Wouter De Tavernier
@wdetavernier.bsky.social
OECD pension economist @oecdsocial.bsky.social
Population ageing, pensions & Paris
Active ageing, ageism & long-term care
Views are my own and may not represent those of the OECD
Population ageing, pensions & Paris
Active ageing, ageism & long-term care
Views are my own and may not represent those of the OECD
Probleem is eerder het type hervorming denk ik. Italië heeft in de jaren '90 door de zure appel gebeten en een volledig nieuw systeem opgezet (weliswaar pas voor latere cohorten). Spanje deed elk jaar een beetje pijn met indexeren onder prijzen. Dat kan je een paar keer doen, maar niet permanent.
November 16, 2025 at 7:37 PM
Probleem is eerder het type hervorming denk ik. Italië heeft in de jaren '90 door de zure appel gebeten en een volledig nieuw systeem opgezet (weliswaar pas voor latere cohorten). Spanje deed elk jaar een beetje pijn met indexeren onder prijzen. Dat kan je een paar keer doen, maar niet permanent.
Dat is wat simplistisch. Heel wat landen met een sterk vergrijzende bevolking kunnen wél hervormen. Mensen van alle leeftijden snappen de nood aan deftige pensioenen en goede kinderopvang. Spanje heeft het trouwens ook geprobeerd, maar moest na 4j haar hervorming inslikken.
November 16, 2025 at 7:37 PM
Dat is wat simplistisch. Heel wat landen met een sterk vergrijzende bevolking kunnen wél hervormen. Mensen van alle leeftijden snappen de nood aan deftige pensioenen en goede kinderopvang. Spanje heeft het trouwens ook geprobeerd, maar moest na 4j haar hervorming inslikken.
Tot slot: er is wetenschappelijke onenigheid over landingsbanen. Volgens sommige studies verlaten die de gemiddelde uittredeleeftijd, volgens andere vervroegen ze die. Het lijkt moeilijk landingsbanen te ontwerpen die langer werken mogelijk maken zonder als kanaal voor vervroegd pensioen te dienen.
November 16, 2025 at 2:49 PM
Tot slot: er is wetenschappelijke onenigheid over landingsbanen. Volgens sommige studies verlaten die de gemiddelde uittredeleeftijd, volgens andere vervroegen ze die. Het lijkt moeilijk landingsbanen te ontwerpen die langer werken mogelijk maken zonder als kanaal voor vervroegd pensioen te dienen.
Canada heeft ook een balanceringsmechanisme: als geschat wordt dat het pensioensysteem over de komende 75 jaar (!) deficitair wordt, worden automatisch de bijdragen opgetrokken en de pensioenindexering bevroren tot de volgende evaluatie 3 jaar later (ter vgl: het onze is permanent deficitair).
November 16, 2025 at 2:49 PM
Canada heeft ook een balanceringsmechanisme: als geschat wordt dat het pensioensysteem over de komende 75 jaar (!) deficitair wordt, worden automatisch de bijdragen opgetrokken en de pensioenindexering bevroren tot de volgende evaluatie 3 jaar later (ter vgl: het onze is permanent deficitair).
De verwijzing naar Canada is wat ongelukkig gekozen voor het punt dat hij wil maken over de pensioenleeftijd. Canada heeft dan wel een pensioenleeftijd van 65, het heeft met een malus van 7.2% (!) per jaar een sterke disincentive om vroeger je pensioen op te nemen.
November 16, 2025 at 2:49 PM
De verwijzing naar Canada is wat ongelukkig gekozen voor het punt dat hij wil maken over de pensioenleeftijd. Canada heeft dan wel een pensioenleeftijd van 65, het heeft met een malus van 7.2% (!) per jaar een sterke disincentive om vroeger je pensioen op te nemen.
Gezonde levensverwachting (GLV) bij geboorte is hier irrelevant. Lost van de twijfelachtige kwaliteit van de Eurostat-indicator, is GLV bij geboorte nutteloos in een pensioendiscussie. Waarom zou de pensioenleeftijd lager moeten omwille van mensen die op hun 30e gezondheidsproblemen krijgen?
November 16, 2025 at 2:49 PM
Gezonde levensverwachting (GLV) bij geboorte is hier irrelevant. Lost van de twijfelachtige kwaliteit van de Eurostat-indicator, is GLV bij geboorte nutteloos in een pensioendiscussie. Waarom zou de pensioenleeftijd lager moeten omwille van mensen die op hun 30e gezondheidsproblemen krijgen?
