Martien Visser
@bmvisser.bsky.social
Senior Fellow bij het Centre of International Energy Policy (CIEP) in Den Haag, emeritus-lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen/Entrance, adviseur Gasunie
Meten = Weten!
Meten = Weten!
In de USA lukt het industrie terug te krijgen op eigen bodem. Verschil met Europa?
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
First Solar opens a Louisiana factory that’s 11 Superdomes big
First Solar opens a massive $1.1 billion solar factory in Louisiana, adding 3.5 GW of new US capacity and more than 800 well-paid jobs.
electrek.co
November 22, 2025 at 7:59 PM
In de USA lukt het industrie terug te krijgen op eigen bodem. Verschil met Europa?
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Betreft een productiefaciliteit zonnepanelen met een capaciteit van 3,5 GW per jaar en ruim 700 werknemers. Voor belangrijk deel met AI gestuurd.
electrek.co/2025/11/21/f...
Elektriciteit in NW-Europa op dit moment. Beetje koud en weinig wind.
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
November 22, 2025 at 10:58 AM
Elektriciteit in NW-Europa op dit moment. Beetje koud en weinig wind.
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
FR, NL en NO zijn de grote exporteurs. IE, UK, DE en DK de grote importeurs.
De kleur geeft de momentane CO2-intensiteit van de nationale powerproductie aan.
#grafiekvandedag
Details: app.electricitymaps.com/map/live/fif...
Update na 3 mnd: Het aandeel offshore windproductie dat blijkens deze analyse om technische of commerciële redenen wordt afgeschakeld neemt niet verder toe.
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
November 22, 2025 at 9:59 AM
Update na 3 mnd: Het aandeel offshore windproductie dat blijkens deze analyse om technische of commerciële redenen wordt afgeschakeld neemt niet verder toe.
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Vooral omdat het aandeel wind in de NL stroommix niet of nauwelijks is gegroeid, vermoed ik.
#grafiekvandedag
Een beetje kou en nauwelijks wind resulteerde in een verdubbeling van de NL gasvraag afgelopen dagen.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
November 22, 2025 at 9:20 AM
Een beetje kou en nauwelijks wind resulteerde in een verdubbeling van de NL gasvraag afgelopen dagen.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
#grafiekvandedag
Ter illustratie is op dezelfde as de elektriciteitsvraag weergegeven.
Forse daling van de gasprijzen gisteren, waardoor gas voor 2026 onder de €30/MWh (= ca. 30 €ct/m3) kwam.
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
November 22, 2025 at 8:00 AM
Forse daling van de gasprijzen gisteren, waardoor gas voor 2026 onder de €30/MWh (= ca. 30 €ct/m3) kwam.
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
Handelaren wijzen op warmer weer, waardoor opslagen 'voller' blijven, hoop op vrede UA-RU & lagere LNG-vraag uit Azië. Voor wat het waard is. Het kan zomaar veranderen.
#grafiekvandedag
In aardgas-eq.: NL produceerde in 2024 aan vaste* biomassa 1,5 miljard m3, importeerde 1 miljard m3 en exporteerde 0,5 miljard m3.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
November 22, 2025 at 7:34 AM
In aardgas-eq.: NL produceerde in 2024 aan vaste* biomassa 1,5 miljard m3, importeerde 1 miljard m3 en exporteerde 0,5 miljard m3.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
#grafiekvandedag
*houtskool, takken, houtafval, schors, papierslib, stammen, etc. De internationale handel gebeurt vooral in de vorm van pellets.
30 jaar energiebeleid in 300 pagina's: de liberalisatie, de internationalisatie, de transitie. Over het wankele evenwicht tussen schoon, betrouwbaar en betaalbaar. Een CIEP-publicatie waar ik aan mocht bijdragen
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
November 21, 2025 at 7:01 PM
30 jaar energiebeleid in 300 pagina's: de liberalisatie, de internationalisatie, de transitie. Over het wankele evenwicht tussen schoon, betrouwbaar en betaalbaar. Een CIEP-publicatie waar ik aan mocht bijdragen
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gratis te downloaden!
ciep.energy/publications...
