Een reconstructie van de gebeurtenissen.
De politieke toekomst van wethouder Jos Last van Gulpen-Wittem is zeer onzeker. Hij bleef ondanks waarschuwingen over belangenverstrengeling de fractiefinanciën beheren en sprak daar later onwaarheden over. Ook burgemeester Ramaekers blijkt eerder te zijn gewaarschuwd dan bekend was. Een reconstructie van de gebeurtenissen.1. De zoektocht naar LastTerug naar september 2023. CDA verrast vriend en vijand en stapt plotseling uit de coalitie die het vormde met Fractie Franssen en Balans. Ze zijn boos over de financiële koers van de gemeente. CDA-wethouder Henri-Pierre Waaifoort, die in de zomer van 2024 overleed, stapte op. De coalitiepartijen moesten op zoek naar een nieuwe wethouder. Even leek het erop dat Fractie Franssen (FF) en Balans - die een krappe meerderheid hebben - toenadering zochten tot oppositiepartij PRO, maar dat ging niet door. Ze gingen met z'n tweeën verder. Getalsmatig zou Fractie Franssen de wethouder moeten leveren, maar dat gebeurde niet. Jos Last, die tussen 2018 en 2022 al wethouder was namens Balans, keerde terug. FF-fractievoorzitter Quinn Quadvlieg noemt hem een wethouder met "bestuurlijke ervaring die de ambtelijke organisatie en de samenleving in Gulpen-Wittem goed kent". 2. De screeningNet zoals bij elke kandidaat-wethouder wordt er eerst een integriteitsanalyse gedaan door een onafhankelijk bureau. Een soort check of er punten zijn die kunnen botsen met het wethouderschap. Er wordt één aandachtspunt gevonden: Last is ook gladheidscoördinator in de gemeente Meerssen, maar met die werkzaamheden gaat hij stoppen. Daarnaast wordt er een beheersmaatregel opgesteld, een maatregel die het risico op belangenverstrengeling uitsluit. Die maatregel gaat over het penningmeesterschap van Last bij zijn partij Balans. Volgens het bureau zorgt de combinatie van dat penningmeesterschap en het wethouderschap voor problemen. Elke fractie krijgt geld van de gemeente om onkosten mee te betalen. Daarover moet de penningmeester wel verantwoording afleggen. Als wethouder zou Last dan zijn eigen declaraties moeten goedkeuren. Het rapport stelt: "Binnen de partij is de afspraak dat een bestuurder van de gemeente Gulpen-Wittem niet ook in het bestuur van Balans Gulpen-Wittem kan zitten. Daarnaast is het onwenselijk dat de kandidaat als penningmeester van de partij de financiële bijdrage voor fractieondersteuning van de gemeente Gulpen-Wittem beheert. De kandidaat is voornemens om deze nevenfuncties op te zeggen. De onderzoekers onderschrijven deze keuze en adviseren om de uitschrijving in de Kamer van Koophandel zo snel mogelijk te bewerkstelligen", schrijft het bureau. De reden dat de nevenfunctie onwenselijk is, zo legt het bureau uit, is dat Last als wethouder de declaraties van de fractie moet goedkeuren. Als penningmeester dient hij die declaraties zelf in.De raad gaat akkoord met de toezegging van Last en benoemt hem eind december 2023 tot wethouder. [IMG:7674]3. PinksterenLast komt zijn toezegging niet na. Hij schrijft zich niet uit en blijft aanspreekpunt als penningmeester. Op 16 mei 2024 krijgt de wethouder een mailtje van raadsgriffier, de ambtelijke ondersteuning van de gemeenteraad. De partij moet de bonnetjes aanleveren van de kosten die ze heeft gemaakt van het fractiegeld dat van de gemeente is ontvangen. Daarover moet een partij jaarlijks verantwoording afleggen. Last had alleen de bankafschriften aangeleverd, maar dat is niet voldoende. Last antwoord op de vraag van de griffier: "Afgezien van het feit dat bonnetjes niets toevoegen aan een controle op rechtmatigheid wil ik je erop attenderen dat dit weekend Pinksteren is. Ik maak dan ook van deze spaarzame vrije dagen gebruik om in de natuur te recreëren zodat ik mij vervolgens weer 100% kan inzetten voor onze mooie gemeente. Woensdagmorgen gaat mij dan met de beste wil van de wereld niet lukken. Ik ga mijn uiterste best doen om de ontbrekende gegevens woensdagavond aan te leveren." Woensdagmiddag stuurt Last de bonnetjes over 2023. 4. 'Klopt dit nog?'In september 2024 wordt de wethouder weer benaderd. Dit keer over de financiële verantwoording van 2024. "Vanwege diverse mutaties is ons niet helemaal duidelijk wie actueel in de fracties de verantwoording draagt voor (administratie van) de fractiebudgetten. Vooralsnog hebben we jou als contactpersoon vermeld staan. Klopt dit nog?", vraagt de plaatsvervangend griffier aan Last. Wat erop geantwoord wordt, is niet duidelijk. [IMG:7675]5. 