[English] - [Cymraeg] When an urgent request arrived on the eve of a major murder trial, colleagues from across HMCTS ~~ ~~ worked together to deliver a critical technical solution. They protected a witness’s identity, upheld the principle of Open Justice and made sure the trial could proceed fairly. ## **Making sure justice is both fair and open** Ensuring courts are impartial is central to everything we do. Alongside that sits the long-established principle of open justice – making sure the public and press can observe and scrutinise court proceedings while protecting those who may be at risk. Recently, these principles came sharply into focus during a murder trial at Bristol Crown Court. A defence witness had been granted a witness anonymity order under section 86 of the Coroners and Justice Act 2009. This meant their voice needed to be disguised for the public and press, but heard naturally by the judge, jury and court staff. Usually, this type of voice modulation is supported by the Crown Prosecution Service for prosecution witnesses. But in this case, because the witness was for the defence, no solution had been arranged. Without a rapid response, the witness might not have given evidence – risking the collapse of the murder trial. ## **Working against the clock** The request for support only came in on the afternoon before the testimony was due. With no realistic chance of delivering a safe and tested solution overnight, colleagues worked with the judge, who agreed to reschedule the witness for two days later. That time was used to bring together a team from across the organisation. Colleagues from Digital and Technology Services, Regional IT and court operations came together immediately. Suitable equipment was sourced and shipped quickly. Multiple software options were also tested, acknowledging that courtroom acoustics at Bristol would make some previously successful applications unsuitable. The next morning, Kate from the Digital Infrastructure Product Team and Joe from Regional IT were on site to trial the options in live courtroom conditions with the assistance of Hannah, a court clerk and Graham, an usher. Their aim was clear: maintain the clarity required for court users while ensuring the public audio stream masked the witness’ natural voice. ## **Adapting in real time** Because the witness could not rehearse in advance, the real test came when they began giving evidence as they were far more softly spoken than expected. Thanks to careful preparation and agile teamwork, Kate and Joe were able to adjust audio levels and reposition equipment instantly. The result was a seamless experience for the judge, jury, parties, public and press. The witness was protected, the court remained impartial, and the trial was able to continue without disruption. This collaborative effort showcased the best of HMCTS: digital specialists supporting operational colleagues and working side by side to deliver a new, critical capability at remarkable speed. It demonstrated how, when confronted by challenges and pressure, our teams respond with professionalism, creativity and unwavering commitment to supporting justice. [English] - [Cymraeg] # **Cefnogi cyfiawnder ar waith: sut y cyflwynodd staff gymorth technegol brys ar gyfer treial proffil uchel** Pan gyrhaeddodd cais brys ar drothwy treial llofruddiaeth sylweddol, gweithiodd cydweithwyr o bob rhan o GLlTEF gyda'i gilydd i ddarparu datrysiad technegol hanfodol. Fe wnaethant amddiffyn hunaniaeth y tyst, cynnal yr egwyddor o Gyfiawnder Agored a gwneud yn siŵr y gallai'r treial fynd rhagddo yn deg. ## **Gwneud yn siŵr bod cyfiawnder yn deg ac yn agored** Mae sicrhau bod llysoedd yn ddiduedd yn ganolog i bopeth a wnawn. Ochr yn ochr â hynny mae'r egwyddor hirsefydlog o Gyfiawnder Agored – gwneud yn siŵr bod y cyhoedd a'r wasg yn gallu arsylwi achosion llys wrth amddiffyn y rhai a allai fod mewn risg. Yn ddiweddar, daeth yr egwyddorion hyn i'r amlwg yn ystod treial llofruddiaeth yn Llys y Goron Bryste. Roedd tyst yr amddiffyniad wedi cael gorchymyn anhysbysrwydd tyst o dan adran 86 o Ddeddf Crwneriaid a Chyfiawnder 2009. Roedd hyn yn golygu bod angen cuddio eu llais i'r cyhoedd a'r wasg, ond bod y barnwr, y rheithgor a staff y llys yn ei glywed yn naturiol. Fel arfer, mae'r math hwn o fodiwleiddio llais yn cael ei gefnogi gan Wasanaeth Erlyn y Goron ar gyfer tystion yr erlyniad. Ond yn yr achos hwn, oherwydd bod y tyst ar gyfer yr amddiffyniad, nid oedd unrhyw ddatrysiad wedi'i drefnu. Heb ymateb cyflym, efallai na fyddai'r tyst wedi rhoi tystiolaeth – gan beryglu y byddai’r treial llofruddiaeth wedi chwalu. ## **Gweithio yn erbyn y cloc** Dim ond ar y prynhawn cyn i'r dystiolaeth fod ei hangen daeth y cais am gymorth. Heb unrhyw siawns realistig o ddarparu datrysiad diogel dros nos, gweithiodd cydweithwyr gyda'r barnwr, a gytunodd i aildrefnu'r tyst ar gyfer dau ddiwrnod yn ddiweddarach. Defnyddiwyd yr amser hwnnw i ddod â thîm o bob rhan o'r sefydliad at ei gilydd. Ymunodd cydweithwyr o Wasanaethau Digidol a Thechnoleg, TG Rhanbarthol a gweithrediadau’r llys ar unwaith. Cafodd offer addas ei ganfod a'i gludo'n gyflym. Profwyd sawl opsiwn meddalwedd, gan gydnabod y byddai acwsteg llys ym Mryste yn gwneud rhai ceisiadau a oedd yn llwyddiannus yn y gorffennol yn anaddas y tro hwn. Y bore wedyn, roedd Kate o'r Tîm Cynnyrch Seilwaith Digidol a Joe o TG Rhanbarthol ar y safle i dreialu'r opsiynau mewn amodau llys go iawn gyda chymorth Hannah, clerc y llys a Graham, tywyswr. Roedd eu nod yn fanwl gywir: cynnal yr eglurder sy'n ofynnol i ddefnyddwyr llys wrth sicrhau bod y llif sain cyhoeddus yn cuddio llais naturiol y tyst. ## **Addasu mewn amser real** Oherwydd nad oedd y tyst yn gallu ymarfer ymlaen llaw, daeth y prawf go iawn pan ddechreuon nhw roi tystiolaeth gan eu bod yn llawer mwy tawel na'r disgwyl. Diolch i baratoi gofalus a gwaith tîm ystwyth, roedd Kate a Joe yn gallu addasu lefelau sain ac ail-leoli offer ar unwaith. Y canlyniad oedd profiad di-dor i'r barnwr, y rheithgor, y partïon, y cyhoedd a'r wasg. Cafodd y tyst ei amddiffyn, arhosodd y llys yn ddiduedd, ac roedd y treial yn gallu parhau heb unrhyw darfu. Mae'r ymdrech gydweithredol hon yn arddangos y gorau o GLlTEF: arbenigwyr digidol sy'n cefnogi cydweithwyr gweithredol ac yn gweithio ochr yn ochr i ddarparu gallu newydd, beirniadol ar gyflymder rhyfeddol. Dangosodd sut, pan fydd tensiynau yn uchel, mae ein timau yn ymateb gyda phroffesiynoldeb, creadigrwydd ac ymrwymiad diwyro i gefnogi cyfiawnder.

What goes into creating a modern courthouse? From Blackpool's new courthouse to London's state-of-the-art City of London law courts on Fleet Street, explore the major developments transforming justice facilities across England and Wales. Discover accessibility features like changing places and wheelchair-accessible cells, the regeneration of Salisbury Square, and the conversion of 7 Newgate Street into a world-leading 30-hearing-room tribunal centre. Plus, hear how £148 million is tackling leaking roofs and ageing heating systems from Nottingham Crown Court to Birmingham, making buildings fit for purpose. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/11/Property-Podcast-Normal-outro_1.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available.