Gemiddeld produceert wind op land inmiddels per jaar ongeveer 2500 MWh elektriciteit per MW windvermogen. Stijging door steeds hogere turbines.
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
November 21, 2025 at 10:59 AM
Gemiddeld produceert wind op land inmiddels per jaar ongeveer 2500 MWh elektriciteit per MW windvermogen. Stijging door steeds hogere turbines.
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
#grafiekvandedag
Dit is de 'echte' opbrengst; dus inclusief effect van gepland en ongepland onderhoud & technisch en commercieel afschakelen
De crisis in de NL industrie leidt niet alleen tot ca. 25% besparing op aardgas (en CO2), maar ook tot ca. 25% op stroom (en CO2).
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
November 21, 2025 at 7:59 AM
De crisis in de NL industrie leidt niet alleen tot ca. 25% besparing op aardgas (en CO2), maar ook tot ca. 25% op stroom (en CO2).
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
#grafiekvandedag
Ook tast het het NL verdienvermogen aan, kost het goedbetaalde banen, helpt het het klimaat niet, en maakt het ons afhankelijker van China, USA, etc.
De (gemeten) productie van NL wind op zee bereikte op 11 november 's avonds een record: 4484 MWh in een uur.
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
November 21, 2025 at 6:57 AM
De (gemeten) productie van NL wind op zee bereikte op 11 november 's avonds een record: 4484 MWh in een uur.
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
Totaal vermogen van alle windturbines op NL zee is op papier 4747 MW. Benutting op dat moment was dus bijna 95% !
#grafiekvandedag
Speciaal voor de onderhandelaars @henri.cda.nl en @robjetten.bsky.social: tuin er niet in en neem maatregelen. Pas ook de Klimaatwet aan!
energiepodium.nl/artikel/gooc...
energiepodium.nl/artikel/gooc...
Goochelen met klimaatemissies
energiepodium.nl
November 21, 2025 at 6:19 AM
Speciaal voor de onderhandelaars @henri.cda.nl en @robjetten.bsky.social: tuin er niet in en neem maatregelen. Pas ook de Klimaatwet aan!
energiepodium.nl/artikel/gooc...
energiepodium.nl/artikel/gooc...
Hopelijk slaapt iedereen nog: NL heeft zelfs haar minimale EU-vulverplichting van 74% niet gehaald en blijft dus ook ver af van haar eigen doel van tenminste 80%.
De minister, vrij vertaald: "we waren goed op weg, maar het zat aan het eind een beetje tegen". Zie:
tweedekamer.nl/kamerstukken/b…
De minister, vrij vertaald: "we waren goed op weg, maar het zat aan het eind een beetje tegen". Zie:
tweedekamer.nl/kamerstukken/b…
November 21, 2025 at 5:57 AM
Hopelijk slaapt iedereen nog: NL heeft zelfs haar minimale EU-vulverplichting van 74% niet gehaald en blijft dus ook ver af van haar eigen doel van tenminste 80%.
De minister, vrij vertaald: "we waren goed op weg, maar het zat aan het eind een beetje tegen". Zie:
tweedekamer.nl/kamerstukken/b…
De minister, vrij vertaald: "we waren goed op weg, maar het zat aan het eind een beetje tegen". Zie:
tweedekamer.nl/kamerstukken/b…
Ik meldde het vanochtend al: EU-netbeheerders concludeerden dat bij hoge stroomvraag (= kou) en weinig wind veel landen (o.a. DE/DK/BE) deze winter een tekort kunnen hebben.
Erg koud is het morgen natuurlijk niet, er is wel weinig wind. Morgen dus zeer hoge stroomprijzen.
