Historisch Nieuwsblad
@historischnwsbl.bsky.social
Historisch Nieuwsblad is hét tijdschrift over geschiedenis in Nederland. Vol historische achtergronden, nieuw ontdekte feiten, actualiteiten en recensies.
‘We kunnen beter bier drinken, net als in de Middeleeuwen,’ grapten Utrechters toen hun kraanwater ondrinkbaar werd door besmetting met een bacterie. In de Middeleeuwen dronken iedereen inderdaad bier, zegt historicus Leendert Alberts. Maar dat had niet met vervuild water te maken.
Middeleeuwers dronken bier, want water was voor dieren
In de Middeleeuwen dronken iedereen bier, zegt historicus Leendert Alberts. Dat had niet met vervuild water, maar met status te maken.
buff.ly
November 15, 2025 at 3:01 PM
‘We kunnen beter bier drinken, net als in de Middeleeuwen,’ grapten Utrechters toen hun kraanwater ondrinkbaar werd door besmetting met een bacterie. In de Middeleeuwen dronken iedereen inderdaad bier, zegt historicus Leendert Alberts. Maar dat had niet met vervuild water te maken.
Vincent Karremans lijkt rond Nexperia een nieuwe Opiumoorlog te zijn gestart. Maar dit keer zal China winnen, voorspelt Beatrice de Graaf @beatricedegraaf.bsky.social www.historischnieuwsblad.nl/vincent-karr...
Vincent Karremans start een nieuwe Opiumoorlog, maar dit keer wint China
Volgens Beatrice de Graaf doet de rel rond Nexperia denken aan de Opiumoorlogen in de negentiende eeuw. Alleen zal China dit keer winnen.
www.historischnieuwsblad.nl
November 15, 2025 at 9:38 AM
Vincent Karremans lijkt rond Nexperia een nieuwe Opiumoorlog te zijn gestart. Maar dit keer zal China winnen, voorspelt Beatrice de Graaf @beatricedegraaf.bsky.social www.historischnieuwsblad.nl/vincent-karr...
Wilhelmina Drucker was veel meer dan een feminist, vertelt haar biograaf Marianne Braun in de Historische BoekenCast. Beluister de hele aflevering via buff.ly/NkBrVVc buff.ly/NkBrVVc
November 14, 2025 at 2:02 PM
Wilhelmina Drucker was veel meer dan een feminist, vertelt haar biograaf Marianne Braun in de Historische BoekenCast. Beluister de hele aflevering via buff.ly/NkBrVVc buff.ly/NkBrVVc
Amerikanen vrezen voor escalatie nu president Donald Trump zwaarbewapende militairen inzet in grote steden. In 1970 openden soldaten van de National Guard het vuur op demonstrerende studenten aan Kent State University.
De National Guard richtte een bloedbad aan in Ohio
Kent State Shooting krijgt hernieuwde aandacht door inzet militairen.
buff.ly
November 13, 2025 at 4:04 PM
Amerikanen vrezen voor escalatie nu president Donald Trump zwaarbewapende militairen inzet in grote steden. In 1970 openden soldaten van de National Guard het vuur op demonstrerende studenten aan Kent State University.
Hadden nazileiders speciale karaktertrekken zodat ze zonder wroeging gruwelijke misdaden konden beramen? In het rechtbankdrama Nuremberg hoopt een psychiater dat tijdens het beroemde strafproces in gesprekken met Hermann Göring te kunnen vaststellen.
Psychologisch steekspel tussen psychiater en Hermann Göring
De op ware gebeurtenissen gebaseerde film Nuremberg toont het psychologische steekspel tussen een psychiater en een nazikopstuk.
buff.ly
November 12, 2025 at 5:03 PM
Hadden nazileiders speciale karaktertrekken zodat ze zonder wroeging gruwelijke misdaden konden beramen? In het rechtbankdrama Nuremberg hoopt een psychiater dat tijdens het beroemde strafproces in gesprekken met Hermann Göring te kunnen vaststellen.