Go behind the scenes at Northampton Crown Court in this episode of Inside HMCTS, where a high-profile murder trial faced extraordinary logistical and human challenges. Discover how a team of justice colleagues, including HMCTS teams, police, and healthcare professionals overcame a previously inaccessible building, complex medical needs, and intense media scrutiny to ensure justice was served. Through creative problem-solving and collaboration, the episode reveals how fairness and dignity can prevail even when the odds seem impossible. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/09/Inside-HMCTS-Ep17-NCC-v2-music.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available.

[English] - [Cymraeg] Westminster Magistrates’ Court isn’t a place most teenagers hope to spend the day. But for students from two London schools, it became the setting for a powerful learning experience. In our ‘Caught to Court’ anti-knife crime event, they took part in a mock trial that showed how the justice system works, and what happens when young people make dangerous choices. Knife crime continues to affect communities across the UK, with young people often both victims and perpetrators. In the year ending March 2024, just over 3,200 knife or offensive weapon offences were committed by children resulting in a caution or sentence. The Westminster event – now in its second year – aimed to help students aged 14 to 17 understand the effects of knife-related offences. Led by HMCTS court staff, the immersive experience saw students take on courtroom roles and follow a fictional knife crime case from start to finish. Stepping into the shoes of legal professionals, they didn’t just hear about consequences, they lived them. ## **The mock trial: experiencing justice firsthand** For the mock trial, students took on roles such as prosecutors, defence lawyers, police officers, and magistrates. Guided by real professionals, they examined evidence, cross-examined witnesses, and delivered verdicts. A real judge presided, encouraging student magistrates to challenge both sides. “The mock trial was very different from what was expected,” said one student who played the prosecutor. “I really enjoyed being the prosecutor and visualising all the evidence.” Justice Minister Jake Richards MP, a former barrister who attended, praised the approach: “The children engaged brilliantly with the mock trial. To see the kids today learn in just a few hours and then perform in front of a room full of people and a learned judge was just brilliant to see.” ## **Experiential learning** “This is the first time that we've been to a court, so we're really excited,” said Tanya Withers, Assistant Head at Woodmansterne School and Sixth Form. “These sorts of activities being in a real location are so helpful because the students are seeing a workplace, they're seeing how a court would work. They're learning – I don't want to go down that route.” Students also appreciated the difference from classroom learning: “It's different to being in the classroom as you're not just looking at a screen. You can actually ask the people that are performing the acts the questions.” The event also helped students develop important life skills like public speaking, critical thinking and confidence building that will serve them far beyond the courtroom. ## **Collaborative impact** The event brought together criminal justice system partners, influencers and community organisations offering support and positive alternatives. Ian Rawlins, an HMCTS legal adviser, organised the event, emphasising the collective approach: “We all have a duty to try and tackle knife crime together.” His message was clear: “Think twice about taking that weapon when you leave your house. Think twice if you're going to accompany friends who've got a weapon.” Minister Richards agreed: “Community engagement like this is incredibly important for ensuring that children learn about the dangers of knife crime and how our law and courts work. It's really good to see HMCTS lead the way and organise events like this.” ## **A lasting message** Students summed up the event: “It has changed what I knew about knife crime. The biggest thing I've taken away is that you shouldn't carry knives, and you should think about the consequences before you do.” By putting young people at the heart of the justice system, we’re showing that hands-on learning can transform understanding and help young people make safer choices. As Ian concluded: “If everyone who attends this event tells at least one other person what they've seen and heard today, and we prevent one person from carrying a knife or becoming a victim, we’re saving a life.” [English] - [Cymraeg] # **Cyfiawnder go iawn: sut wnaeth dysgu ymarferol helpu myfyrwyr i ddeall troseddau cyllyll** Nid yw Llys Ynadon San Steffan yn rhywle y byddai mwyafrif pobl yn eu harddegau yn dymuno treulio eu diwrnod. Ond i fyfyrwyr o ddwy ysgol yn Llundain, daeth yn lleoliad ar gyfer profiad dysgu pwerus. Yn ein digwyddiad yn erbyn troseddau cyllyll – ‘Caught to Court’ – bu iddynt gymryd rhan mewn ffug dreial a oedd yn dangos sut mae’r system gyfiawnder yn gweithio, a beth sy’n digwydd pan fydd pobl ifanc yn gwneud dewisiadau peryglus. Mae troseddau cyllyll yn parhau i effeithio ar gymunedau ledled y DU, ac yn aml mae pobl ifanc yn gallu bod yn ddioddefwyr ac yn gyflawnwyr. Yn y flwyddyn ddaeth i ben ym Mawrth 2024, cyflawnwyd ychydig dros 3,200 o droseddau arfau ymosodol gan blant, a wnaeth arwain at rybudd neu ddedfryd. Nod y digwyddiad yn San Steffan – sydd bellach yn ei ail flwyddyn – yw helpu myfyrwyr rhwng 14 a 17 oed ddeall effeithiau troseddau sy’n ymwneud â chyllyll. Wedi’i arwain gan staff GLlTEF, roedd y profiad yn gweld myfyrwyr yn cyflawni rolau gwahanol yn yr ystafell llys, ac yn cynnal achos trosedd cyllyll o’r dechrau i’r diwedd. Gan gamu mewn i esgidiau gweithwyr cyfreithiol proffesiynol, yn lle clywed am y canlyniadau yn unig, roeddynt yn byw’r canlyniadau. ## **Y ffug dreial: profi cyfiawnder yn uniongyrchol** Ar gyfer y ffug dreial, roedd myfyrwyr yn cyflawni rolau fel erlynwyr, cyfreithwyr yr amddiffyniad, swyddogion heddlu ac ynadon. Dan arweiniad