De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is het afgelopen jaar fors toegenomen en dat komt niet alleen doordat er meer CO2 is uitgestoten. Het lijkt er sterk op dat de opname van CO2 door oceanen en met name bossen afneemt. Dat is zeer zorgwekkend, stellen wetenschappers.ppDoor stijgende temperaturen, meer droogte en meer bosbranden hebben bossen het zwaarder en kunnen ze minder CO2 opnemen. Ook het oceaanwater warmt langzaam op, en warm water neemt minder CO2 op.ppDe nieuwste CO2metingen kunnen erop wijzen dat door klimaatverandering de natuur minder in staat is zelf CO2 op te nemen.ph2Piek CO2 altijd deze periodeh2pBegin mei wordt altijd de piek van CO2 in de atmosfeer waargenomen. In die tijd lopen in de bossen op het noordelijk halfrond de blaadjes weer uit. Die nemen CO2 op, waardoor de concentratie CO2 weer wat daalt.ppOmdat de bossen op het zuidelijk halfrond minder omvangrijk zijn, is de impact van de bloeiperiode op de hoeveelheid CO2 daar minder groot.ppZo krijg je, zoals hierboven is te zien, een soort golfbeweging van CO2concentratie door het jaar heen. Alleen begint de lijn elk jaar een stukje hoger, omdat de uitstoot wereldwijd is toegenomen door met name het verbranden van fossiele brandstoffen.ppDe laatste decennia nam die hoeveelheid toe met zon 2 tot 2,5 ppm, oftewel parts per million, de manier waarop de hoeveelheid CO2 in de lucht wordt uitgedrukt. Maar dit jaar ligt de toename op zon 3,7 ppm en dat is gigantisch hoog, zegt atmosfeerexpert Wouter Peters van de Wageningen University amp Research WUR.ppEr is tijdens weerfenomeen El Nio altijd een extra stijging van de CO2 waar te nemen. Dat komt omdat El Nio tijdelijk zorgt voor droogtes en branden in de tropen. Maar de enorme stijging die we nu waarnemen, is niet meer alleen te verklaren door de El Nio van vorig jaar. Oftewel: er is iets aan de hand waardoor de longen van de aarde langzaam in een astmapatint lijken te veranderen.ppDe piekjaren 1987, 1998, 2015 en 2024 volgden op krachtige El Nios:ppPeters benadrukt dat het nog te vroeg is voor harde conclusies en dat wereldwijd wetenschappers hard bezig zijn deze stijging te onderzoeken. Maar de eerste voortekenen wijzen erop dat de natuur minder goed in staat lijkt CO2 op te nemen.ppVan alle CO2 in de atmosfeer wordt namelijk ongeveer een kwart opgenomen door oceanen en een kwart door planten, de overige helft blijft in de atmosfeer hangen. Dat laatste leidt tot het broeikaseffect dat de aarde opwarmt. De eerste voorzichtige conclusies zijn dat met name ecosystemen op land minder goed CO2 lijken op te nemen.ppGuido van der Werf, expert aan de WUR in bosbranden en CO2: In twee jaar tijd is 7 procent van het Canadese bos in vlammen opgegaan, ook in de zuidelijke Amazone zijn diverse bosbrandrecords verbroken. Door die branden komt er veel CO2 vrij, die in Canada in 2023 zijn grofweg vergelijkbaar met de uitstoot van de gehele EU.ppMaar daarmee is niet de gehele CO2stijging te verklaren. Peters: Bomen hebben het moeilijk door mensen en klimaatverandering. Mensen kappen bossen, gebruiken het land intensief en knippen de natuur op in stukjes. Daardoor worden bossen minder weerbaar. Door klimaatverandering wordt het warmer en droger, verliezen bomen meer water en groeien ze minder.ppNaast de bosbranden, waarbij veel CO2 vrijkomt, ligt er nog een potentiele grote CO2bron in de natuur op ons te wachten: permafrost. In het hoge noorden ligt namelijk veel koolstof opgeslagen in bevroren bodems. In deze gebieden gaat de opwarming sneller dan elders. Een deel van de opgeslagen koolstof kan als CO2 in de atmosfeer komen als de bodems ontdooien, een proces dat niet terug te draaien is.ppWat als de mensheid erin slaagt om de uitstoot naar nul te krijgen, maar de natuur tegen die tijd meer uitstoot dan opneemt Dan hebben we een enorm probleem, zegt Van der Werf. Dan is het evenwicht verstoord en zal de CO2concentratie blijven toenemen, en het versterkte broeikaseffect alleen maar verder versterkt worden.ppWellicht kijken we over tien jaar terug op dit moment, en denken we: dit was ht omslagpunt. Maar het blijft een lastige afweging tussen wetenschappelijke voorzichtigheid en op tijd waarschuwen.p

Two groups join forces for peer-reviewed research after key contributors on Congress-mandated report dismissed