In 'Dit is fascisme' waarschuwt Rosan Smits voor uiterst rechtse ondermijning van de democratie. De waarschuwing is terecht, maar volgens expert Robin te Slaa gebruikt zij het begrip ‘fascisme’ te gemakzuchtig. Fascisme is geen inhoudsloze machtspolitiek, maar een echte ideologie.
Het gevaar van fascisme zit wel degelijk in de ideologie
Het boek 'Dit is fascisme' waarschuwt terecht voor ondermijning van de democratie, maar gebruikt het begrip ‘fascisme’ te gemakzuchtig.
buff.ly
November 11, 2025 at 4:01 PM
In 'Dit is fascisme' waarschuwt Rosan Smits voor uiterst rechtse ondermijning van de democratie. De waarschuwing is terecht, maar volgens expert Robin te Slaa gebruikt zij het begrip ‘fascisme’ te gemakzuchtig. Fascisme is geen inhoudsloze machtspolitiek, maar een echte ideologie.
James Watson, een van de ontdekkers van de DNA-structuur, is op 97-jarige leeftijd overleden. Niet iedereen was in 1953 enthousiast over die ontdekking, vooral niet omdat de eugenetica van de nazi's nog vers in het geheugen lag. buff.ly/UBOBgUt
November 10, 2025 at 6:00 PM
James Watson, een van de ontdekkers van de DNA-structuur, is op 97-jarige leeftijd overleden. Niet iedereen was in 1953 enthousiast over die ontdekking, vooral niet omdat de eugenetica van de nazi's nog vers in het geheugen lag. buff.ly/UBOBgUt
In de negentiende eeuw onderwierpen de Ottomanen de inwoners van het huidige Soedan. Zo ontstond een kunstmatige staat die alleen in het voordeel werkt van een parasitaire elite. Zij zet het oude Ottomaanse systeem van patronage, intimidatie en plundering nog altijd voort.
Hoe Soedan een plunderstaat werd
Onder de Ottomanen werd Soedan een kunstmatige staat die alleen in het voordeel werkt van een parasitaire elite.
buff.ly
November 9, 2025 at 4:01 PM
In de negentiende eeuw onderwierpen de Ottomanen de inwoners van het huidige Soedan. Zo ontstond een kunstmatige staat die alleen in het voordeel werkt van een parasitaire elite. Zij zet het oude Ottomaanse systeem van patronage, intimidatie en plundering nog altijd voort.
Drie of vier grote plastic bakken op wieltjes in de tuin: niemand kijkt er meer van op. Maar de ontvangst van de ‘vuilbak’ in de jaren zeventig en tachtig was niet altijd enthousiast.
'Ze donderen hun vuil in die emmer en laten zich niet meer zien’
De ontvangst van de Kliko was niet altijd enthousiast.
buff.ly
November 8, 2025 at 4:01 PM
Drie of vier grote plastic bakken op wieltjes in de tuin: niemand kijkt er meer van op. Maar de ontvangst van de ‘vuilbak’ in de jaren zeventig en tachtig was niet altijd enthousiast.
Met raketten brengt het Pentagon het ene na het andere Venezolaanse schip tot zinken. Volgens emeritus hoogleraar Patricio Silva zijn we getuige van Trumps interpretatie van de Monroe-doctrine.
Amerikanen grijpen steeds terug op de Monroe-doctrine
In Venezuela zijn we getuige van Trumps interpretatie van de Monroe-doctrine, buitenlands beleid dat stamt uit 1823.
buff.ly
November 7, 2025 at 3:01 PM
Met raketten brengt het Pentagon het ene na het andere Venezolaanse schip tot zinken. Volgens emeritus hoogleraar Patricio Silva zijn we getuige van Trumps interpretatie van de Monroe-doctrine.
