een invasie zou starten.’ ‘Het is verleidelijk om te denken dat alles veranderd is sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne’, zegt Aleksandra Prokopenko, terwijl ze ons toespreekt vanuit haar woonkamer in Berlijn. ‘Voor mij kwam de echte verandering rond 2018. Toen al merkte ik dat Russische bestuurders anders naar hun job waren gaan kijken. Ik merkte dat ze steeds meer vonden dat de belangen van de staat boven alles hoorden te gaan. Zelfs als hun bazen iets volslagen absurds vroegen, vonden ze dat het hun plicht was om dat uit te voeren.’ Die evolutie is belangrijk om de Russische invasie van Oekraïne te begrijpen, benadrukt Prokopenko. Hoewel er onder de ministers, bestuurders en topambtenaren van het Russische staatsapparaat eigenlijk niemand voorstander was van een grootschalige oorlog, schaarde die elite zich verbazend snel achter de oorlog. Zelfs notoir liberaalgezinde figuren als Elvira Nabioellina, de gouverneur van de Russische Nationale Bank, conformeerden zich en gingen tot het uiterste om Rusland te vrijwaren van westerse economische en financiële sancties. Prokopenko, die als voormalig politiek journalist veel leden van die bestuurlijke elite persoonlijk kende, ging op zoek naar waarom die ministers, topambtenaren en aan de staat gelieerde bedrijfsleiders toch voor de oorlog kozen. Haar boek, dat binnenkort in het Engels verschijnt als From Sovereigns to Servants , is een verbluffend relaas over hoe de Russische elite vol afgrijzen vaststelde dat haar land Oekraïne was binnengevallen, maar zich gaandeweg toch met de oorlog verzoende. Het is een van de weinige boeken die inzage geven in hoe het Russische staatsapparaat tegenwoordig werkt. Prokopenko verliet Rusland in april 2022 uit protest tegen de oorlog. Aleksandra Prokopenko: Hoe vreemd het vandaag ook klinkt: de bestuurlijke elite had niet het idee dat ze niets te zeggen had. Ze dacht dat er een soort collectief beslissingsproces bestond. Ze dacht dat ze ideeën en argumenten kon aandragen, en dat Poetin vervolgens een rationele beslissing nam. Dat is niet zo gek als het nu klinkt: Poetin liet economische belangen bijna altijd primeren op geopolitieke. Maar toen hij drie dagen voor het begin van de invasie de Russische Veiligheidsraad bij elkaar riep , was duidelijk dat er geen middel was om zijn manier van denken te beïnvloeden. Poetin heeft het systeem gedepolitiseerd: ministers en topambtenaren voeren beleid uit, maar kunnen geen inhoudelijke bijdrage meer leveren. © Anadolu Agency via Getty Images Hoe reageerde de elite toen de oorlog begon? Prokopenko: Stomverbaasd. Niemand had enig idee dat Poetin écht een invasie zou starten. Sergej Lavrov, de minister van Buitenlandse Zaken, moest de beslissing via de staatstelevisie vernemen. Er was wel al maanden een troepenopbouw aan de Oekraïense grens bezig. Prokopenko: Dat was in 2021 ook al gebeurd, en toen was het daarbij gebleven. De Russische bestuurders dachten dat er hoogstens iets kleins zou gebeuren. Ze dachten dat Poetin een spel speelde, en het leger gebruikte om diplomatieke toegevingen binnen te halen. ‘De Russische bestuurders dachten dat Poetin een spel speelde, en het leger gebruikte om diplomatieke toegevingen binnen te halen.’ Weten we wie op de hoogte was van het plan om Oekraïne binnen te vallen? Prokopenko: Niemand. Poetin heeft de beslissing volledig alleen genomen. Hij heeft zijn ideeën nooit met iemand uit de heersende laag gedeeld. U schrijft dat zelfs de zogenaamde haviken in de veiligheidsdiensten tegen de invasie waren. Prokopenko: Zelfs Nikolaj Patroesjev, de opperhavik die de Russische Veiligheidsraad voorzit, zat niet op een oorlog te wachten. Niemand, maar dan ook niemand, had gedacht dat dit een uitputtingsoorlog van bijna vier jaar zou worden die alles zou veranderen. Zeven maanden vóór het begin van de invasie schreef Poetin een essay waarin hij stelde dat Oekraïne een artificiële staat is die geen bestaansrecht heeft. Zorgde dat niet voor onrust? Prokopenko: (schouderophalend) De algemene gedachtegang was: laat Opa (de bijnaam die Russen aan Poetin geven, nvdr) zijn gangetje gaan. Laat hem toch een lang en tegenstrijdig artikel schrijven. Opa’s hobby is nu eenmaal geschiedenis. Dat artikel veranderde in wezen niets. Er volgden geen nieuwe wetten, presidentiële decreten, of orders voor de inlichtingendiensten. En dus besloten ze het artikel te negeren. Rusland was voorheen al Georgië, de Krim en de Donbas binnengevallen. Waarom hielden ze dan geen rekening met een nieuwe aanval? Prokopenko: Omdat die avonturen altijd verbazend goed waren uitgedraaid. Na de ‘groene mannetjes’ op de Krim was er even