gweithwyr proffesiynol go iawn, roeddynt yn archwilio tystiolaeth, yn croesholi tystion ac yn traddodi dyfarniadau. Roedd barnwr go iawn yn llywyddu, gan annog myfyrwyr a oedd yn chwarae rôl ynadon i herio’r ddwy ochr. “Roedd y ffug dreial yn wahanol iawn i’r hyn roeddwn i’n ei ddisgwyl,” meddai un myfyriwr, a oedd wedi chwarae rôl yr erlynydd. “Wnes i wir mwynhau bod yn erlynydd ac ystyried yr holl dystiolaeth.” Bu i’r Gweinidog dros Gyfiawnder, Jack Richard, AS, cyn-fargyfreithiwr a wnaeth fynychu’r digwyddiad, ganmol y dull hwn: “Roedd y plant yn cymryd rhan frwdfrydig yn y ffug dreial. Roedd gweld y plant heddiw yn dysgu cymaint mewn ychydig oriau ac yn perfformio o flaen ystafell yn llawn pobl a barnwr dysgedig yn beth hollol wych i’w weld.” ## **Dysgu arbrofol** “Dyma’r tro cyntaf rydym wedi ymweld â llys, felly rydym yn teimlo’n gyffrous iawn” meddai Tanya Withers, Dirprwy Bennaeth Ysgol a Chweched Dosbarth Woodmansterne.  “Mae cynnal gweithgareddau fel hyn mewn lleoliad go iawn yn helpu cymaint, oherwydd mae’r myfyrwyr yn gweld gweithle, maen nhw’n gweld sut byddai llys yn gweithio. Maen nhw’n dysgu – dydw i ddim eisiau mynd lawr y lôn hon.” Roedd myfyrwyr hefyd yn gwerthfawrogi’r gwahaniaeth o ddysgu yn yr ystafell ddosbarth: “Mae’n wahanol i fod yn yr ystafell ddosbarth oherwydd nid ydych yn edrych ar sgrin yn unig. Gallwch ofyn cwestiynau i’r bobl sy’n perfformio’r rolau.” Roedd y digwyddiad hefyd wedi helpu myfyrwyr i ddatblygu sgiliau bywyd pwysig fel siarad yn gyhoeddus, meddwl yn feirniadol a datblygu hyder, a fydd yn eu helpu ymhell tu hwnt i’r ystafell llys. ## **Effaith cydweithred** ol Bu i’r digwyddiad ddod â phartneriaid cyfiawnder troseddol, dylanwadwyr a chyrff cymunedol ynghyd i gynnig cymorth a dewisiadau amgen cadarnhaol. Ian Rawlins, cynghorydd cyfreithiol yn GLlTEF, drefnodd y digwyddiad, gan bwysleisio’r dull cydweithredol: “Mae gennym oll ddyletswydd i geisio mynd i’r afael â throseddau cyllyll gyda’n gilydd.” Roedd ei neges yn glir: “Meddyliwch ddwywaith am mynd â’r arf yna gyda chi pan fyddwch yn gadael eich tŷ. Meddyliwch ddwywaith os ydych am fod yn gwmni i ffrindiau sy’n cario arfau.” Roedd y Gweinidog Richards yn cytuno: “Mae ymgysylltu cymunedol fel hyn yn hynod o bwysig i sicrhau bod plant yn dysgu am beryglon troseddau cyllyll ac am sut mae ein cyfraith a’n llysoedd yn gweithio. Mae’n dda iawn gweld GLlTEF yn arwain ar hyn trwy drefnu digwyddiadau fel hyn.” ## **Neges fydd yn aros yn y meddwl** Dyma ychydig eiriau gan fyfyrwyr yn crynhoi’r digwyddiad: “Mae wedi newid y ffordd dw i’n meddwl am droseddau cyllyll. Y peth mwyaf dw i wedi dysgu yw dylech chi ddim cario cyllyll, a dylech chi feddwl am y goblygiadau cyn i chi wneud o.” Trwy roi pobl ifanc wrth wraidd y system gyfiawnder, rydym yn dangos bod dysgu ymarferol yn gallu trawsnewid dealltwriaeth a helpu pobl ifanc i wneud dewisiadau mwy diogel. A’r sylwadau i gloi gan Ian yw: “Os bydd pawb sy’n mynychu’r digwyddiad hwn yn dweud wrth o leiaf un person arall am yr hyn maen nhw wedi’i weld a’i glywed heddiw, ac os rydym yn atal un person arall rhag cario cyllell neu rhag dod yn ddioddefwr, rydym ni’n achub bywyd.”

[English] - [Cymraeg] Often referred to as the Old Bailey, London’s Central Criminal Court (CCC) deals with some of the country’s most high-profile cases. Every day, Prisoner Escort and Custody Services (PECS) colleagues play a crucial role in ensuring the court runs smoothly and everyone in their care remains safe. In part one of our series, we explored PECS’ wider role within the criminal justice system. Here, we take you through a typical day at the CCC, told through the voices of Serco operational colleagues delivering the contract. ## **Briefings and checks** Jack, Deputy Court Custody Manager starts early, coordinating staff, managing last-minute changes and ensuring everything is ready before the first van arrives. He begins with the morning briefing, covering everything from conflicts between individuals in custody to highlighting those at risk of self-harm or with medical needs. “It’s about keeping everyone safe, both staff and those in our care.” After the briefing, Jack ensures all security measures are in place: doors locked, checks completed, and vehicles ready. ## **The prisoners arrive** Prisoners will usually arrive between 8:30am and 9:30am, for a 10am court start. Una, a Prisoner Custody Officer with 20 years' experience, is often the first point of contact. Her role is looking after prisoners' welfare and ensuring everyone is safe and secure. “I see these prisoners every day because our trials can be three months or longer. You get to know them,” Una explains. “Sometimes they’re chatty, sometimes in low mood. You can’t be judgmental.” Una has seen returning prisoners, familiar faces and the subtle ways people communicate their needs. “Some want their favourite prayer mat saved, or a certain book. It’s about those little comforts. If they get volatile, you can talk them down because you’ve built that trust.” ## **Daily realities and challenges** Moriam, also Deputy Court Custody Manager, explains the daily logistics: “The first thing you do is check how many custodies are coming in, then make sure they’re on the court list. We will then assign the available staff to specific duties for the day, for example cells officers. legal officers and dock officers.” Jack highlights the unpredictability of the job and constant juggle managing the unpredictability. Even on a ‘quiet’ day, the scale is daunting: “Imagine 38 to 41 people in custody, with only 18 courtrooms. Getting everyone in, keeping them safe and ensuring courts run smoothly. It’s a lot.” Delays can stem from staff shortages to unexpected traffic jams to custody misbehaviour before they enter the vehicle to issues in the prison they are coming from but blame often lands with PECS staff. Una explains: “We’re seen as the face of the end point – getting the prisoner to court on time. But we’re part of a bigger puzzle. Mostly, things run smoothly, but when they don’t, it’s often out of our control.” Getting prisoners to court on time is a top priority. “If you fail the dock, it’s bad. The judges think about the public