Bruine kroegen verdwijnen in rap tempo. In het boek 'Authentieke Amsterdamse bruine kroegen' onderzoekt stadsgids en curator Peter Quatfass de geschiedenis van 38 historische cafés. Hij pleit ervoor om deze kwetsbare kroegen meer te steunen.
'Nederland moet historische kroegen beter beschermen'
Bruine kroegen verdwijnen in rap tempo. Curator Peter Quatfass pleit ervoor om deze kwetsbare, historische café's meer te steunen.
buff.ly
November 6, 2025 at 4:02 PM
Bruine kroegen verdwijnen in rap tempo. In het boek 'Authentieke Amsterdamse bruine kroegen' onderzoekt stadsgids en curator Peter Quatfass de geschiedenis van 38 historische cafés. Hij pleit ervoor om deze kwetsbare kroegen meer te steunen.
In de film en tv-serie Het grote offensief krijgt de Britse generaal Montgomery de schuld van het moeizame verloop van de geallieerde bevrijding van Zeeland. Hij zou bevelen van hogerhand naast zich neer hebben gelegd. Wat klopt er van die lezing?
Nieuwe film over Slag om de Schelde beschuldigt ten onrechte generaal Montgomery
Volgens 'Het grote offensisef' zou Montgomery bevelen naast zich neer hebben gelegd bij de Slag om de Schelde, maar dat klopt niet.
buff.ly
November 5, 2025 at 3:03 PM
In de film en tv-serie Het grote offensief krijgt de Britse generaal Montgomery de schuld van het moeizame verloop van de geallieerde bevrijding van Zeeland. Hij zou bevelen van hogerhand naast zich neer hebben gelegd. Wat klopt er van die lezing?
De VS dreigen met militair ingrijpen in Venezuela. Hun opstelling past in een lange reeks Amerikaanse bemoeienissen in Zuid-Amerika. Zo vielen ze op 25 oktober 1983 het Caribische eilandje Grenada binnen. ‘Het was een Sovjet-kolonie, gemaakt om terrorisme te exporteren.’
VS vallen Grenada binnen om ‘terrorisme’ te bestrijden
De VS dreigen met militair ingrijpen in Venezuela. In 1983 viel Amerika het Caribische eilandje Grenada binnen vanwege Sovjet-invloeden.
buff.ly
November 4, 2025 at 5:45 PM
De VS dreigen met militair ingrijpen in Venezuela. Hun opstelling past in een lange reeks Amerikaanse bemoeienissen in Zuid-Amerika. Zo vielen ze op 25 oktober 1983 het Caribische eilandje Grenada binnen. ‘Het was een Sovjet-kolonie, gemaakt om terrorisme te exporteren.’
Wilhelmina Drucker was veel meer dan een feminist, vertelt haar biograaf Marianne Braun in de Historische BoekenCast. ‘Onze democratie en rechtstaat zijn schatplichtig aan haar.’
Afl. 61 - Waarom houdt Poetin vast aan Koude Oorlog-spionnen?
De Historische BoekenCast · Episode
buff.ly
November 3, 2025 at 7:00 PM
Wilhelmina Drucker was veel meer dan een feminist, vertelt haar biograaf Marianne Braun in de Historische BoekenCast. ‘Onze democratie en rechtstaat zijn schatplichtig aan haar.’
Limburgers pronken graag met hun imago van Bourgondische levensgenieters. Maar wie waren de échte Bourgondiërs die in de Late Middeleeuwen hun stempel drukten op de Nederlanden? Dat is te zien in het Limburgs Museum.
Limburgs Museum prikt mythe over Bourgondiërs door
De tentoonstelling Bourgondiërs in Limburg onthult de geschiedenis van de échte Bourgondiërs die in de Late Middeleeuwen hun stempel drukten.
buff.ly
November 2, 2025 at 2:37 PM
Limburgers pronken graag met hun imago van Bourgondische levensgenieters. Maar wie waren de échte Bourgondiërs die in de Late Middeleeuwen hun stempel drukten op de Nederlanden? Dat is te zien in het Limburgs Museum.