Zonder malus maximaliseer je je pensioen door het op te nemen zodra je kunt. Hetzelfde maandelijkse pensioen wordt over een langere periode uitbetaald, met meerkost voor de samenleving. De malus verlaagt het maandbedrag zodat je over je leven evenveel pensioen krijgt als je het op 64 of 66 opneemt.
November 16, 2025 at 2:49 PM
Zonder malus maximaliseer je je pensioen door het op te nemen zodra je kunt. Hetzelfde maandelijkse pensioen wordt over een langere periode uitbetaald, met meerkost voor de samenleving. De malus verlaagt het maandbedrag zodat je over je leven evenveel pensioen krijgt als je het op 64 of 66 opneemt.
Dat de malus een besparing oplevert, betekent NIET dat je denkt dat mensen niet langer gaan kunnen werken en daardoor minder pensioen gaat moeten betalen. De malus doet net het omgekeerde: het maakt de timing van pensioneren budgetneutraal. De totale pensioenkost is dezelfde, ongeacht timing.
November 16, 2025 at 2:49 PM
Dat de malus een besparing oplevert, betekent NIET dat je denkt dat mensen niet langer gaan kunnen werken en daardoor minder pensioen gaat moeten betalen. De malus doet net het omgekeerde: het maakt de timing van pensioneren budgetneutraal. De totale pensioenkost is dezelfde, ongeacht timing.
Dat iemand met 44 jaar halftijds gewerkt niet aan de malus zou ontsnappen, klopt. Ze voldoet aan de vereiste 35 jaar minstens halftijds gewerkt, maar niet aan de vereiste 7020 dagen - daarvoor moet je 45j halftijds werken (7020/156=45). Maar hoeveel mensen hebben nooit meer dan 50% gewerkt?
November 16, 2025 at 2:49 PM
Dat iemand met 44 jaar halftijds gewerkt niet aan de malus zou ontsnappen, klopt. Ze voldoet aan de vereiste 35 jaar minstens halftijds gewerkt, maar niet aan de vereiste 7020 dagen - daarvoor moet je 45j halftijds werken (7020/156=45). Maar hoeveel mensen hebben nooit meer dan 50% gewerkt?
Dat er voor het EHRM een probleem zou zijn met een pensioenmalus, lijkt me straf. Er zijn maar 3 OESO-landen waar vervroegd pensioen zonder malus bestaat: België, Luxemburg en Hongarije (voor vrouwen). De malus neemt geen opgebouwde rechten weg, maar corrigeert gewoon voor de verwachte pensioenduur.
November 16, 2025 at 2:49 PM
Dat er voor het EHRM een probleem zou zijn met een pensioenmalus, lijkt me straf. Er zijn maar 3 OESO-landen waar vervroegd pensioen zonder malus bestaat: België, Luxemburg en Hongarije (voor vrouwen). De malus neemt geen opgebouwde rechten weg, maar corrigeert gewoon voor de verwachte pensioenduur.
Dat laat wel de vraag open hoe een (relatief) permanent groeiende uitgavenpost gefinancierd moet worden, en zegt niks over nut en efficiëntie van bepaalde overheidsuitgaven. Dit argument riskeert misbruikt te worden om te argumenteren dat er per definitie geen probleem is met hoge overheidsuitgaven.
November 14, 2025 at 8:26 PM
Dat laat wel de vraag open hoe een (relatief) permanent groeiende uitgavenpost gefinancierd moet worden, en zegt niks over nut en efficiëntie van bepaalde overheidsuitgaven. Dit argument riskeert misbruikt te worden om te argumenteren dat er per definitie geen probleem is met hoge overheidsuitgaven.
Terechte bedenking. In dit rapport schatten de de productiviteitsgroei in de ouderenzorgsector sinds 2000 op 0, en zeggen we dat er weinig anders op zit dan er meer publieke middelen aan uit te geven.
www.oecd.org/en/publicati...
www.oecd.org/en/publicati...
Beyond Applause? Improving Working Conditions in Long-Term Care
This report presents an in-depth cross-country analysis of how long-term care workers fare along the different dimensions of job quality. In the initial stages of the COVID-19 pandemic, the applause f...
www.oecd.org
November 14, 2025 at 8:26 PM
Terechte bedenking. In dit rapport schatten de de productiviteitsgroei in de ouderenzorgsector sinds 2000 op 0, en zeggen we dat er weinig anders op zit dan er meer publieke middelen aan uit te geven.
www.oecd.org/en/publicati...
www.oecd.org/en/publicati...
Kan toch mooi zijn, zo'n broek tot aan de borst opgetrokken?
