Na de vliegramp van afgelopen zondag in ZuidKorea zijn er nog veel vragen over de precieze toedracht. Antwoorden komen meestal uit de zwarte dozen, die informatie opslaan over de vlucht. Maar of die er deze keer komen, is de vraag een van de dozen is na de crash beschadigd geraakt.ppHet uitlezen van de data is in eerste instantie niet gelukt. Maar volgens vliegtuigdeskundige Harry Horlings is de kans groot dat de beschadigde data alsnog hersteld kunnen worden.ppDe zwarte dozen zijn in werkelijkheid niet zwart, maar meestal oranje, zodat ze na een crash makkelijk terug zijn te vinden. Ze bevinden zich achterin het vliegtuig, in of vlak bij de staart. Als de romp beschadigd raakt bij een ongeluk, blijven de dozen zo lang mogelijk buiten schot.ppOp de ene zwarte doos staan de gegevens van de cockpitvoicerecorder. In de cockpit hangen vijf microfoons die het geluid opnemen van alles wat er tijdens een vlucht gezegd wordt. Die zwarte doos is na de crash in ZuidKorea teruggevonden. Een deel daarvan is inmiddels uitgelezen door de ZuidKoreaanse autoriteiten. Het is nog niet duidelijk wat daaruit is gekomen.ppHet moment waarop het vliegtuig crasht. De beelden kunnen worden ervaren als schokkend:ppDe andere zwarte doos, met daarop de vluchtgegevens, is beschadigd geraakt en wordt naar de Verenigde Staten gestuurd. Volgens het Koreaanse ministerie van Transport zijn deskundigen daar bezig met het herstellen van de data uit die doos.ppVolgens Horlings, die onder meer onderzoek deed naar de Farovliegramp waarbij in 1992 56 inzittenden om het leven kwamen, komen er in die doos tientallen datastromen samen uit heel het vliegtuig. Er staat bijvoorbeeld op wat de hoogte van het toestel was, de snelheid, maar ook wat er met het landingsgestel is gebeurd.ppHet landingsgestel van de Boeing 737800 klapte niet uit, waarna het toestel met hoge snelheid over de landingsbaan gleed en tegen een muur knalde. 179 van de 181 inzittenden kwamen om het leven.ppEen voorbeeld van hoe de data uit een zwarte doos eruit zien. Deze gegevens betreffen het gecrashte toestel van de Farovliegramp uit 1992. De zwarte dozen van tegenwoordig bevatten nog meer data dan de dozen van toen:ppVolgens Horlings kan uit de informatie ook afgeleid worden of er vogels in de motoren zijn gevlogen, wat na het ongeluk gesuggereerd werd. Als zoiets gebeurt, zie je vaak een dip in het toerental of in de temperatuur van de motor.ph2Kans groot dat data hersteld wordenh2pDe dozen kunnen volgens Horlings tegen een stootje en zijn hittebestendig. Zolang ze niet helemaal zwartgeblakerd zijn door de brand, zijn ze vaak goed uit te lezen. In Washington zitten specialisten die goed zijn in het herstellen van de data als een doos beschadigd is. Hij verwacht dat dat herstel twee tot drie weken kan duren.ppMogelijk kan niet alles hersteld worden: Maar met stukjes data kan je vaak ook al een hoop verklaren. Vergelijk het met het luisteren naar muziek. Als je een deel van een liedje hoort, weet je vaak al om welk liedje het gaat. Daar hoef je niet het hele nummer voor te horen.p