Natuurbezitters mogen niet zomaar stukken bos kaal kappen. De rechtbank Gelderland heeft de gedragscode die dat mogelijk maakte, vorige week vernietigd. Daarmee kregen natuurorganisaties na vijf jaar procederen hun zin.

Bij het Friese Witmarsum is een onderdeel van een middeleeuws Vikingzwaard gevonden. Het Fries Museum in Leeuwarden spreekt van een unieke vondst: nooit werd zon onderdeel in Nederland aangetroffen. Wereldwijd is er maar n soortgelijk fragment bekend, dat minder intact is gebleven.ppHet gaat om een koperen pommelkap, het uiteinde van het gevest van een zwaard. Het is versierd met dierkoppen als wilde zwijnen en moet in het verleden verguld zijn geweest. Het stamt uit de 10e eeuw.ppHet is echt een prachtig voorwerp, zegt conservator Diana Spiekhout van het Fries Museum. Als je dit aan iemands schede had zien hangen dacht je echt: wauw, wat een pronkstuk.ph2Flinke toonh2pHet voorwerp werd begin mei door Sander Visser met een metaaldetector gevonden in een akker bij het Friese dorp, op 20 centimeter diepte. Hij en een vriend stonden op het punt naar huis te gaan, na een dag speuren die wat kleinigheden als een 16eeeuws muntje, een knoop en een loodje had opgeleverd.ppEn toen kwam patsboem een flinke toon binnen, herinnert hij zich het moment dat zijn metaaldetector een signaal oppikte. Maar je weet het nooit, 95 van de 100 keer is het troep. Zon signaal heb je ook weleens bij treklipjes onder de grond.ppDit keer had hij echter snel door iets bijzonders in handen te hebben. Ik wist dat dit geen bonk metaal was, de vorm met de dierenkoppen was goed zichtbaar. Ik zag dat het een zwaardpommel was, alleen wist ik toen nog niet dat het eentje uit de Vikingperiode was.ppHij begon te bevroeden hoe uniek zijn vondst was toen hij met andere liefhebbers fotos deelde van zijn opgraving. Een vriend ging helemaal uit zijn plaat. Hij zei: Je gaat hem niet zelf schoonmaken, je moet naar een specialist toe. Die is twee dagen met de microscoop bezig geweest om hem op de juiste manier te conserveren.ppOok zwaardexpert Spiekhout was enthousiast toen de beelden haar bereikten. Zij is al een tijdje bezig met een inventarisatie van zwaarden uit het middeleeuwse Frisia, dat bestond uit het Nederlandse kustgebied, de omgeving rond Utrecht en de OostFriese kust van Duitsland.ppHet is voor Nederland echt een superzeldzaam voorwerp. Dit kom je maar een keer in de zoveel tijd tegen, reageert ze. We hopen altijd op dit soort vondsten.ph2Belangrijke schakelh2pIk zie dit stuk echt als een belangrijke schakel tussen de Friese wereld en die van de Vikingen, zegt Spiekhout. We kunnen nu onderzoek doen en mooi het verhaal vertellen van de Vikingen, maar ook over het gebruik van wapens in NoordwestEuropa.ppDe specifieke versieringen wijzen er bijvoorbeeld volgens Spiekhout op dat zwaarden indertijd menselijke eigenschappen werden toegedicht, zoals Excalibur van koning Arthur of de familiewapens uit Game of Thrones.ppZe hadden een grote symbolische waarde en zullen ook duurder zijn geweest, zeker als hij zijn status had bewezen in gevechten. Het waren belangrijke voorwerpen die doorgegeven werden, als erfstuk of als geschenk tussen twee leiders bijvoorbeeld.ppBlijft de vraag waar de rest van dit zwaard is gebleven. Ligt het nog in de Friese grond verborgen, of is de pommel er duizend jaar geleden al afgehaald Het blijft speculeren, zegt Spiekhout.ppDit stuk is bewust van het zwaard gehaald, hij is zeg maar gescalpeerd. Iemand kan hem hebben vermaakt, maar misschien is hij ook wel veroverd, dat is ook een spannend idee. Er zijn verschillende scenarios mogelijk.ppPlannen voor verder archeologisch onderzoek zijn er nog niet, maar Visser wil nog eens verder gaan speuren. Er kan nog iets in de bodem zitten. We hebben met de boer afgesproken dat wij als enige mogen zoeken.ph2Vikingseriesh2pDe vondst opende ook voor Visser een nieuwe wereld. Vikingvondsten zijn zo zeldzaam in Nederland dat ik er niet zo mee bezig was. Ik ben me er nu pas in gaan verdiepen. Afgelopen tijd heb ik allemaal Vikingseries en films gezien en dan vooral gelet op de zwaarden en hun versierselen.ppToch had hij er geen moeite mee om afstand te doen van zijn schat. Hij krijgt een bronzen replica en is trots dat zijn pommel straks te zien is in het Rijksmuseum van Oudheden en daarna naar het Fries Museum gaat.ppHet is leuk voor mijn vitrine, maar het is veel mooier als hij tentoongesteld wordt voor het publiek. Dat streelt me enorm.p

