Özetle, bir sistemin kendini sonsuz döngülerde kandırmaması için: bağımsızlık, dışsallık ve şeffaflık şarttır.

"Güç sorgulanmadiğinda yalnizca teknik bir meseleye dönüşür." der C.Wright Mills.

Ne yapmalı peki?

1.Güçler ayriştirilmali.

2. Kuralları belirleyen yapının sistem dışı bir etik organizasyonla desteklenmesi.

3. Bağımsız denetleme mekanizmalarının teknik değil, epistemik olarak dışarıdan olması.

Focault'inda dediği gibi "Gerçek güç,bir kişinin ya da bir grubun elinde değil,toplumsal ilişkilerin içinde gizlidir."

Sistemler, özgürlüklerini ancak kendilerine dışarıdan bakabildikleri oranda kazanabilirler.

Russell Paradoksu sadece bir çelişki değil, bir uyarıdır.

Kendisini hem yasa koyucu, hem uygulayıcı, hem denetleyici olarak tanımlıyor demektir ki bu da bir nevi matruşka devlettir.

İşte bu, Russell paradoksunun siyasal sistemlerdeki yansımasıdır.

Kendine dışarıdan bakan ama aslında içeride olan bir güç, hem özgürlük hem otorite adına çelişki üretir.

Bu hükümet kendi muhaliflerini terörist ilan eden yasaları çıkarıyor olsun,

Aynı zamanda bu yasaları kendisi uygulasin.

Son olarak, bu uygulamaları “bağımsız gibi görünen ama aslında kendine bağlı” yargı eliyle meşrulaştırıyor olsun.

Bu durumda sistem:

Bu durumun olası iç çelişkilerini daha yazarken görebiliyoruz di mi?

Kendisini denetlemeyen yapıları denetleyen yapının, kendini denetlemesi gerekip gerekmediği sorunu öylesine aşikar.

Örneğin:

Şimdi gelin bir hükümet düşünelim;hayal gücümüz almiycak,yadirgayacak ama öyle ki bağımsız yargı yok:)

Şimdi soru şu:

*Bu sistem, kendi eylemlerinin sınırını koyabilir mi?

Eğer sınır koyarsa, bu sınırı ihlal etmemeli ama kendi koyduğu kuralı uygulayıp uygulamamak tamamen kendi inisiyatifinde olmalı.

Eğer sınır koymazsa, o zaman hiçbir dış denetim olmadığı için sınırsız bir güce sahip olmuş olmalı.

Bu durumda:

Yasa koyucu, kendini denetleyecek yasaları da kendi belirliyor olmalı.

Yasa uygulayıcı, bu yasaları kendi keyfince uygulayabiliyor olmalı.

Yargı ise, bu uygulamaları denetleyecek gibi görünse de, aynı merkeze bağlı olduğundan gerçek bir denetim sağlayormuş gibi yapıp,işlevsiz olmalı

Ve bu yalnızca matematiksel bir sorun değil — politikadan yapay zekaya, IT mimarilerine kadar hayatın her yerinde karşımıza çıkar.

Gelin birlikte şöyle bir devlet yapısı düşünelim:

*Yasama (kanun koyucu),
*Yürütme (uygulayıcı) ve *Yargı (denetleyici)

tek bir merkezde toplanmış olsun.