November 14, 2025 at 6:55 PM
Kan toch mooi zijn, zo'n broek tot aan de borst opgetrokken?
Ook, "als we winnen tegen Samoa" is een grote als. Maar bon, als we Namibië aan kunnen, waarom niet.
November 14, 2025 at 8:35 AM
Ook, "als we winnen tegen Samoa" is een grote als. Maar bon, als we Namibië aan kunnen, waarom niet.
Dat je het overleg tussen de scheidsrechters kan horen als toeschouwer, maakt zo veel verschil. Zelfs als je het niet eens bent met de uiteindelijke beslissing, begrijp je altijd waarom de beslissing is wat ze is.
November 14, 2025 at 8:34 AM
Dat je het overleg tussen de scheidsrechters kan horen als toeschouwer, maakt zo veel verschil. Zelfs als je het niet eens bent met de uiteindelijke beslissing, begrijp je altijd waarom de beslissing is wat ze is.
Of en hoe het inkomen van een partner in rekening te nemen, komt er idd ook bij. Internationaal lijkt er een trend naar individualisering van sociale rechten. Dat is eenvoudiger, maar met hoger armoederisico voor alleenstaanden wel minder bang for your buck als je binnen een vast budget moet werken.
November 14, 2025 at 1:08 AM
Of en hoe het inkomen van een partner in rekening te nemen, komt er idd ook bij. Internationaal lijkt er een trend naar individualisering van sociale rechten. Dat is eenvoudiger, maar met hoger armoederisico voor alleenstaanden wel minder bang for your buck als je binnen een vast budget moet werken.
Thursday the 27th!
November 14, 2025 at 12:54 AM
Thursday the 27th!
Je zou voordelen kunnen ordenen zodat nooit 2 voordelen tegelijk afgebouwd worden en de totale withdrawal rate altijd dezelfde blijft, ongeacht je verdiende inkomen.
Maar ook daar heb je de afweging te maken tussen incentive, hoogte en budget.
Maar ook daar heb je de afweging te maken tussen incentive, hoogte en budget.
November 13, 2025 at 12:33 PM
Je zou voordelen kunnen ordenen zodat nooit 2 voordelen tegelijk afgebouwd worden en de totale withdrawal rate altijd dezelfde blijft, ongeacht je verdiende inkomen.
Maar ook daar heb je de afweging te maken tussen incentive, hoogte en budget.
Maar ook daar heb je de afweging te maken tussen incentive, hoogte en budget.
Er is dus een afweging tussen hoogte van het basisbedrag van de uitkering, hoogte van het budget, en hoogte van de werkincentive.
Ook interacties met andere sociale voordelen (studiebeurzen, transport,...) en belastingen blijven tricky.
Ook interacties met andere sociale voordelen (studiebeurzen, transport,...) en belastingen blijven tricky.
November 13, 2025 at 12:33 PM
Er is dus een afweging tussen hoogte van het basisbedrag van de uitkering, hoogte van het budget, en hoogte van de werkincentive.
Ook interacties met andere sociale voordelen (studiebeurzen, transport,...) en belastingen blijven tricky.
Ook interacties met andere sociale voordelen (studiebeurzen, transport,...) en belastingen blijven tricky.
Een withdrawal rate verlaagt een uitkering met een % van verdiend inkomen (eg aan 50% gaat je uitkering 50 cent omlaag per verdiende euro). Dat verhoogt werkincentives: het is altijd beter een extra euro te verdienen. Maar als je het basisbedrag van de uitkering constant houdt, gaan kosten omhoog.
November 13, 2025 at 12:33 PM
Een withdrawal rate verlaagt een uitkering met een % van verdiend inkomen (eg aan 50% gaat je uitkering 50 cent omlaag per verdiende euro). Dat verhoogt werkincentives: het is altijd beter een extra euro te verdienen. Maar als je het basisbedrag van de uitkering constant houdt, gaan kosten omhoog.
Daarnaast moeten we ons ook de vraag stellen of het design van onze uitkeringen hier niet aan bijdraagt. Wie eigen inkomen heeft, zelfs een beetje, ziet dat dikwijls integraal van z'n uitkering af gaan, of verliest de uitkering. Dat is de facto een belasting van 100% op een deel van je loon.
November 13, 2025 at 12:33 PM
Daarnaast moeten we ons ook de vraag stellen of het design van onze uitkeringen hier niet aan bijdraagt. Wie eigen inkomen heeft, zelfs een beetje, ziet dat dikwijls integraal van z'n uitkering af gaan, of verliest de uitkering. Dat is de facto een belasting van 100% op een deel van je loon.