sermaye, bu sorunu aşmak, kendini mutlak kılmak için emeğin değişim değerini, ve böylece tüm değer-formunu, ortadan kaldırmak istiyor. bunu kendi araçlarıyla yapıyor, ancak biz komünistlere bir yol gösteriyor. sermaye de bir gün çarmıha gerilecek, ama tek farkla, sermaye tanrının oğlu değil!

Yani altın standartının ortadan kalkması, mübadele değerlerinin akışkan hale gelmesi, devlet müdahalesinin kapitali öyle ya da böyle kotarması ve bazen hatta biriktirmesi, aslında vadesi ötelendikçe faizi de yükselen evrensel bir borçtur. vergisi emekten kesildikçe, ki hep öyle olur, ödeme zorlaşır.

aha! v=v+s bu değil midir? eninde sonunda ya s sıfıra düşecektir ya da v. ama sermaye rasyonel değildir, şunu bilmez: emek değerinin sıfıra düştüğü gün sermayenin çöktüğü gündür! bu dönüşüm eninde sonunda çöküşünü müjdeler.

Mübadele değeri kendi kendiyle ne kadar mücadele de etse, emek hala oradadır. Biri emektir, biri emeğin yarattığı ve ölü emek biçiminde emeğin ikili karakterini kendini çoğaltmak için ister. Bu heyula, değer-formu, en sonunda canlı emeğin sıfıra kendininse en uç noktaya ulaşmasını ister.

Para üretimi, artık yalnızca bir soyutlamadan ibaretse bu Marxismin zaferidir. Şimdi burada metalarin değişim değerinin bozulması emeğin de değerinin bozulması demektir. Ne tatlı! Ama artık ürün, hala oradadır. Emeğin değeri ne kadar hayali olsa da, emeğin ürettiği artık ürün kanlı canlı oradadır.

Bu aynı zamanda, ek sermaye sürece girmedikçe, sürekli aynı sermayenin dönüp duracağı, hali hazırda var olan sabit sermaye ise sadece kendini yerine koyabildiği için kapitalist üretimin hiç gerçekleşmemesi demek olurdu! Demek ki burada emek, diğer tüm metalardan ayrılıyor. Ve ayrılmak zorundadır.

Emeğin bir meta olarak durumu, ikili karakterini gerektirir. Başka türlü olsaydı, değer üretimine, diğer her türlü hammadde gibi, değerinde girerdi ve diğer kapitalistler birbirini kaziklamadigi sürece her meta yalnızca maliyeti üzerinden satılır, kâr ve birikim imkansız olurdu.

İyi bir kapital okuyucusu, emek ile emek gücünun, yani E metasinin değişim değeri ve kullanım değeri arasında farkı bilir. Marxin burada bahsettiği, her metada olduğu gibi, burda da değişim değerinden başkası olamaz. Ama şöyle bir sakınca bizi karşılıyor, emek diğer metalarla bir midir?

Ancak burada bizi şöyle bir tuzak bekliyor olurdu, Marx gerçekten de tüm teorisini mübadele değeri üzerinden mi hesaplamistir? Marxin şöyle bir varsayımi olduğu doğrudur:emek, değerinde satın alınır. Bu kafa karıştirmaya ve büyük konuşmaya yeter. Sorun surda başlar, marx burda nə demək istemiştir?