De Amerikaanse rivierkreeft veroorzaakt in ZuidHolland toenemende schade. Het Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard treft regelmatig lekkages aan bij stuwen die zijn veroorzaakt door de gravende dieren.ppMet een stuw beheert het waterschap de waterstanden. Zo kan het peil hoog worden gehouden op plekken waar dit wenselijk is, en juist laag op de plekken waar dit nodig is. Het hoogheemraadschap ziet dat de rivierkreeft hieromheen graaft, wat leidt tot lekkages .ppNu bepalen wij met een stuw de waterpeilen, maar als die geulen er zitten loopt het water vanzelf weg, zegt Freek de Boer van het hoogheemraadschap tegen Rijnmond. We moeten dan extra water in het gebied toelaten of juist extra eruit malen. Dat kost veel energie en geld.ppHet waterschap ziet ook een toename van het aantal lekkages. Tegenwoordig krijgen we gemiddeld drie tot vijf meldingen per week binnen over lekkages die direct moeten worden gedicht, zegt het waterschap. Zon vijf jaar geleden kwam dit maar n keer per maand voor.ppEen oplossing om van de rivierkreeft af te komen, is lastig, zegt Paula Korteweg van het waterschap. De kreeften vallen onder de visserijwet, wat inhoudt dat niet iedereen ze mag vangen. Alleen beroepsvissers, en dat maakt het lastig.ppHet vangen van de exotische dieren werkt wel. Het waterschap heeft een test van meerdere jaren gedaan in de Krimpenerwaard. Daaruit is gebleken dat door gericht en intensief vangen de schade beperkt blijft en de waterkwaliteit verbetert. Maar dit is enorm arbeidsintensief. En zoveel beroepsvissers zijn er niet om ze allemaal te kunnen vangen.ppHet hoogheemraadschap pleit voor een landelijke aanpak. Het probleem is groot, zegt Korteweg. In ons werkgebied leven er inmiddels al miljoenen Amerikaanse rivierkreeften dat is door ons als waterschap alleen niet aan te pakken. Kreeften houden zich tenslotte niet aan gemeentegrenzen.p

Het gaat nog geruime tijd duren voordat het RIVM uitgebreid onderzoek gaat doen naar de gezondheid van omwonenden van industrieterrein Chemelot in ZuidLimburg. Dat gebeurt op zijn vroegst in de eerste helft van 2026.ppHet RIVM stelt dat het weliswaar een begin maakt met de voorbereidingen, maar voorlopig zonder dat er daadwerkelijk een gezondheidsonderzoek plaatsvindt. Met een verkenning moet duidelijk worden welke informatie al aanwezig is en welk aanvullend onderzoek eventueel nodig is, laat het rijksinstituut weten bij L1Nieuws.ppChemelot ligt als industrieterrein met zestig chemische bedrijven ingeklemd tussen de gemeenten SittardGeleen, Stein en Beek. In die gemeenten wonen ruim 130.000 mensen, van wie velen zich afvragen of hun gezondheid lijdt onder de uitstoot van gevaarlijke stoffen.ppDie zorg leeft ook al langer breed bij de politiek in Limburg. In november 2023 drong een meerderheid van Provinciale Staten aan op een onderzoek, mede naar aanleiding van berichten over een aantal incidenten bij chemische bedrijven op het terrein.ppOok wees de provincie erop dat na een veel kleiner onderzoek van het RIVM al was gebleken dat omwonenden bezorgd zijn. Omdat destijds ook gezondheidsonderzoeken begonnen bij Tata Steel in IJmuiden en Chemours in Dordrecht, vroeg de Limburgse politiek naar een gelijksoortige aanpak bij Chemelot.ph2Niet gemeten maar geschath2pMaar zon onderzoek in Geleen en wijde omgeving is niet gemakkelijk, blijkt nu. Een probleem is dat niet duidelijk is aan hoeveel chemische stoffen omwonenden worden blootgesteld. Dit wordt niet gemeten, maar geschat, constateerde de Gezondheidsraad in april.ppHet adviesorgaan pleitte voor een structureel meetprogramma. Daarbij zou bijvoorbeeld bloed en urine van minstens 1500 mensen regelmatig moeten worden onderzocht om te kijken hoeveel stoffen ze over een bepaalde periode hebben binnengekregen. Dat wordt biomonitoring genoemd.ph2Stoffen in lichaamh2pEr worden wel metingen gedaan in bijvoorbeeld lucht, water en voeding. Maar het is niet duidelijk hoeveel stoffen doordringen in een lichaam. Door een grote groep structureel te volgen, kunnen later bijvoorbeeld onderzoeken op regionale schaal worden vergeleken met landelijk gemiddelde cijfers. Zo kan beter worden bepaald of er sprake is van extra gevaar voor de omwonenden van industrile bedrijven.ppEen ander probleem is dat er meer dan 100.000 verschillende chemische stoffen worden geproduceerd. Het is niet mogelijk om alle chemische stoffen waaraan mensen worden blootgesteld, mee te nemen in een meetprogramma, schreef VVDstaatssecretaris Karremans van Volksgezondheid in november aan de Tweede Kamer.ppEr moet een selectie gemaakt worden. Dat kan om financile redenen zijn, om het meetprogramma behapbaar te houden, maar ook om technische redenen. Niet alle stoffen zijn goed meetbaar.p