Wetterskip Fryslan gaat niet langer meewerken aan het verlagen van het waterpeil en legt daarmee een potentiële bom onder de plannen voor gaswinning in Friesland. Dat blijkt uit gesprekken die Argos d...

WIERUM – Waterschappen maken zich zorgen over het verbod op klepelmaaiers vanaf 2025. Die worden gebruikt om watergangen open te houden, zodat de aan- en afvoer van water niet in gevaar komt. De maaier hakt eigenlijk de begroeiing in kleine stukjes. Het…

Mei it oplizzen fan in gedoochplicht hat it Wetterskip it rjocht oan syn kant.

Al meer dan 75 jaar oefent Defensie op Vlieland. Nu zet de rechter een streep door een natuurvergunning die nodig is om dat in de toekomst te blijven doen.

De provincie NoordBrabant gaat ongebruikte stikstofruimte van veehouderijen en grote industrile bedrijven intrekken. Veel bedrijven hebben binnen hun vergunning de mogelijkheid om meer dieren te houden of stikstof uit te stoten dan ze in de praktijk doen. Als die ruimte alsnog wordt gebruikt, kan dat tot extra stikstofuitstoot leiden en dat wil de provincie voorkomen.ppBrabant is de eerste provincie die deze maatregel neemt. Volgens de provincie is het nodig, omdat er in Brabant veel beschermde, stikstofgevoelige Natura 2000gebieden zijn die lijden onder de neerslag van stikstof.ppVoor Natura 2000gebieden geldt een verslechteringsverbod. Dat is Europees afgesproken in de Habitatrichtlijn. Het betekent dat de natuur in die gebieden niet achteruit mag gaan. De vergunningverlening voor veel bouwprojecten in Brabant ligt nu vrijwel stil, omdat daarbij stikstof vrijkomt. Daar kan alleen verandering in komen als de stikstofdepositie omlaag gaat, zegt gedeputeerde Saskia Boelema. ph2Noodzakelijkh2pVolgens Boelema is het een noodzakelijke stap om weer nieuwe vergunningen voor bedrijven af te kunnen geven. Met het intrekken van ongebruikte ruimte nemen we een noodzakelijke, preventieve maatregel die verdere toename van de stikstofdepositie voorkomt. Willen we uiteindelijk weer vergunningen geven, dan kunnen we er niet omheen om ongebruikte ruimte in te trekken.ppNoordBrabant begint op 1 juli 2026 met het intrekken van ongebruikte stikstofruimte. Boeren die al een vergunning hebben om een stal te bouwen hebben dus nog anderhalf jaar de tijd om dat te doen.ppDoen ze niet op tijd iets met hun vergunning, dan raken ze de nog ongebruikte stikstofruimte kwijt. Dat geldt ook voor boeren met een slapende vergunning. Dat zijn vergunningen van boeren die zijn gestopt met hun bedrijf.ph2Grote uitstotersh2pBij de industrie richt de provincie zich op de tien bedrijven die het meest uitstoten. Volgens de krant BN DeStem gaat het onder meer om de chemische fabriek van Shell in Moerdijk, afvalverwerker Attero in Moerdijk en de elektriciteitscentrale van RWE, de Amercentrale, in Geertruidenberg.ppNoordBrabant geeft sinds maart 2022 geen vergunning meer voor projecten die leiden tot extra stikstofuitstoot in Natura 2000gebieden.ppDat is het gevolg van een onderzoek naar de staat van die gebieden, waaruit bleek dat de kwaliteit van de natuur was verslechterd.ppEind vorig jaar besloot de provincie dat bouwprojecten waarbij uit ecologisch onderzoek blijkt dat maar weinig stikstof wordt uitgestoten toch zonder vergunning van start mogen.p