Erg koud is het morgen natuurlijk niet, er is wel weinig wind. Morgen dus zeer hoge stroomprijzen.
November 20, 2025 at 7:05 PM
Ik meldde het vanochtend al: EU-netbeheerders concludeerden dat bij hoge stroomvraag (= kou) en weinig wind veel landen (o.a. DE/DK/BE) deze winter een tekort kunnen hebben.
Erg koud is het morgen natuurlijk niet, er is wel weinig wind. Morgen dus zeer hoge stroomprijzen.
Erg koud is het morgen natuurlijk niet, er is wel weinig wind. Morgen dus zeer hoge stroomprijzen.
Moleculen-infra (aardgas, waterstof, olie) heeft veel minder ruimte nodig dan E-infra. Bij opslag scheelt het factor 200-1000.
De (gedeeltelijke) transitie van gas/olie naar elektriciteit gaat daarom gepaard met fors meer ruimtegebruik.
Het is niet anders.
#inconvenient
De (gedeeltelijke) transitie van gas/olie naar elektriciteit gaat daarom gepaard met fors meer ruimtegebruik.
Het is niet anders.
#inconvenient
November 20, 2025 at 10:12 AM
Moleculen-infra (aardgas, waterstof, olie) heeft veel minder ruimte nodig dan E-infra. Bij opslag scheelt het factor 200-1000.
De (gedeeltelijke) transitie van gas/olie naar elektriciteit gaat daarom gepaard met fors meer ruimtegebruik.
Het is niet anders.
#inconvenient
De (gedeeltelijke) transitie van gas/olie naar elektriciteit gaat daarom gepaard met fors meer ruimtegebruik.
Het is niet anders.
#inconvenient
Het lijkt erop dat NL dit jaar Australië nog net voor blijft als kampioen opgesteld zonPV vermogen per inwoner.
#grafiekvandedag
Het blijkt dat het groeitempo van zonPV ook in AU niet meer toeneemt. In AU evenwel nog geen daling van het groeitempo, zoals NL.
#grafiekvandedag
Het blijkt dat het groeitempo van zonPV ook in AU niet meer toeneemt. In AU evenwel nog geen daling van het groeitempo, zoals NL.
November 20, 2025 at 8:50 AM
Het lijkt erop dat NL dit jaar Australië nog net voor blijft als kampioen opgesteld zonPV vermogen per inwoner.
#grafiekvandedag
Het blijkt dat het groeitempo van zonPV ook in AU niet meer toeneemt. In AU evenwel nog geen daling van het groeitempo, zoals NL.
#grafiekvandedag
Het blijkt dat het groeitempo van zonPV ook in AU niet meer toeneemt. In AU evenwel nog geen daling van het groeitempo, zoals NL.
In hun Winter-Outlook 2025-2026 zijn de samenwerkende Europese netbeheerders (ENTSO-E) positief over de betrouwbaarheid van de stroommarkt komende winter.
Wel is er een toename van het aantal biedzones dat bij weinig aanbod zon & wind afhankelijk is van import.
#grafiekvandedag
Wel is er een toename van het aantal biedzones dat bij weinig aanbod zon & wind afhankelijk is van import.
#grafiekvandedag
November 20, 2025 at 7:23 AM
In hun Winter-Outlook 2025-2026 zijn de samenwerkende Europese netbeheerders (ENTSO-E) positief over de betrouwbaarheid van de stroommarkt komende winter.
Wel is er een toename van het aantal biedzones dat bij weinig aanbod zon & wind afhankelijk is van import.
#grafiekvandedag
Wel is er een toename van het aantal biedzones dat bij weinig aanbod zon & wind afhankelijk is van import.
#grafiekvandedag
NL doorvoerland: export naar DE is gelijk aan eigen verbruik. USA is hofleverancier.
DE betaalt voor gastransport door NL de vastgestelde entry (bij de LNG terminal) en exit fee (aan de grens). Daardoor flink lagere gastransport tarieven voor NL afnemers.