purse and impacts of delays, and pressure is on us to keep things moving.” ## **The power of communication** Dimitrios, Court Cluster Manager, manages several of London’s busiest courts through relationships and problem-solving: “I need to have a very good relationship with judges and court users to ensure everything runs smoothly.” He describes collaborative working across agencies to ensure effective working, improving access to justice for all: “Every Thursday we meet with the Recorder, the HMCTS manager, HMPPS and me to discuss any ongoing issues and cases. Moriam further highlights the importance of shared understanding between legal professionals and PECS: “Often people aren't aware of all the processes we go through, and how reliant we are on others. We should organise more visits to the custody suites with the clerks and ushers so they can get a feel of what it’s like.” Jack, Una, Dimitrios and Moriam’s stories remind us of the unseen work behind the smooth running of the justice system. Delivering PECS is not just about logistics, it’s about people, teamwork, resilience in unpredictable situations and supporting vulnerable people's safety and wellbeing. For more information about PECS, including how different roles and responsibilities across the justice system support the process you can read the newly published HMPPS PECS user guide. [English] - [Cymraeg] # **Y tu ôl i'r llenni: Pobl PECS** Mae Llys Troseddol Canol Llundain (CCC), y cyfeirir ato'n aml fel yr Old Bailey, yn delio â rhai o achosion mwyaf uchel eu proffil y wlad. Bob dydd, mae cydweithwyr Gwasanaethau Carcharu a Hebrwng Carcharorion (PECS) yn chwarae rhan hanfodol wrth sicrhau bod y llys yn mynd rhagddo’n esmwyth a bod pawb yn eu gofal yn aros yn ddiogel. Yn rhan un o'n cyfres, fe wnaethom archwilio rôl ehangach PECS o fewn y system gyfiawnder troseddol. Yma, rydyn ni'n mynd â chi trwy ddiwrnod arferol yn y CCC, a adroddir gan gydweithwyr gweithredol Serco sy'n cyflawni’r contract. ## **Sesiynau briffio a gwiriadau** Mae Jack, Dirprwy Reolwr Dalfa’r Llys yn dechrau'n gynnar, yn cydlynu staff, yn rheoli newidiadau munud olaf a sicrhau bod popeth yn barod cyn i'r fan gyntaf gyrraedd. Mae'n dechrau gyda'r sesiwn friffio yn y bore, sy'n cynnwys popeth o wrthdaro rhwng unigolion yn y ddalfa i dynnu sylw at y rhai sydd mewn perygl o hunan-niweidio neu ag anghenion meddygol. "Mae'n ymwneud â chadw pawb yn ddiogel, staff a'r rhai sydd yn ein gofal." Ar ôl briffio pawb, mae Jack yn sicrhau bod yr holl fesurau diogelwch ar waith: bod y drysau wedi'u cloi, bod gwiriadau wedi'u cwblhau, a bod y cerbydau yn barod. ## **Y carcharorion yn cyrraedd** Bydd carcharorion fel arfer yn cyrraedd rhwng 8:30am a 9:30am, ar gyfer dechrau’r llys am 10am. Una, Swyddog Dalfa’r Carcharorion gydag 20 mlynedd o brofiad, yn aml yw'r pwynt cyswllt cyntaf. Ei rôl yw gofalu am les carcharorion a sicrhau bod pawb yn ddiogel. "Rwy'n gweld y carcharorion hyn bob dydd oherwydd bod ein treialon yn debygol o bara tri mis neu fwy. Rydych chi'n dod i'w hadnabod," eglura Una. "Weithiau maen nhw'n sgwrsio, weithiau maent mewn hwyliau isel. Allwch chi ddim bod yn feirniadol." Mae Una wedi gweld carcharorion sy'n dychwelyd, wynebau cyfarwydd a'r ffyrdd cynnil y mae pobl yn cyfathrebu eu hanghenion. "Mae rhai eisiau eu hoff fat gweddi wedi'i gadw, neu lyfr penodol. Mae'n ymwneud â'r cysuron bach hynny. Os ydyn nhw'n mynd yn gyfnewidiol, gallwch chi siarad â nhw oherwydd eich bod wedi meithrin yr ymddiriedaeth honno." ## **Realiti a heriau dyddiol** Mae Moriam, sydd hefyd yn Ddirprwy Reolwr Dalfa’r Llys, yn esbonio'r logisteg ddyddiol: "Y peth cyntaf rydych chi'n ei wneud yw gwirio faint o garcharorion sy'n dod i mewn, yna gwneud yn siŵr eu bod ar restr y llys, yna gwirio niferoedd staff, pwy sydd ar wyliau, yn sâl... popeth." Mae Jack yn tynnu sylw at anrhagweladwyedd y swydd a rheoli'r anrhagweladwyedd hwnnw. Hyd yn oed ar ddiwrnod 'tawel', mae'r raddfa yn frawychus: "Dychmygwch 38 i 41 o bobl yn y ddalfa, gyda dim ond 18 ystafell lys. Cael pawb i mewn, eu cadw'n ddiogel a sicrhau bod y llysoedd yn mynd rhagddynt yn esmwyth. Mae'n lot." Gall oedi ddeillio o brinder staff i oedi o ran teithio i gamymddwyn yn y ddalfa cyn ac yn ystod y broses gludo i faterion yn y carchar ond mae'r bai yn aml yn cael ei roi ar staff PECS. Eglura Una: "Rydyn ni'n cael ein gweld fel y pwynt terfynol - cael y carcharor i'r llys ar amser. Ond rydyn ni'n rhan o rywbeth mwy. Yn bennaf, mae pethau'n mynd rhagddynt yn llyfn, ond pan nad ydyn nhw'n gwneud hynny, mae'n aml allan o'n rheolaeth." Mae cael carcharorion i'r llys ar amser yn brif flaenoriaeth. "Os ydych chi'n methu'r doc, mae’r effaith yn ddrwg. Mae'r barnwyr yn meddwl am y pwrs cyhoeddus ac effeithiau’r oedi, ac mae'r pwysau arnom i gadw pethau i fynd rhagddynt." ## **Pŵer cyfathrebu** Mae Dimitrios, Rheolwr Clwstwr y Llysoedd, yn rheoli nifer o lysoedd prysuraf Llundain trwy feithrin perthnasau a datrys problemau: "Mae angen i mi gael perthynas dda iawn gyda barnwyr a defnyddwyr llys i sicrhau bod popeth yn mynd rhagddo’n esmwyth." Mae'n cydweithio ar draws asiantaethau i sicrhau gwaith effeithiol, gan wella mynediad at gyfiawnder i bawb: "Bob dydd Iau rydym yn cwrdd â'r Cofiadur, rheolwr GLlTEF, HMPPS a minnau i drafod unrhyw faterion ac achosion parhaus. Mae Moriam yn tynnu sylw ymhellach at bwysigrwydd dealltwriaeth a rennir rhwng gweithwyr proffesiynol cyfreithiol a PECS: "Yn aml nid yw pobl yn ymwybodol o'r holl brosesau rydyn ni'n mynd drwyddynt, a pha mor ddibynnol ydym ar eraill. Dylem drefnu mwy o ymweliadau ag ystafelloedd y ddalfa gyda'r clercod a'r tywyswyr fel y gallant gael teimlad o sut beth ydyw." Mae straeon Jack, Una, Dimitrios a Moriam yn ein hatgoffa o'r gwaith sy’n digwydd y tu ôl i’r llenni i gynnal y system gyfiawnder. Nid yw cyflwyno PECS yn ymwneud â logisteg yn unig, mae'n ymwneud â phobl, gwaith tîm a gwytnwch mewn sefyllfaoedd anrhagweladwy a chefnogi diogelwch a lles pobl agored i niwed. I gael rhagor o wybodaeth am PECS, gan gynnwys sut mae rolau a chyfrifoldebau gwahanol ar draws y system gyfiawnder yn cefnogi'r broses, gallwch ddarllen canllaw defnyddiwr PECS HMPPS sydd newydd ei gyhoeddi.

