Mensen van Middeleeuws Amsterdam
banner
mvmamsterdam.bsky.social
Mensen van Middeleeuws Amsterdam
@mvmamsterdam.bsky.social
Op deze pagina maak je kennis met onze middeleeuwse stadsgenoten.
Janna Coomans wint de Libris Geschiedenis Prijs 2025 met haar boek Dievenland: Overleven in de Middeleeuwen.
October 26, 2025 at 11:50 AM
Maaltijd van de voetboogschutters, 1533. Geschilderd door Cornelis Anthonisz.

Meer info: am.adlibhosting.com/ais6v2/Detai...
September 11, 2025 at 1:10 PM
Rijmpje van de vijftiende-eeuwse dichter Anthonis de Roovere uit Brugge, over de zeven werken van barmhartigheid:

Secourst / Spijst / Laeft / Lost uut noode /
Herbercht / Cleedt / Begraeft de doode.

Op het schilderij zijn de zeven werken afgebeeld.
September 3, 2025 at 8:14 AM
Wist je dat kleding ontzettend waardevol was in de middeleeuwen? Kledingstukken waren gewilde objecten onder dieven. Leestip: Janna Coomans, Dievenland. Overleven in de middeleeuwen (2025).
September 2, 2025 at 9:01 AM
Was gokken in middeleeuws Amsterdam toegestaan?

Zeker, maar wel onder enkele voorwaarden. Zo mocht je niet meer geld vergokken dan je bij je had, en ook niet de kleren die je aan had.

Breen, Rechtsbronnen (1902), 33.
September 2, 2025 at 9:01 AM
Op 'Wat Staat Daer?' kan je oefenen met verschillende soorten oud schrift: watstaatdaer.nl
August 26, 2025 at 9:05 AM
Iedereen kan paleografie (oud schrift) leren. Het is voor veel mensen een leuke hobby en een manier om bij te dragen aan historisch onderzoek. Op velehanden.nl vind je projecten waar zowel absolute beginners als ervaren paleografen meer dan welkom zijn.
August 26, 2025 at 9:05 AM
Als je moeite hebt met het laatmiddeleeuwse handschrift, kan je ook transcripties lezen. Zoals de wetteksten van middeleeuws Amsterdam samengesteld door J.C. Breen (1902, gratis toegankelijk op Delpher):
resolver.kb.nl/resolve?urn=...
August 26, 2025 at 9:05 AM
Wist je dat het merendeel van de middeleeuwse archieven van Amsterdam digitaal raadpleegbaar is?

Bijvoorbeeld de zogeheten gasthuisarchieven:
archief.amsterdam/inventarisse...
August 26, 2025 at 9:05 AM
Verder lezen? Tussenbroek en Jayasena, Amsterdam. Het water en de mensen. Een dag aan de Amstel in 1275 (2024).

Of bekijk de eerste aflevering van het Verhaal van Nederland - Amsterdam: npo.nl/start/serie/...
August 23, 2025 at 1:04 PM
Tijdens de zware storm van 1170 ontstond de Zuiderzee. Daar heeft Amsterdam zijn gunstige ligging voor de handel aan te danken.
August 23, 2025 at 1:04 PM
De precieze oorsprong is niet te achterhalen, maar hoogstwaarschijnlijk gaat het om een verbastering van het West-Friese 'ie'. Je kunt ook denken aan het Franse woord voor water ('eau').
August 23, 2025 at 1:04 PM
Het water rondom Amsterdam heet al vanaf de middeleeuwen het IJ.

Waar komt deze benaming vandaan? Het antwoord heeft te maken met... water.
August 23, 2025 at 1:04 PM
Genoten van Sail 2025?

Op een plattegrond van Amsterdam uit 1538 zien we ook prachtige schepen op het IJ.

Bonus: rechtsonder zie je het galgenveld in wat tegenwoordig Amsterdam-Noord is.
August 22, 2025 at 10:16 AM
Meer weten over het cliché van de gewelddadige middeleeuwen? Lees dan het hoofdstuk van Nathan van Kleij in het boek Middeleeuwse medemensen.
August 7, 2025 at 10:02 AM
Absoluut niet. Net als andere steden, had Amsterdam een streng wapenbeleid. Alleen kleine mesjes waren toegestaan. Op het stadhuis was een meetinstrument aanwezig waarmee messen gekeurd werden.

Bron: Breen, Rechtsbronnen, 55-56.
August 7, 2025 at 10:02 AM
In series en films over de middeleeuwen zien we vaak mensen met zwaarden en andere wapens door de stad lopen. Kwam je met een zwaard door de poorten van middeleeuws Amsterdam?
August 7, 2025 at 10:02 AM
Een ambtenaar werd in 1496 op pad gestuurd met een 'codde' (knuppel) om loslopende honden te doden. Het stadsbestuur voegde eraan toe dat eenieder die deze ambtenaar het werk belemmerde, door woorden of daden, vervolgd zou worden.

Bron: Breen, Rechtsbronnen, 314-315, 448.
August 3, 2025 at 10:23 AM
Toch had het stadsbestuur goede redenen voor het verbod. Sommige honden waren besmet met 'raserie' en beten mensen en dieren, met 'onsprekelike jammer, ongeneuchte ende verdriet' tot gevolg. Wie dan toch honden hield, werd geboden om deze uitsluitend binnenshuis te laten.
August 3, 2025 at 10:23 AM
Helaas voor de hondenliefhebbers: het houden van honden was verboden. Vele malen kondigde het stadsbestuur dit verbod opnieuw af, waaruit kan worden opgemaakt dat middeleeuwse Amsterdammers erg gehecht waren aan hun hondjes ondanks het verbod.
August 3, 2025 at 10:23 AM
Willekeurige feitjes over middeleeuws Amsterdam: mocht je een hond als huisdier hebben?
August 3, 2025 at 10:23 AM
Waarom niet helemaal verbieden? Amsterdam is een koopmansstad, zo schrijft het stadsbestuur, en daar horen bordelen nu eenmaal bij. Reguleren vinden zij beter dan verbieden.

Bron: Breen, Rechtsbronnen Amsterdam (Nijhoff, 1902), 125-128.
July 28, 2025 at 2:54 PM
De wetgeving is bedoeld om prostitutie te beperken tot deze twee stegen, omdat prostitutie tot dan toe op veel plekken, ook in het 'schoonste ende int beste van der stede', plaatsvindt.
July 28, 2025 at 2:54 PM
Prostitutiewetgeving in middeleeuws Amsterdam.

In een stedelijk wetsartikel uit 1478 bepaalt het stadsbestuur dat 'lichte herbergen' (bordelen) alleen zijn toegestaan in de Pijlsteeg en de Halsteeg (de tegenwoordige Damstraat).
July 28, 2025 at 2:54 PM
Tegenwoordig bevindt deze plaats zich midden in de Jordaan. De straatnamen herinneren aan het verleden. Verder lezen: Gabri van Tussenbroek, Houten eeuw van Amsterdam (Prometheus, 2023), 215-219.
July 18, 2025 at 1:03 PM