Oost-Congo al langer toneel van strijd, vooral grondstoffen gewild
En weer lijdt de bevolking van Goma onder geweld. De rebellengroep M23 claimt de stad in het oosten van Congo, die vaker is getroffen door rampspoed, vannacht te hebben ingenomen. Alleen al deze maand zijn in twee provincies rond Goma volgens VNcijfers 400.000 mensen op de vlucht geslagen, boven op de miljoenen die binnen het gebied al ontheemd waren.ppFotos als hierboven spreken boekdelen. Deze mensen zaten al in vluchtelingenkampen, maar sloegen opnieuw op de vlucht toen M23strijders dichterbij kwamen.ppGoma is een stad met naar schatting twee miljoen inwoners, gelegen op de grens met Rwanda. De stad werd in 2012 al voor korte tijd ingenomen door M23. Door aanhoudend geweld zitten opvangkampen rond de stad overvol.ppBijna vier jaar geleden werd Goma ook getroffen door natuurgeweld. Na een vulkaanuitbarsting kwam een lavastroom op gang die huizen en infrastructuur in de as legde. De schade bleef beperkt tot de buitenwijken.ppTerug naar nu. Buurland Rwanda speelt een belangrijke rol in de strijd. Volgens onder meer de Verenigde Naties steunt dat land M23. De Congolese regering zegt dat Rwanda ook met militairen actief is in OostCongo, iets wat Rwanda tot nu toe heeft tegengesproken.ppConcreet gaat de strijd in OostCongo vooral om grondstoffen. Congo zou het rijkste land op het Afrikaanse continent kunnen zijn, als je afgaat op wat er allemaal in de bodem zit. Materialen als goud, lithium en coltan zijn gewild n kostbaar. Daarom wil iedereen er de controle over hebben.ppLithium is onder meer belangrijk voor de productie van accus, voor bijvoorbeeld autos of elektrische apparaten. Coltan wordt gebruikt bij de productie van telefoons en laptops. ppRubaya, een stad ten westen van Goma, is vorig jaar ingenomen door M23. Uit VNdocumenten blijkt dat sindsdien meerdere keren per week konvooien met kostbare grondstoffen van daar naar Rwanda vertrekken. Met die transporten zou zon 800.000 dollar per maand zijn gemoeid.ppDe coltan gaat nu vanuit die mijnen rechtstreeks naar Rwanda, zei de Congolese mensenrechtenactivist Espoir Ngalukiye vorig jaar tegen de NOS over deze handel. Eenmaal daar gaat de stof de vrije markt op. In Rwanda wordt het verkocht alsof het een Rwandees product is, in plaats van een Congolees product.ppDe strijd in Congo is niet nieuw. In het oosten van het land zijn tal van strijdgroepen actief. Het geweld laaide ruim twee jaar geleden weer op, toen M23, de grootste militie, de strijd intensiveerde.ppM23 is goed uitgerust en bestaat uit Tutsis. Dat is een bevolkingsgroep in delen van Congo, Rwanda en Burundi. M23 zegt dat ze de Tutsibevolking willen beschermen tegen Hutus, een bevolkingsgroep die ook leeft in OostCongo. In Rwanda, dat de groep naar verluidt dus steunt, zetelt ook een Tutsiregering.ppWaar de groep zichzelf beschouwt als bevrijders, wijzen mensenrechtenorganisaties juist op gruweldaden waarvan M23 wordt beschuldigd. Onder meer Amnesty en Human Rights Watch zeggen dat de groep zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden, moorden en verkrachtingen.ppDat nu opnieuw veel mensen op de vlucht slaan, zegt ook iets over hoe de burgerbevolking M23 ziet. De inname van Goma, waar veel mensen naartoe zijn gevlucht, betekent voor de inwoners een nieuwe fase van onzekerheid en onveiligheid. Veel mensen in OostCongo hebben door de aanhoudende ellende sowieso hun vertrouwen in de eigen regering, vredesmissies en hulporganisaties verloren.ppGoma is ook een uitvalsbasis van hulporganisaties. Die kunnen nu moeilijker hun werk doen. Het vliegveld van Goma is essentieel voor de aanvoer en de verdeling van hulp, maar de luchthaven is vanwege de gevechten gesloten.ppIn Bukavu, een stad verder naar het zuiden, hebben zich vanmiddag duizenden mensen verzameld om hun boosheid te uiten over de opmars van M23 en de vermeende steun van Rwanda. Ze eisen een einde aan de Rwandese agressie, een vertrek van hun troepen uit Congo en humanitaire hulp voor de mensen in en rond Goma.ppMeer weten over de geschiedenis van het conflict in Congo Onderstaande video maakten we eerder:p