[English] - [Cymraeg] Every week, thousands of defendants are transported from prisons to court hearings across England and Wales. Behind this vital service is the Prisoner Escort and Custody Services (PECS) contract – one of government’s most complex operational arrangements. PECS – which is overseen by HM Prison and Probation Service (HMPPS) – is responsible for the safe and secure movement and custody of prisoners across England and Wales, ensuring the right person is in the right place at the right time. That includes: * Escorting people in custody between police stations, courts and prisons * Supervising them in court custody suites and docks We manage over 600,000 prisoner movements a year through two regional contracts – GEOAmey covers north England and Wales, and Serco covers south England. Contracts are managed by operational contract delivery managers who visit courts, prisons and police stations to monitor performance and ensure suppliers meet their obligations. This service has been outsourced since 1994, with the current 10-year contract beginning in 2020. ## **Contractual realities and performance metrics** The PECS contract sets out clear expectations for service delivery, including arrival times, handover procedures and reporting standards. We monitor performance through detailed metrics and regular reporting, and our suppliers are held to account through a range of Contract Delivery Indicators. Court measures include: * Unavailability of dock officer when contracted to do so, resulting in a delay to court proceedings * Courtroom delay due to supplier actions resulting in a prisoner not being available at the required time and delay to court proceedings There are also specific measures for vulnerable prisoners such as children and women, including time limits for how long they can be held in court custody after their hearing. We take failure to meet these requirements very seriously. Where fault lies with PECS, commercial and financial penalties are applied on suppliers (over £600 for every 15-minute delay in Crown Court and £375 in Magistrates’ Court). The quarterly published PECS contractual performance data shows that compliance is consistently above 99%, with overall performance (which includes delays outside of PECS control) closer to 98%. While 1% is a small proportion, we know it has a significant impact on court users and proceedings given the contract handles hundreds of thousands of moves each year. Within HMPPS, our Contract Management Boards meet monthly to oversee service delivery and review performance for each contract. Those boards work together to identify areas that are underperforming and decide on appropriate measures to drive improvements. ## **Part of an interconnected system** PECS doesn’t operate in isolation. The system is complex and depends on effective coordination between everyone. Smooth delivery can be impacted by several factors, including prisoner readiness, wellbeing and safety, court scheduling, and prison capacity – all of which are administered by different partners within the same system. For example, if a defendant in a trial has been moved from one prison to another without the relevant teams being notified, collection and transportation will take longer, impacting on delivery times and potentially delaying court proceedings. HMCTS, HMPPS, police and court staff constantly work closely with the regional suppliers to ensure defendants arrive at court safely and on time.** ** ## **Collaborating with legal experts  ** We know that for trials to run smoothly, PECS must operate effectively, and collaboration is at the heart of this work. We have 12 contract delivery managers across England and Wales. A vital part of their role is to engage with our partners in courts, areas and regions to help improve performance and develop solutions to overcome challenges. We also participate in national engagement groups with legal professionals, prisons and the police, and share our performance reports with partners to drive accountability, lead joint projects and improve efficiency. The lessons we learn through this engagement will directly inform how we design and implement future contracts. Our learning is continuous and, since the current contract began, we’ve been planning how we can improve our service as part of the next agreement. We’re exploring how to: * Maximise use of new technology where possible, for example video links to reduce unnecessary moves * Improve the performance framework to reflect the experience of all users, including legal professionals * Build more flexibility into the system to cope with changing demands We’re working closely with HMCTS to improve the accuracy of our reporting and ensure that feedback from legal professionals is heard and acted on. To achieve this, we want to increase engagement with legal professionals so concerns can be raised and addressed more easily. The newly published HMPPS PECS user guide aims to help everyone in the system understand their own roles and responsibilities in the process. When we all work together effectively, PECS provides an essential logistics service to criminal justice, improving access to justice for all. [English] - [Cymraeg] # **Inside PECS: Rheoli un o Gontractau Mwyaf Cymhleth y Llywodraeth** Pob wythnos, mae miloedd o ddiffynyddion yn cael eu hebrwng o garchardai i wrandawiadau llys ar hyd a lled Cymru a Lloegr. Tu ôl i’r gwasanaeth hanfodol hwn yw’r contract Gwasanaethau Carcharu a Hebrwng Carcharorion (PECS) - un o drefniadau gweithredol mwyaf cymhleth y llywodraeth. Mae PECS – sydd wedi’i oruchwylio gan Wasanaeth Carchardai a Phrawf EF (HMPPS) – yn gyfrifol am garcharu a hebrwng carcharorion ledled Cymru a Lloegr yn ddiogel, gan sicrhau bod y person iawn yn y lle iawn ar yr adeg iawn. Mae hyn yn cynnwys: * Hebrwng unigolion yn y ddalfa rhwng gorsafoedd heddlu, llysoedd a charchardai. * Eu goruchwylio yn ystafell ddalfa’r llysoedd ac yn y dociau Rydym yn rheoli symudiad 600,000 o garcharorion y flwyddyn trwy ddau gontract rhanbarthol - mae GEOAmey yn gyfrifol am Gymru a Gogledd Lloegr, ac mae Serco yn gyfrifol am Dde Lloegr. Mae contractau yn cael eu rheoli gan reolwyr cyflawni contractau sy’n ymweld â llysoedd, carchardai a gorsafoedd heddlu i fonitro perfformiad a sicrhau bod cyflenwyr yn bodloni eu rhwymedigaethau. Mae’r gwasanaeth hwn wedi’i allanoli ers 1994, gyda’r contract cyfredol am gyfnod o 10 mlynedd wedi cychwyn yn 2020. Rydym yn cymryd methiant i fodloni’n gofynion o ddifri. Lle bo PECS ar fai, mae cosbau masnachol ac ariannol i’r cyflenwyr (dros £600 ar gyfer pob 15 munud o oedi yn Llys y Goron a £375 yn y Llys Ynadon). ## **Realiti contractau a metrigau perfformiad** Mae’r contract PECS yn gosod disgwyliadau clir ar gyfer cyflawni’r gwasanaeth, gan gynnwys amseroedd cyrraedd a safonau adrodd. Rydym yn monitro perfformiad trwy fetrigau manwl ac adrodd yn rheolaidd, ac mae ein cyflenwyr yn cael eu dal i gyfrif trwy amrywiaeth o Ddangosyddion Cyflawni Contract. Mae mesurau llys yn cynnwys: * Dim swyddog doc ar gael pan fo contract i wneud hynny, gan arwain at oedi gydag achos llys * Oedi yn yr ystafell llys oherwydd bod gweithredoedd y cyflenwr yn golygu nad yw carcharor ar gael ar yr adeg gofynnol sy’n achosi oedi gyda’r achos llys Mae mesurau penodol hefyd ar gyfer carcharorion bregus fel plant a menywod, gan gynnwys terfynau amser ar gyfer pa mor hir y gellir eu dal yn nalfa’r llys ar ôl eu gwrandawiad. Mae data perfformiad chwarterol y contract PECS yn dangos bod cydymffurfiaeth dros 99% yn gyson, gyda pherfformiad cyffredinol (sy’n cynnwys oedi y tu allan i reolaeth PECS) yn agosach at 98%. Tra bod 1% yn ganran isel iawn, gwyddwn ei bod yn cael effaith ar ddefnyddwyr llys ac ar achosion, o ystyried bod y contract yn ymdrin â miloedd o symudiadau bob blwyddyn. O fewn HMPPS, mae ein Byrddau Rheoli Contractau yn cyfarfod yn fisol i oruchwylio’r ddarpariaeth gwasanaeth ac i adolygu perfformiad pob contract. Mae’r byrddau hynny yn cydweithio i adnabod meysydd sy’n tanberfformio a phenderfynu ar fesurau priodol i sbarduno gwelliannau. ## **Rhan o system gydgysylltiedig** Nid yw PECS yn gweithredu ar ei ben ei hun. Mae’r system yn gymhleth ac yn dibynnu ar gydlynu effeithiol rhwng pawb. Gall cyflawniad esmwyth gael ei effeithio arno gan nifer o ffactorau, gan gynnwys parodrwydd carcharorion, eu lles a diogelwch, amserlenni’r llys, a chapasiti’r carchardai - gyda phob un ohonynt yn cael eu gweinyddu gan bartneriaid gwahanol o fewn yr un system. Er enghraifft, os bydd diffynnydd mewn treial wedi cael ei symud o un carchar i’r llall heb i’r timau perthnasol gael eu hysbysu, yna bydd casglu a chludo’r carcharor yn cymryd yn hirach, gan effeithio ar amseroedd cyflawni ac o bosib yn achosi oedi i’r achos llys. Mae GLlTEF, HMPPS, yr heddlu a staff y llysoedd yn cydweithio’n gyson gyda’r cyflenwyr rhanbarthol i sicrhau bod diffynyddion yn cyrraedd y llys yn ddiogel ac ar amser. ## **Cydweithio gydag arbenigwyr cyfreithiol** Gwyddwn fod yn rhaid i PECS weithredu’n effeithiol fel bod treialon yn gallu rhedeg yn esmwyth, ac mae cydlynu’n ganolog i’r gwaith hwn. Mae gennym 12 o reolwyr cyflawni contractau ledled Cymru a Lloegr. Rhan hanfodol o’u rôl yw ymgysylltu â’n partneriaid yn y llysoedd, ardaloedd lleol a rhanbarthau i helpu i wella perfformiad a datblygu datrysiadau i oresgyn heriau. Rydym hefyd yn cymryd rhan mewn grwpiau ymgysylltu cenedlaethol gyda gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith, carchardai a’r heddlu, ac rydym yn rhannu ein hadroddiadau perfformiad gyda phartneriaid i sbarduno atebolrwydd, arwain ar brosiectau ar y cyd a gwella effeithlonrwydd. Mae’r gwersi yr ydym wedi dysgu trwy’r ymgysylltu hyn yn cyfarwyddo’n uniongyrchol sut rydym yn dylunio ac yn gweithredu contractau yn y dyfodol. Rydym yn dysgu’n gyson ac, ers i’r contract cyfredol gychwyn, rydym wedi bod yn cynllunio sut y gallwn wella ein gwasanaeth fel rhan o’r cytundeb nesaf. Rydym yn archwilio sut i: * Wneud y gorau o ddefnyddio technoleg newydd lle bo’n bosib, er enghraifft defnyddio cysylltiadau fideo i osgoi cludo carcharorion yn ddiangen * Gwella’r fframwaith perfformiad i adlewyrchu profiad yr holl ddefnyddwyr, gan gynnwys gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith * Gwneud y system yn fwy hyblyg i ymdopi â galwadau sy’n newid Rydym yn gweithio’n agos â GLlTEF i wella cywirdeb ein hadrodd a sicrhau bod adborth gan weithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith yn cael ei glywed a’i weithredu arno. Er mwyn cyflawni hyn, rydym eisiau cynyddu’r ymgysylltiad â gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith fel bod modd i bryderon gael eu codi ac i ni fynd i’r afael â nhw yn haws. Mae canllaw defnyddwyr HMPPS PECS sydd newydd ei gyhoeddi yn anelu at helpu pawb yn y system i ddeall eu rolau a’u cyfrifoldebau eu hunain yn y broses. Pan rydym oll yn cydweithio’n effeithiol, mae PECS yn darparu gwasanaeth logisteg hanfodol i’r maes cyfiawnder troseddol, gan wella mynediad at gyfiawnder i bawb.