#grafiekvandedag
DE betaalt voor gastransport door NL de vastgestelde entry (bij de LNG terminal) en exit fee (aan de grens). Daardoor flink lagere gastransport tarieven voor NL afnemers.
#grafiekvandedag
November 20, 2025 at 6:13 AM
NL doorvoerland: export naar DE is gelijk aan eigen verbruik. USA is hofleverancier.
DE betaalt voor gastransport door NL de vastgestelde entry (bij de LNG terminal) en exit fee (aan de grens). Daardoor flink lagere gastransport tarieven voor NL afnemers.
#grafiekvandedag
DE betaalt voor gastransport door NL de vastgestelde entry (bij de LNG terminal) en exit fee (aan de grens). Daardoor flink lagere gastransport tarieven voor NL afnemers.
#grafiekvandedag
Het goede antwoord is: de lofzang komt van de Belgische overheid.
Genoemde alinea komt uit het Belgische Klimaatpakket dat ze, zoals alle EU-landen, aan de EU hebben overhandigd: "het National Climate & Energy Package (NECP), update 2025".
De volledige alinea:
Genoemde alinea komt uit het Belgische Klimaatpakket dat ze, zoals alle EU-landen, aan de EU hebben overhandigd: "het National Climate & Energy Package (NECP), update 2025".
De volledige alinea:
November 19, 2025 at 7:01 PM
Het goede antwoord is: de lofzang komt van de Belgische overheid.
Genoemde alinea komt uit het Belgische Klimaatpakket dat ze, zoals alle EU-landen, aan de EU hebben overhandigd: "het National Climate & Energy Package (NECP), update 2025".
De volledige alinea:
Genoemde alinea komt uit het Belgische Klimaatpakket dat ze, zoals alle EU-landen, aan de EU hebben overhandigd: "het National Climate & Energy Package (NECP), update 2025".
De volledige alinea:
Achter de betaalmuur. De eerste zin is duidelijk genoeg. Velen denken dat de hiermee gepaard gaande daling van de Europese CO2-emissie ‘klimaatwinst’ is. Gelooft u het ook?
www.tijd.be/ondernemen/c...
www.tijd.be/ondernemen/c...
Van leidend naar lijdend: Europese chemie voert almaar meer in en minder uit
De rol van de Europese chemie op wereldschaal komt almaar explicieter onder druk te staan. De lijst aan chemische basis- en afgewerkte producten waarvoor we niet langer exporteur maar wel importeur zi...
www.tijd.be
November 19, 2025 at 6:33 PM
Achter de betaalmuur. De eerste zin is duidelijk genoeg. Velen denken dat de hiermee gepaard gaande daling van de Europese CO2-emissie ‘klimaatwinst’ is. Gelooft u het ook?
www.tijd.be/ondernemen/c...
www.tijd.be/ondernemen/c...
De helft van alle zonnepanelen in Drenthe en Groningen ligt 'in de wei'. In Limburg en Noord & Zuid-Holland is die fractie minder dan 10%. Verrassend?
Gemiddeld voor heel Nederland is dat 20%.
#grafiekvandedag
Gemiddeld voor heel Nederland is dat 20%.
#grafiekvandedag
November 19, 2025 at 11:40 AM
De helft van alle zonnepanelen in Drenthe en Groningen ligt 'in de wei'. In Limburg en Noord & Zuid-Holland is die fractie minder dan 10%. Verrassend?
Gemiddeld voor heel Nederland is dat 20%.
#grafiekvandedag
Gemiddeld voor heel Nederland is dat 20%.
#grafiekvandedag
Wie schreef recent deze "lofzang op de industrie"? Vanavond om 20 uur het antwoord.
November 19, 2025 at 9:07 AM
Wie schreef recent deze "lofzang op de industrie"? Vanavond om 20 uur het antwoord.