de vrees dat er verschrikkelijke gevolgen zouden komen. Maar de internationale reactie was zwak. Er kwamen nauwelijks sancties. Bij de Donbasoorlog speelde dan weer dat de Russische overheid officieel niet betrokken was, en dat het niet duidelijk was wat Rusland eigenlijk wilde. En dus besloten ze om er zich vooral het hoofd niet over te breken. Hoe begrijpt u de beslissing van de Russische elite om toch mee te gaan met de oorlog? Prokopenko: U moet begrijpen dat Russische ministers en topambtenaren er een uiterst kosmopolitische levensstijl opna hielden. Hun kinderen zaten op westerse scholen. Hun families – of hun maîtresses – leidden een luxeleventje in een of andere Europese stad. Dat zijn mensen die heen en weer naar Salzburg vlogen voor het jaarlijkse operafestival. En dat gold niet alleen voor de absolute toplaag, maar voor een brede elite van zakenmensen en ondernemers. Door de oorlog viel dat allemaal weg. Waarom was dat zo belangrijk? Prokopenko: Veel leden van de Russische elite vonden het enorm belangrijk om zich deel te voelen van de globale gemeenschap. Oké, een Russisch paspoort was niet ideaal. Het was vaak gedoe om te reizen. Maar als je een multiple-entry-visa had, lukte het prima. Ze waren toch ‘deel van de club’. Nu niet meer. Prokopenko: Zegt u zelf eens, als deel van die globale gemeenschap: wordt dat soort mensen nog welkom geheten in België? Niet echt. Prokopenko: (knikt) Door de persoonlijke sancties zijn die leden van de elite de facto ‘uit de familie gezet’. Ze waren plots niet meer welkom en kwamen op sanctielijsten terecht. En ze beseften donders goed dat het stigma zou blijven, ook na de oorlog. Ze voelen zich totaal vervreemd van de gemeenschap waartoe ze ooit dachten te behoren. Dát is de voornaamste motivatie van hun houding. Die sancties waren er natuurlijk nooit gekomen zonder invasie. Is het niet enorm vreemd dat ze hun situatie wijten aan de houding van het Westen, en niet aan Vladimir Poetin? Prokopenko:  Zij vinden het absurd dat het Westen denkt dat zij Poetin kunnen beïnvloeden. Ze zijn er honderd procent van overtuigd dat zij geen enkele manier hebben om Poetin van gedachte te doen veranderen. Poetin heeft daar handig op ingespeeld, door hen voor te houden dat de sancties er ook zonder invasie waren gekomen. Met alle respect: dat is toch volslagen onnozel? Prokopenko: En toch merkte ik dat een groot deel van de Russische elite erin is meegegaan. Hoe verklaart u dat? Prokopenko: Het komt van beide kanten. Aan de ene kant worden deze bestuurders voortdurend blootgesteld aan propaganda in eigen land, die stelt dat het Westen russofoob is. Maar tegelijk was er wel degelijk een hevig anti-Russisch narratief van westerse kant. Dat narratief is uiteraard te begrijpen, na alle wreedheden die Rusland in Oekraïne heeft begaan. (zucht) Het is nu eenmaal gemakkelijker om sancties als een soort natuurramp te zien of om ze te wijten aan de zogenaamde russofobie van het Westen. Heeft Poetin ooit te horen gekregen dat de oorlog een verschrikkelijk idee was en dat hij onmiddellijk moest stoppen? Prokopenko: Er zijn gesprekken geweest waarin Poetin werd gewaarschuwd dat de gevolgen van de ‘speciale militaire operatie’ verschrikkelijk zouden zijn. Daarop antwoordde hij dat die oorlog de historische missie van de Russische Federatie was. Dan ben je natuurlijk uitgepraat. Wat kun je na zo’n antwoord nog over economische parameters praten? Hebt u de indruk dat die focus op geschiedenis voor Poetin een motiverende factor is? Prokopenko: Ik vermoed van wel. Hij spreekt er constant over. Zag u dat hij begin december vijf uur lang met Steve Witkoff en Jared Kushner heeft gepraat ? Die arme drommels hebben ongetwijfeld de hele geschiedenis van Rusland aangehoord. Een van de sleutelfiguren in het Russische systeem is Elvira Nabioellina, de directeur van de Centrale Bank. Hoe begrijpt u haar keuze? Prokopenko: Haar redenering is dat de gevolgen van niets te doen voor de Russen erger zijn dan de gevolgen van wel iets te doen. Ze beschermt de Russische economie, en bij uitbreiding de Russen, tegen Vladimir Poetin. Op die manier helpt ze de Russische oorlogsinspanning. Prokopenko: (zucht) Helaas. Door de economische gevolgen te beperken heeft ze Poetin een soort legitimatie gegeven. Hij kan langer moeilijke keuzes uitstellen. Dat is de bittere ironie: haar succes heeft de mobilisatie van september 2022 mogelijk gemaakt. Doordat zware economische gevolgen uitbleven, dachten veel Russen: misschien heeft Poetin wel gelijk. Misschien is het wel een speciale militaire operatie, en geen oorlog. © Anadolu via Getty Images Hoe kijkt u naar de huidige toestand van de Russische economie? Prokopenko: Als er niets onverwachts gebeurt, zal Poetin in 2026 nog voldoende middelen hebben om de oorlog gaande te houden. Vanaf 2027 wordt het moeilijk. Ik geloof niets van de budgetberekeningen van het Russische ministerie van Financiën voor 2027 en 2028. Andere staatsagentschappen overigens ook niet. De balans die er ooit was tussen economisch beleid en politiek is weg. Eén man neemt alle politieke beslissingen, en de rest probeert het schip boven water te houden. ‘De balans die er ooit was tussen economisch beleid en politiek is weg. Eén man neemt alle politieke beslissingen, en de rest probeert het schip boven water te houden.’ Tot 2030 zal de olieprijs laag blijven. Verandert dat iets? Prokopenko: Het ministerie van Financiën weet hoe het een budget in evenwicht kan houden, zelfs als de olieprijzen laag zijn. Het grote verschil met vroeger is dat er geen budgettaire buffers meer zijn. Bovendien is de voornaamste oorzaak voor de lage olieprijs de dalende olieconsumptie in de Chinese economie. De Russische economie gaat de komende jaren structurele problemen ondervinden. Zelfs als de oorlog morgen ophoudt, zullen ze blijven. Hoe kijkt u naar de kwestie van de Russische Euroclear-tegoeden? Prokopenko: Ik steun alle landen die België steunen in zijn verzet om die Russische tegoeden te confisqueren. Waarom? Prokopenko: Omdat de langetermijngevolgen van de confisquatie van de Russische tegoeden niet te overzien zijn. En omdat het Poetin in de kaart speelt. Op welke manier speelt die confiscatie Poetin in de kaart? Prokopenko: Omdat je door die confiscatie van de Russische tegoeden eigenlijk het internationaal recht opgeeft. Poetins verwijt tegenover het Westen is altijd geweest dat het hypocriet is, en het internationaal recht naast zich neerlegt wanneer het hen uitkomt. Met die confiscatie geeft de Europese Commissie Poetin gewoon gelijk. De Russische propaganda stelt het nu al voor alsof we die Russische tegoeden gebruiken om onze eigen wapenindustrie te financieren. Het beste wat de Europese Commissie kan doen, is tonen dat het internationaal recht ertoe doet. En tegelijk moeten Europese landen dringend over dialoog gaan denken. ‘Poetins verwijt tegenover het Westen is altijd geweest dat het hypocriet is, en het internationaal recht naast zich neerlegt wanneer het hen uitkomt. Met die confiscatie van Russische tegoeden geeft de Europese Commissie Poetin gewoon gelijk.’ Dialoog met Rusland? Prokopenko: Eerst en vooral moeten Europese landen zelf eens nadenken over hoe ze na de oorlog met Rusland willen omgaan. Ik vind het onvoorstelbaar dat daar zowel in Rusland als in Europa nauwelijks over wordt nagedacht. Is het probleem niet vooral dat Poetin fundamenteel onbetrouwbaar is als gesprekspartner? Prokopenko: Ik zeg niet dat we die dialoog met Poetin moeten voeren. Maar we moeten wel op zoek naar gesprekspartners. Als ik uw boek lees, concludeer ik dat dat geen zin heeft. Poetin houdt toch met niemand rekening. Prokopenko: Momenteel heeft dat inderdaad geen enkele zin. Maar tegelijk moet je voor jezelf mogelijkheden creëren. We moeten op zoek naar figuren met wie het wel de moeite loont om de dialoog aan te gaan. Kijk naar Kirill Dmitrijev, de Russische Amerikagezant. Dat was voor Trumps terugkeer een volstrekt irrelevant figuur. Maar omdat hij banden met Jared Kushner had, werd hij plots naar voren geschoven. Waarom gaan we niet op zoek naar dergelijke figuren? Hebt u het idee dat Poetin ondertussen van de oorlog is gaan houden? Prokopenko: De oorlog heeft zijn positie in eigen land enorm versterkt. Het is de gedroomde legitimatie voor gelijk welke vorm van repressie. En hij heeft de indruk dat het tegenover Europa zijn geopolitieke doelen versterkt. Dat dit de Russische maatschappij enorme schade berokkent en een hypotheek legt op de toekomst van Rusland, vindt hij aanvaardbaar. Hij snapt dat hij niet de middelen heeft om oorlog te blijven voeren, maar hij heeft de indruk dat hij in 2026 nog in het voordeel zal zijn. En daar heeft hij waarschijnlijk gelijk in. Aleksandra Prokopenko studeerde sociologie aan de Universiteit van Manchester en aan de School voor Sociale en Economische wetenschappen in Moskou. 2007-2017: journalist in de zogenaamde ‘Kremlinpool’ voor nieuwsagentschap Tass en voor de zakenkrant Vedomosti . 2017-2022: werkt als adviseur bij de Russische Centrale Bank. Auteur van From Sovereigns to Servants. How the War Against Ukraine Reshaped Russia’s Elite (in 2026). The post Ruslandkenner Aleksandra Prokopenko: ‘Het confisqueren van de Russische tegoeden speelt Poetin in de kaart’ appeared first on Knack .