[English] - [Cymraeg] The annual HMCTS National Awards celebrate staff who exemplify our values through innovation, crisis response and commitment to putting people first. ## **Excellence across our organisation** Our staff awards celebrate outstanding colleagues who embody our core values of purpose, openness, together, and humanity. An abundance of nominations came in from across the organisation this year, highlighting some of the work that helps to transform lives daily. Chosen from the winners of their regional award ceremonies, picking a winner is never easy when there are so many fantastic stories to share. Jonathan, based in the Sheffield region, won the Purpose Award for coordinating Operation Stovewood, the UK's largest historic child abuse investigation, helping bring closure to survivors who had waited decades for justice. He was also recognised the following day at the Inspire Justice Awards in London. The Low Code team earned our Openness Award for creating tools, such as webforms and PowerApps, that addressed email overload and helped streamline processes, driving real change across HMCTS. Liverpool Crown Court received the Together Award for their sensitive management of the complex and high-profile Southport case, while under intense public scrutiny. The Operational Delivery Award celebrated frontline excellence and a CEO Award recognised outstanding achievements across all the categories. But it was the Humanity Award winner who truly captured what we represent when faced with the most challenging of circumstances. ## W**hen crisis struck, our values guided us** On what seemed like an ordinary morning at London South Employment Tribunal, a serious incident was about to occur outside the building. A member of the security team was injured in an unprovoked attack, but our local team's response showed remarkable character and showcased our values in action. Two colleagues with first-aid training immediately came forward to help, treating the guard's wounds as the site’s management team acted quickly to secure the building to keep those in attendance safe from further harm. All while offering support to shaken colleagues and court users who had witnessed the incident unfolding. Despite the chaos and trauma of what had happened, the team was committed to maintaining scheduled hearings and ensuring they could continue safely. Their focus remained on ensuring everyone who had travelled to court that day, often for important employment disputes, could still access justice and receive the service they needed. ## **What this means for everyone we serve** This response demonstrates what statistics cannot capture about justice. Yes, we are transforming justice through innovation - our Pathfinder teams have now reduced family court waiting times from 34 weeks to under 15 weeks, but at the beating heart of justice, there are real people who understand that justice encompasses both legal procedures and treating everyone with dignity and respect. Whether developing new technology, supporting vulnerable court users, or ensuring everyone feels welcome and included, our teams are determined to ensure excellent public service is a combination of efficiency and compassion. ## **The people who make justice possible** Every one of our award winners, runners up and nominees understands their work directly impacts real lives. From innovative solutions that speed up court processes, to individual acts of kindness that help vulnerable users navigate our system, each contribution matters. Work can often be completed under extreme pressure, but our outstanding colleagues are committed to ensuring justice remains accessible to everyone, regardless of the obstacles they face. Our annual awards not only recognise past achievements but also inspire our future direction. As we continue modernising the justice system, we're building on foundations of innovation, compassion and unwavering commitment to public service, serving those who need the justice system. [English] - [Cymraeg] # **Dathlu’r Pethau Arbennig: Gwobrau Cenedlaethol GLlTEF yn arddangos arloesedd, tosturi a chyfiawnder ar waith** Mae Gwobrau Cenedlaethol blynyddol GLlTEF yn dathlu staff sy'n destun esiampl o'n gwerthoedd drwy arloesi, ymateb i argyfwng ac ymrwymiad i roi pobl yn gyntaf. ## **Rhagoriaeth ar draws ein sefydliad** Mae ein gwobrau staff yn dathlu cydweithwyr rhagorol sy'n arddangos ein gwerthoedd craidd o bwrpas, bod yn agored, gyda'n gilydd a dynoliaeth. Daeth digonedd o enwebiadau o bob rhan o'r sefydliad eleni, gan dynnu sylw at rywfaint o'r gwaith sy'n helpu i drawsnewid bywydau bob dydd. Wedi'u dewis o blith yr enillwyr yn y seremonïau gwobrwyo rhanbarthol, nid yw dewis enillydd byth yn hawdd pan mae cymaint o straeon gwych i'w rhannu. Enillodd Jonathan, sy’n gweithio yn rhanbarth Sheffield, y Wobr Pwrpas am gydlynu Operation Stovewood, ymchwiliad cam-drin plant hanesyddol mwyaf y DU, gan helpu goroeswyr i gael cyfiawnder a oedd wedi gorfod aros degawdau amdano. Cafodd ei gydnabod hefyd y diwrnod canlynol yng Ngwobrau Inspire Justice yn Llundain. Enillodd y tîm Low Code ein Gwobr Bod yn Agored am greu adnoddau, fel ffurflenni gwe a PowerApps, a oedd yn mynd i'r afael ag e-byst diddiwedd ac yn helpu i symleiddio prosesau, gan lywio newid gwirioneddol ar draws GLlTEF. Derbyniodd Llys y Goron Lerpwl y Wobr Gyda’n Gilydd am eu rheolaeth sensitif o achos cymhleth a phroffil uchel Southport, tra o dan straen o ganlyniad i’r craffu dwys a oedd yn digwydd yn gyhoeddus. Roedd y Wobr Cyflenwi Gweithredol yn dathlu rhagoriaeth rheng flaen ac roedd Gwobr y Prif Swyddog Gweithredol (CEO) yn cydnabod cyflawniadau eithriadol ar draws yr holl gategorïau. Ond enillydd y Wobr Ddynoliaeth a gyfleodd yr hyn rydyn ni'n ei gynrychioli wrth wynebu'r amgylchiadau mwyaf heriol. ## **Pan ddigwyddodd argyfwng, ein gwerthoedd oedd yn ein harwain ni** Ar yr hyn a oedd yn ymddangos fel bore cyffredin yn Nhribiwnlys Cyflogaeth De Llundain, roedd digwyddiad difrifol ar fin digwydd y tu allan i'r adeilad. Cafodd aelod o'r tîm diogelwch ei anafu mewn ymosodiad digymell, ond dangosodd ein tîm lleol gymeriad rhyfeddol a oedd yn arddangos ein gwerthoedd ar waith. Daeth dau gydweithiwr gyda hyfforddiant cymorth cyntaf ymlaen ar unwaith i helpu, gan drin clwyfau'r swyddog diogelwch wrth i dîm rheoli'r safle weithredu'n gyflym i ddiogelu'r adeilad i gadw'r rhai a oedd yn bresennol yn ddiogel rhag niwed pellach. Y cyfan wrth gynnig cefnogaeth i gydweithwyr a oedd wedi dychryn a defnyddwyr y llys a oedd wedi gweld y digwyddiad yn digwydd. Er gwaethaf yr anhrefn