Hoe krijg je een goed werkende democratie? Op die vraag vonden de Atheners in de zesde eeuw voor Christus een uniek antwoord, vertelt oudhistoricus Henk Singor. Eigentijdse politici zouden er wat hem betreft van kunnen leren.
Atheners vonden loten eerlijker dan stemmen
Hoe krijg je een goed werkende democratie? Op die vraag vonden de Atheners in de zesde eeuw voor Christus een uniek antwoord.
buff.ly
November 1, 2025 at 2:37 PM
Hoe krijg je een goed werkende democratie? Op die vraag vonden de Atheners in de zesde eeuw voor Christus een uniek antwoord, vertelt oudhistoricus Henk Singor. Eigentijdse politici zouden er wat hem betreft van kunnen leren.
Halloween wordt steeds populairder in Nederland: families versieren hun huis met pompoenen, spinnen en heksenplaatjes. In 1615 beschuldigde een boze buurvrouw Katharina Kepler van hekserij. Zelfs na martelingen weigerde ze schuld te bekennen.
Heksenjacht. Het slepende proces tegen Katharina Kepler
Vanaf 1615 wordt Katharina Kepler vervolgd voor hekserij. Haar zoon, astronoom en wiskundige Johannes Kepler, verdedigt haar.
buff.ly
October 31, 2025 at 2:37 PM
Halloween wordt steeds populairder in Nederland: families versieren hun huis met pompoenen, spinnen en heksenplaatjes. In 1615 beschuldigde een boze buurvrouw Katharina Kepler van hekserij. Zelfs na martelingen weigerde ze schuld te bekennen.
Bij hun eerste verkiezingen in 1967 was het optimisme rond D66 ook groot. Het toverwoord van de nieuwe partij was 'vernieuwing'.
De oprichters van D66 vonden het links-rechtsschema achterhaald
D66 is de grote winnaar van de verkiezingen. In de campagne voor de verkiezingen van 1967 viel D'66 op met vernieuwende tv-spots en posters.
buff.ly
October 30, 2025 at 7:01 PM
Bij hun eerste verkiezingen in 1967 was het optimisme rond D66 ook groot. Het toverwoord van de nieuwe partij was 'vernieuwing'.
Decennialang waren de Amerikanen dol op Charlie Chaplin. Maar toen hij verdacht werd van communistische sympathieën, kwam hij het land niet meer in. Lees in onze nieuwe editie hoe de geliefde clown in een ongewenste migrant veranderde. buff.ly/FrONOQC
October 28, 2025 at 12:01 PM
Decennialang waren de Amerikanen dol op Charlie Chaplin. Maar toen hij verdacht werd van communistische sympathieën, kwam hij het land niet meer in. Lees in onze nieuwe editie hoe de geliefde clown in een ongewenste migrant veranderde. buff.ly/FrONOQC
In een extra aflevering van de Historische BoekenCast, opgenomen voor een live-publiek op het Geschiedenis Festival in Haarlem, vertelt Annejet van der Zijl over haar dubbelbiografie van Franz von Siebold en zijn Japanse dochter Oine. buff.ly/HVDk3x8
October 27, 2025 at 4:31 PM
In een extra aflevering van de Historische BoekenCast, opgenomen voor een live-publiek op het Geschiedenis Festival in Haarlem, vertelt Annejet van der Zijl over haar dubbelbiografie van Franz von Siebold en zijn Japanse dochter Oine. buff.ly/HVDk3x8
Patriot Pieter Vreede was een goede debater en had op papier zeer democratische ideeën. Maar hij kon niet tegen kritiek, en had er geen moeite mee verkiezingen te manipuleren als veel kiezers in zijn ogen de ‘verkeerde opvattingen’ hadden, blijkt uit deze biografie van Dirk Alkemade.