Forse groei van de opgestelde capaciteit aan batterijen in Nederland dit jaar, aldus het Solar Trend Rapport.
De 2,9 GWh capaciteit is, mits volgeladen, voldoende om Nederland gedurende bijna een kwartier lang van stroom te voorzien.
#grafiekvandedag
De 2,9 GWh capaciteit is, mits volgeladen, voldoende om Nederland gedurende bijna een kwartier lang van stroom te voorzien.
#grafiekvandedag
November 19, 2025 at 8:33 AM
Forse groei van de opgestelde capaciteit aan batterijen in Nederland dit jaar, aldus het Solar Trend Rapport.
De 2,9 GWh capaciteit is, mits volgeladen, voldoende om Nederland gedurende bijna een kwartier lang van stroom te voorzien.
#grafiekvandedag
De 2,9 GWh capaciteit is, mits volgeladen, voldoende om Nederland gedurende bijna een kwartier lang van stroom te voorzien.
#grafiekvandedag
De NL industrie gebruikt relatief weinig aardgas. Veel behoort tot de petrochemie, voor staal gebruikt men kolen.
Deze industrie was er al voordat aardgas werd ontdekt, dankzij de ligging van NL als poort voor DE cs., de diepzee havens (Rdam!) en een betrouwbare, stabiele overheid.
#grafiekvandedag
Deze industrie was er al voordat aardgas werd ontdekt, dankzij de ligging van NL als poort voor DE cs., de diepzee havens (Rdam!) en een betrouwbare, stabiele overheid.
#grafiekvandedag
November 19, 2025 at 8:02 AM
De NL industrie gebruikt relatief weinig aardgas. Veel behoort tot de petrochemie, voor staal gebruikt men kolen.
Deze industrie was er al voordat aardgas werd ontdekt, dankzij de ligging van NL als poort voor DE cs., de diepzee havens (Rdam!) en een betrouwbare, stabiele overheid.
#grafiekvandedag
Deze industrie was er al voordat aardgas werd ontdekt, dankzij de ligging van NL als poort voor DE cs., de diepzee havens (Rdam!) en een betrouwbare, stabiele overheid.
#grafiekvandedag
De groei van zon en wind tot en met 2029 heeft geen zichtbaar effect op de marktprijs van stroom tov. de brandstofkosten van gascentrales. De verhouding blijft ca. 83%.
De sluiting van de NL kolencentrales per 2030 wel?
Helaas publiceert Engie nog geen stroomprijzen voor 2030.
#grafiekvandedag
De sluiting van de NL kolencentrales per 2030 wel?
Helaas publiceert Engie nog geen stroomprijzen voor 2030.
#grafiekvandedag
November 19, 2025 at 6:37 AM
De groei van zon en wind tot en met 2029 heeft geen zichtbaar effect op de marktprijs van stroom tov. de brandstofkosten van gascentrales. De verhouding blijft ca. 83%.
De sluiting van de NL kolencentrales per 2030 wel?
Helaas publiceert Engie nog geen stroomprijzen voor 2030.
#grafiekvandedag
De sluiting van de NL kolencentrales per 2030 wel?
Helaas publiceert Engie nog geen stroomprijzen voor 2030.
#grafiekvandedag
In de eerste anderhalve maand van het nieuwe gasjaar werd via Gate en Eemshaven LNG al 3,5 miljard m3 LNG geïmporteerd.
Dat is gemiddeld 860 m3 aardgas per seconde !
#grafiekvandedag
Dat is gemiddeld 860 m3 aardgas per seconde !
#grafiekvandedag
November 18, 2025 at 10:57 AM
In de eerste anderhalve maand van het nieuwe gasjaar werd via Gate en Eemshaven LNG al 3,5 miljard m3 LNG geïmporteerd.
Dat is gemiddeld 860 m3 aardgas per seconde !
#grafiekvandedag
Dat is gemiddeld 860 m3 aardgas per seconde !
#grafiekvandedag