a'r trawma o'r hyn oedd wedi digwydd, roedd y tîm wedi ymrwymo i gynnal y gwrandawiadau a oedd wedi'u trefnu a sicrhau eu bod yn gallu parhau yn ddiogel. Roedd eu ffocws yn parhau i sicrhau bod pawb a oedd wedi teithio i'r llys y diwrnod hwnnw, yn aml ar gyfer anghydfodau cyflogaeth pwysig, yn dal i gael mynediad at gyfiawnder a derbyn y gwasanaeth yr oedd ei angen arnynt. ## **Beth mae hyn yn ei olygu i bawb rydyn ni'n ei wasanaethu** Mae'r ymateb hwn yn dangos yr hyn na all ystadegau ei gyfleu am gyfiawnder. Ydyn, rydym yn trawsnewid cyfiawnder trwy arloesi - mae ein timau Braenaru bellach wedi lleihau amseroedd aros yn y llys teulu o 34 wythnos i lai na 15 wythnos, ond wrth wraidd cyfiawnder, mae yna bobl go iawn sy'n deall bod cyfiawnder yn cwmpasu gweithdrefnau cyfreithiol a thrin pawb gydag urddas a pharch. P'un a yw'n datblygu technoleg newydd, cefnogi defnyddwyr y llys sy’n agored i niwed, neu sicrhau bod pawb yn teimlo eu bod yn cael eu croesawu a'u cynnwys, mae ein timau yn benderfynol o sicrhau bod gwasanaeth cyhoeddus rhagorol yn gyfuniad o effeithlonrwydd a thosturi. ## **Y bobl sy'n gwneud cyfiawnder yn bosibl** Mae pob un o’r rhai hynny sydd wedi ennill gwobrau, y rhai a ddaeth yn ail a’r rhai a gafodd eu henwebu yn deall bod eu gwaith yn effeithio'n uniongyrchol ar fywydau go iawn. O atebion arloesol sy'n cyflymu prosesau llys, i weithredoedd unigol o garedigrwydd sy'n helpu defnyddwyr agored i niwed lywio ein system, mae pob cyfraniad yn bwysig. Gellir cwblhau gwaith yn aml o dan bwysau eithafol, ond mae ein cydweithwyr rhagorol wedi ymrwymo i sicrhau bod cyfiawnder yn parhau i fod yn hygyrch i bawb, waeth beth fo'r rhwystrau y maent yn eu hwynebu. Nid cyflawniadau'r gorffennol yn unig mae’r gwobrau blynyddol yn eu cydnabod ond maent hefyd yn ysbrydoli’r cyfeiriad y byddwn yn ei ddilyn yn y dyfodol. Wrth i ni barhau i foderneiddio'r system gyfiawnder, rydym yn adeiladu ar sylfeini arloesi, tosturi ac ymrwymiad diwyro i wasanaeth cyhoeddus, gan wasanaethu'r rhai sydd angen y system gyfiawnder.

[English] - [Cymraeg] We’re transforming how we deliver justice through the strategic and responsible adoption of AI. As we continue to modernise the courts and tribunals, we're exploring how AI can support better outcomes for users. ## **We are committed to the responsible use of AI  ** We recognise that AI has the potential to significantly enhance the administration of justice - but only when implemented responsibly. We're not pursuing AI for its own sake, but as a practical tool to address specific challenges and improve services for those who use our courts and tribunals. Our approach is grounded in clear principles: we will only deploy AI where it demonstrably adds value, where it can be implemented responsibly, and where it supports human judgment in matters of justice. Every AI system we explore and develop undergoes rigorous testing and evaluation to ensure it meets our standards. Our work is underpinned by HMCTS-specific responsible AI principles that reflect the unique sensitivities of the justice environment. These principles guide every decision we make about AI adoption and make sure we maintain public trust in our services. ## **We have started to explore AI systems that can deliver real benefits** We're already seeing promising results from several pilots we have run, including: * Piloting AI-powered transcription and summarisation, to help judges process cases more efficiently while maintaining accuracy and oversight. * Exploring how AI can support anonymisation of judgments and documents, helping to protect privacy while maintaining transparency. * Testing AI-enabled search and assistant capabilities within case management systems to help legal professionals find information more effectively. ## **Supporting the justice ecosystem** We recognise that successful AI adoption in justice requires collaboration. We're committed to: * Transparency: Sharing our learning and progress openly with justice partners and stakeholders. * Collaboration: Working with legal professionals, advocacy groups and other justice organisations to ensure our AI initiatives support the broader justice system. * Standards: Helping to establish sector-wide standards and best practices for AI in justice settings. ## **Looking ahead** As we accelerate our AI adoption, we remain committed to putting courts and tribunals users first. Every AI system we deploy must demonstrably improve ways of working- whether that's reducing waiting times, improving accessibility, or helping legal professionals work more effectively. We're also developing a comprehensive AI Adoption Plan that will establish our strategic objectives and governance framework. This plan aligns with the Ministry of Justice's broader AI Action Plan for Justice and will be tested extensively with our people, judges and stakeholders before publication. We'll continue to share updates on our progress and welcome engagement from across the justice community as we work together to harness AI's potential while safeguarding the principles of justice that underpin our legal system. [English] - [Cymraeg] # **Mae GLlTEF yn cyflymu'r broses o fabwysiadu deallusrwydd artiffisial (AI) i drawsnewid y llysoedd a'r tribiwnlysoedd** Rydyn ni'n trawsnewid sut rydym yn cyflawni cyfiawnder trwy fabwysiadu AI mewn modd strategol a chyfrifol. Wrth i ni barhau i foderneiddio'r llysoedd a'r tribiwnlysoedd, rydym yn archwilio sut y gall AI gefnogi canlyniadau gwell i ddefnyddwyr. ## **Rydym wedi ymrwymo i ddefnyddio AI yn gyfrifol** Rydym yn cydnabod bod gan AI y potensial i wella gweinyddiaeth cyfiawnder yn sylweddol – ond dim ond pan gaiff ei weithredu'n gyfrifol. Nid ydym yn defnyddio AI am ddim rheswm, ond fel offeryn ymarferol i fynd i'r afael â heriau penodol a gwella gwasanaethau i'r rhai sy'n defnyddio ein llysoedd a'n tribiwnlysoedd. Mae ein dull gweithredu wedi'i seilio ar egwyddorion clir: byddwn ond yn defnyddio AI lle mae'n ychwanegu gwerth amlwg, lle gellir ei weithredu'n gyfrifol, a lle mae'n cefnogi barn ddynol mewn materion cyfiawnder. Mae pob system AI rydyn ni'n ei archwilio a'i datblygu yn cael ei brofi a'i gwerthuso'n drylwyr i sicrhau ei bod yn bodloni ein safonau. Mae ein gwaith wedi'i ategu gan egwyddorion AI cyfrifol penodol GLlTEF sy'n adlewyrchu sensitifrwydd unigryw'r amgylchedd cyfiawnder. Mae'r egwyddorion hyn yn llywio pob penderfyniad a wnawn am fabwysiadu AI ac yn sicrhau ein bod yn cynnal ymddiriedaeth y cyhoedd yn ein gwasanaethau. ## **Rydym wedi dechrau archwilio systemau AI sy'n gallu darparu manteision gwirioneddol** Rydym