But Vladimir Putin will keep fighting, and claiming victory prematurely

A new book by Alexandra Prokopenko looks at why the Russian ruling class became the regime’s willing servants—and how they might fare in a post-Putin world.

The paradox of the European Commission’s decision is that the main victims will not be those it formally targets. Major Russian businesses associated with the Putin regime have long adapted to sanctio...

A new book by Alexandra Prokopenko looks at why the Russian ruling class became the regime’s willing servants—and how they might fare in a post-Putin world.

Vulnerability-Lookup - Fast vulnerability lookup correlation from different sources.

Russia’s economy hit the brakes — is a full stop coming? December, 10

Russia’s economy hit the brakes — is a full stop coming? December, 10

Hello! Welcome to your weekly guide to the Russian economy, written by Alexander Kolyandr and Alexandra Prokopenko and brought to you by The Bell. This week

Hello! Welcome to your weekly guide to the Russian economy, written by Alexander Kolyandr and Alexandra Prokopenko and brought to you by The Bell. This week

A painless return to the civilian model is impossible: no amount of fortune can override the laws of economics.

Join the authors of our weekly newsletter, Inside the Russian Economy, Alexander Kolyandr and Alexandra Prokopenko for an hour-long dissection of Russia's economic unraveling, followed by live Q&A.

Russia’s economy hit the brakes — is a full stop coming? December, 10

Russia’s economy hit the brakes — is a full stop coming? December, 10

Russia’s economy hit the brakes — is a full stop coming? December, 10

Andriy Yermak’s resignation today as head of Ukraine’s Office of the President marks a turning point that makes Ukraine stronger, not weaker, as it navigates critical negotiations over ending…

This week we look at how the Kremlin may have the upper hand on the battlefield, but at home its top companies are struggling with the costs of the war.

Join the authors of our weekly newsletter, Inside the Russian Economy, Alexander Kolyandr and Alexandra Prokopenko for an hour-long dissection of Russia's economic unraveling, followed by live Q&A.

The Central Bank began its first sales of physical gold from its reserves as part of the finance ministry’s efforts to fund the budget deficit.

International compliance and anti-money laundering standards are currently formulated in such a way that the Western financial system does not differentiate between Russian political prisoners and ISI...