In het aardbevingsgebied in Groningen komt definitief geen munitiedepot van Defensie. Dat schrijft staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie in een brief aan de Tweede Kamer. In de zoektocht naar plekken om uit te breiden, is vandaag een aantal mogelijke locaties afgevallen.ppSlochteren, Luddeweer en Tjuchem zijn in ieder geval weggestreept. De drie dorpen liggen midden in het Groningse aardbevingsgebied. De keuze is gemaakt vanwege de zorgen en emoties van bewoners, schrijft Tuinman. Die hebben mij sterker doen beseffen wat ze vanwege de mijnbouwschade al hebben moeten meemaken en hoe ongelukkig de ligging van deze locatie is.ppDe mogelijke komst van een munitieopslag in het aardbevingsgebied leidde tot onrust bij zowel omwonenden als politici. De Tweede Kamer stemde in september in met een motie van SP en GroenLinksPvdA waarin werd gevraagd om een verbod op de bouw van munitiedepots in het gebied.ph2Internationale spanningenh2pDefensie moet uitbreiden om het eigen grondgebied en dat van bondgenoten te kunnen verdedigen. Dat hangt samen met de toegenomen internationale spanningen. Sinds eind vorig jaar worden daarom in alle provincies locaties onderzocht. Er wordt ook gekeken naar plekken voor onder meer landingsbanen en oefenterreinen.ppVandaag zijn 33 locaties afgevallen, omdat militaire activiteit daar niet valt in te passen, bijvoorbeeld omdat ze in de buurt van woningen of een Natura 2000gebied liggen.ppEr zijn nog zon twintig locaties die Defensie nu verder gaat onderzoeken.ph2Frieslandh2pZo wordt voor een nieuw oefenterrein waar ook met explosieven getraind kan worden, nog gekeken naar Arnhem, Kollumerwaard en Lelystad. En er komt een grootschalige munitieopslag in Staphorst, Weerselo of Biddinghuizen.ppDefensie wil naast een grootschalige opslag ook een Snel Inzetbare Capaciteitmunitieopslag SIC. Daarbij is het van belang dat de opslag dicht bij de Eemshaven in Groningen ligt, schrijft Omrop Frysln. Vandaar wordt munitie vervoerd naar het buitenland. Voor de SIC zijn nog twee mogelijke plekken over, beide in Friesland: Kollumerwaard of Lemmer.ppNaar verwachting wordt begin volgend jaar bekend waar Defensie definitief wil uitbreiden.p

In het aardbevingsgebied van Groningen zal geen munitiedepot worden gebouwd. Dat maakt staatssecretaris Gijs Tuinman Defensie dinsdag in een a hrefhttps:www.tweedekamer.nldownloadsdocumentid2024D43527 targetblankKamerbriefa bekend. Defensie overwoog onder meer Slochteren, Luddeweer of Tjuchem als mogelijke locaties, maar ziet daarvan af na zorgen bij omwonenden.