Pieter Vreede: een democraat die niet van tegenspraak hield
Ondanks de sleutelrol van patriot Pieter Vreede bestond er geen biografie van hem, maar Dirk Alkemade heeft nu in deze leemte voorzien.
buff.ly
October 26, 2025 at 2:01 PM
Patriot Pieter Vreede was een goede debater en had op papier zeer democratische ideeën. Maar hij kon niet tegen kritiek, en had er geen moeite mee verkiezingen te manipuleren als veel kiezers in zijn ogen de ‘verkeerde opvattingen’ hadden, blijkt uit deze biografie van Dirk Alkemade.
Janna Coomans wint de Libris Geschiedenis Prijs met haar boek Dievenland. Volgens de jury ‘wekt ze een middeleeuwse wereld tot leven waar je weinig over leest. Het boek is een parel van onderzoeksdrift die vol staat met verbijsterende verhalen.’ www.historischnieuwsblad.nl/janna-cooman...
Janna Coomans wint Libris Geschiedenis Prijs
Volgens de jury ‘wekt Janna Coomans een wereld tot leven waar je weinig over leest: de onderkant van de laatmiddeleeuwse samenleving.'
www.historischnieuwsblad.nl
October 26, 2025 at 11:19 AM
Janna Coomans wint de Libris Geschiedenis Prijs met haar boek Dievenland. Volgens de jury ‘wekt ze een middeleeuwse wereld tot leven waar je weinig over leest. Het boek is een parel van onderzoeksdrift die vol staat met verbijsterende verhalen.’ www.historischnieuwsblad.nl/janna-cooman...
Op zaterdag 11 oktober vond de tiende editie van het Geschiedenis Festival plaats. We kijken terug op een geslaagde dag vol lezingen, interviews en debatten, en hopen u volgend jaar opnieuw te mogen verwelkomen in Haarlem!
October 25, 2025 at 1:39 PM
Op zaterdag 11 oktober vond de tiende editie van het Geschiedenis Festival plaats. We kijken terug op een geslaagde dag vol lezingen, interviews en debatten, en hopen u volgend jaar opnieuw te mogen verwelkomen in Haarlem!
Lijsttrekkers geven nu al hun voorkeur aan voor toekomstige coalities. Volgens historicus Alexander van Kessel leidde dit in het verleden vaak tot spanningen aan de formatietafel. ‘Het grote nadeel van het innemen van ferme posities, is dat je daar later misschien op moet terugkomen.’
Coalitievoorkeuren in verkiezingstijd leidden vaak tot spanningen aan de formatietafel
Volgens historicus Alexander van Kessel leidden coalitievoorkeuren en uitsluitingen in het verleden vaak tot spanningen aan de formatietafel.
buff.ly
October 24, 2025 at 3:31 PM
Lijsttrekkers geven nu al hun voorkeur aan voor toekomstige coalities. Volgens historicus Alexander van Kessel leidde dit in het verleden vaak tot spanningen aan de formatietafel. ‘Het grote nadeel van het innemen van ferme posities, is dat je daar later misschien op moet terugkomen.’
In de bioscopen draait de nieuwste verfilming van Frankenstein door regisseur Guillermo del Toro. Wat gebeurt er als een geleerde op de stoel van de Schepper gaat zitten? Om die nog altijd actuele vraag draait de beroemde roman van Mary Shelley.
De erfenis van Frankenstein
In de bioscopen draait de nieuwste verfilming van Frankenstein door Guillermo del Toro. Vanaf 7 november is de film op Netflix te zien.
buff.ly
October 23, 2025 at 2:01 PM
In de bioscopen draait de nieuwste verfilming van Frankenstein door regisseur Guillermo del Toro. Wat gebeurt er als een geleerde op de stoel van de Schepper gaat zitten? Om die nog altijd actuele vraag draait de beroemde roman van Mary Shelley.