'Hoogst ongewenst'Op 9 januari 2025 doet de griffier een melding. Hij stuurt naar Last en Balans-fractievoorzitter Ruud van Breemen een mail dat het penningmeesterschap en het wethouderschap "vanuit duale principes een onwenselijke combinatie" is. De mail stuurt hij ook door naar burgemeester Ramaekers en de gemeentesecretaris. Hij geeft de mail de urgentie 'hoog'. De griffier noemt de dubbele pet "hoogst ongewenst". Ramaekers antwoordt: "Ik ben het helemaal met je eens!" Ondanks de waarschuwing van de griffier blijft Last de partijfinanciën op zich nemen. In maart stuurt hij het overzicht terug naar de griffier. Ook stuurt hij "voor de administratie" een overzicht terug met de namen van de voorzitter, interim secretaris en van de nieuwe interim penningmeester. Opmerkelijk is dat hij, in het bericht waarin hij de financiële verantwoording stuurt, meldt dat hij zelf al sinds de zomer van 2024 geen penningmeester meer is.6. Boze mailIn december komt alles in een stroomversnelling. De griffier kreeg een melding van de bestuurssecretaris van het college dat Last een nieuwe nevenfunctie had. Sinds 26 november zou hij ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel als penningmeester van Balans. Die nevenfunctie heeft Last niet vooraf gemeld aan de raad en dat is in strijd met de gemeentewet, schrijft de griffier. De wethouder wordt geadviseerd om de raad te informeren tijdens de raadsvergadering of om een mailtje te sturen. Een dag later, op 4 december, stuurt de wethouder een mail naar de raad. "Middels deze mail wil ik aangeven dat ik sinds november de functie van penningmeester bij de politieke partij Balans Gulpen-Wittem bekleed en als zodanig ingeschreven sta bij de Kvk", laat Last weten. Een dag later dient oppositiepartij DOE'22 vragen bij de burgemeester in over de kwestie. Ze wijzen op de integriteitsanalyse die aan het begin van Last wethouderschap werd gemaakt en dat er toen al werd gezegd dat de functies niet verenigbaar zijn. [IMG:604]De burgemeester stuurt vrijdagmiddag na die vragen een boze mail naar Last. "Laat ik beginnen met te zeggen dat ik teleurgesteld ben in het feit dat je mij hiervan niet persoonlijk in kennis hebt gesteld, maar dat ik deze info dat je al sinds november (!) de functie van penningmeester bij de politieke partij Balans bekleedt", schrijft Ramekers. Ze noemt de functies "absoluut niet verenigbaar". Ook wijst ze op de analyse. "We hebben daar destijds uitvoerig over gesproken en je bent toen ook gestopt met deze nevenfuncties. Ik vind het dan ook onacceptabel dat je nu, nog gedurende jouw wethouderschap, deze functie weer gaat bekleden", aldus de burgemeester. Ramaekers dekt zich ook gelijk in: "Uiteraard zal ik, indien ik vanuit mijn wettelijke taak als bevorderaar van de integriteit hierover in de toekomst vragen krijg, aangeven dat de verantwoordelijkheid volledig bij jou als wethouder zelf ligt.Maar ik zal ook niet nalaten deze mail in te zetten om daarmee aan te geven dat je mij niet hebt geïnformeerd en daarmee niet in de gelegenheid gesteld hebt om hierover het gesprek met je te voeren." Na het weekend, maandag 8 december, komt er een mail van Last binnen bij de raad. Hij legt de functie van penningmeester neer. 7. 'Gewoon vergeten'Vier dagen later stapt een ambtenaar naar burgemeester Ramaekers. De medewerker heeft ontdekt dat Last al sinds 2022 onafgebroken ingeschreven staat bij de Kvk en dat hij zich nooit heeft uitgeschreven. "Ik viel van mijn stoel toen ik dat zag", vertelt de burgemeester drie dagen later. Heuvelland Vandaag ontdekt het nieuws vrijdag en heeft een dag later contact met zowel de burgemeester als Last. Ramaekers herhaalt in dat gesprek dat ze pas sinds donderdag wist van de onafgebroken inschrijving bij de Kvk. Last zegt dat hij de uitschrijving "gewoon vergeten" is. Hij zegt dat het niet nodig was om de gemeenteraad en de burgemeester te informeren over de fout toen hij die twee weken geleden ontdekte. Ook stelt hij dat het een administratieve fout is en dat hij in de praktijk geen penningmeester meer was. Maandag brengt Heuvelland Vandaag het nieuws naar buiten. Politici reageren geschokt. Het CDA sluit een motie van wantrouwen niet uit. Ook Fractie Franssen noemt het nieuws "bijzonder knullig". Die avond houden veel partijen een fractieoverleg waar de kwestie besproken wordt. 8. VraagtekensHet CDA en Heuvelland Vandaag vragen bij de gemeente documenten op over de kwestie. Die documenten komen op woensdagmiddag. Het is explosieve informatie. Last blijkt te hebben gelogen. Hoewel hij zei dat hij vergeten was om zich uit te schrijven en dat hij ook geen penningmeestertaken meer verrichtte, blijkt uit de documenten dat hij dus wel degelijk taken uitvoerde. Ook bij de rol van burgemeester Ramaekers zijn vraagtekens te plaatsen. Zij zei dat ze pas sinds donderdag 11 december van de kwestie wist, terwijl uit de stukken blijkt dat ze al in januari werd gewaarschuwd. Het plaatst de raadsvergadering van donderdagavond onder extra grote spanning. Na het verschijnen van de stukken probeert wethouder Last contact op te nemen met fractievoorzitter Quinn Quadvlieg van FF. Die houdt een gesprek tegen. "Ik vind dat alle info raadsbreed gedeeld moet worden", vertelt hij. Balans-fractievoorzitter Ruud van Breemen wil de reactie van de wethouder eerst afwachten. De burgemeester heeft volgens Van Breemen "minder speelruimte". "Die heeft een hele vreemde opmerking gemaakt als je de feiten naast elkaar legt", vertelt hij. Grote vraag is nu welke consequenties de raad gaat verbinden aan het handelen van beide.