eisoes yn gweld canlyniadau addawol gan sawl cynllun peilot rydyn ni wedi'u cynnal, gan gynnwys: * Treialu trawsgrifio a chrynhoi wedi'i bweru gan AI, i helpu barnwyr i brosesu achosion yn fwy effeithlon wrth gynnal cywirdeb a goruchwyliaeth. * Archwilio sut y gall AI gefnogi’r defnydd o wneud dyfarniadau a dogfennau yn ddienw, gan helpu i ddiogelu preifatrwydd wrth gynnal tryloywder. * Profi galluoedd chwilio a chynorthwyo wedi'u galluogi gan AI o fewn systemau rheoli achosion i helpu gweithwyr proffesiynol cyfreithiol i ddod o hyd i wybodaeth yn fwy effeithiol. ## **Cefnogi'r ecosystem gyfiawnder** Rydym yn cydnabod bod mabwysiadu AI yn llwyddiannus ym maes cyfiawnder yn gofyn am gydweithrediad. Rydym wedi ymrwymo i: * Dryloywder: Rhannu dysgu a'n cynnydd yn agored gyda phartneriaid cyfiawnder a rhanddeiliaid. * Cydweithredu: Gweithio gyda gweithwyr proffesiynol cyfreithiol, grwpiau eiriolaeth a sefydliadau cyfiawnder eraill i sicrhau bod ein mentrau AI yn cefnogi'r system gyfiawnder ehangach. * Safonau: Helpu i sefydlu safonau ac arferion gorau sector cyfan ar gyfer AI mewn lleoliadau cyfiawnder. ## **Edrych ymlaen** Wrth i ni gyflymu’r broses o fabwysiadu AI, rydym yn parhau i fod yn ymrwymedig i roi defnyddwyr llysoedd a thribiwnlysoedd yn gyntaf. Rhaid i bob system AI a ddefnyddiwn wella ffyrdd o weithio - boed hynny'n lleihau amseroedd aros, gwella hygyrchedd, neu helpu gweithwyr proffesiynol cyfreithiol i weithio'n fwy effeithiol. Rydym hefyd yn datblygu Cynllun Mabwysiadu AI cynhwysfawr a fydd yn sefydlu ein hamcanion strategol a'n fframwaith llywodraethu. Mae'r cynllun hwn yn cyd-fynd â Chynllun Gweithredu AI ehangach y Weinyddiaeth Gyfiawnder ar gyfer Cyfiawnder a bydd yn cael ei brofi'n helaeth gyda'n pobl, barnwyr a rhanddeiliaid cyn ei gyhoeddi. Byddwn yn parhau i rannu'r wybodaeth ddiweddaraf am ein cynnydd ac yn croesawu ymgysylltiad o bob rhan o'r gymuned gyfiawnder wrth i ni weithio gyda'n gilydd i harneisio potensial AI wrth ddiogelu'r egwyddorion cyfiawnder sy'n sail i'n system gyfreithiol.

[English] - [Cymraeg] Every morning at Bristol Crown Court, long before anyone enters the courtroom, a dedicated team of operational colleagues are already hard at work. These people make justice possible – the jury managers, ushers, listing officers, delivery managers and court support staff who help ensure that trials run smoothly, jurors feel supported and each day in court serves justice. ## **The support network** Luke and Beverley from the support team handle an enormous range of tasks daily. They begin around 9am with a team meeting to allocate responsibilities. Beverley, with over 20 years' experience, describes the variety: "We could be dealing with room bookings, media registers, legal aid, special procedures, booking interpreters for all the hearings, face-to-face and phone enquiries." Luke highlights the customer service element: "We deal with a really wide range of people, families of defendants and so on, so that general customer service element is key. “Court support staff also conduct witness visits, showing victims and witnesses around the court before their hearings. Sometimes it's easy going, sometimes it's not. Sometimes they're scared or crying."** ** For Ella, a listing officer at Bristol, each day begins with "a big scheduling mission". Working one to two days ahead, she creates daily lists that determine which cases will be heard in which courtrooms, when juries will be sent out and how to make best use of resources. "It feels like a jigsaw and you're trying to fit it all together," Ella explains. "We have quite big lists here, so it's a lot of courtrooms and a lot of work. The work feels ‘live on air’ – constantly changing. It's all very meticulous.” ## **Keeping courtrooms running** Alice, a jury manager, also arrives early. She’s responsible for one of the most complex logistical challenges – ensuring the right number of jurors are available for every trial. Alice and her team, who won an award for their work supporting jurors’ wellbeing, predict how many trials will run, ensure they have the right number of jurors (typically 12 per trial plus around nine ‘buffer’ jurors) then constantly monitor and adjust as circumstances change. "Up to six weeks before, we can increase or decrease our numbers, but after that point, we make do with what we've got," she says, before highlighting the value of her work. “I make sure we are running at the best capacity we can, which is important. The more people I have, the more people I can get onto trials to deliver justice.” While Alice manages the numbers, it's the ushers who provide the human face of the court for jurors and the public. Sylvia, who has been an usher at the court for almost 20 years, begins each day by setting up her courtroom, ensuring everything is tidy and ready. Before long, Sylvia opens the courtroom doors and the day begins. Being an usher is a skilled role and has a direct impact on how smoothly a court runs. "You learn to be a people person," says Sylvia. "You've got to build up rapport because you're with judges, jurors and court staff for weeks.” Maintaining discretion and neutrality is key when it comes to case content. Despite this, court ushers remain alert to jurors' emotional needs, watching for signs of distress and providing appropriate support without crossing professional boundaries. ## **The bigger picture** Rachael, a delivery manager with 27 years' experience across HMCTS, oversees one of three teams that keep the court functioning. "My role is predominantly managing people and any changes happening within the courtrooms," she explains. "I manage all the court clerks and the ushers to ensure they’re able to do their roles effectively and that we’re adhering to the correct processes." Her commitment to accuracy is evident: "I'm really passionate about getting it right. We are the biggest Crown Court in the South West and I want us to be what people and other courts aspire to be." Rachael emphasises the importance of their mission: "Everyone that walks through our doors is potentially vulnerable. If you get it wrong, there are real-life implications. It's important what we do." For these dedicated operational colleagues, our work is about more than just keeping the courts running – it’s about serving justice and supporting the people who make that possible. [English] - [Cymraeg] ## **Y tu ôl i’r llenni yn Llys y Goron Bryste: Cyfiawnder yn parhau i fynd yn ei flaen** Pob bore yn Llys y Goron Bryste, ymhell cyn i unrhyw un ddod i mewn i’r llys, mae tîm ymroddedig o gydweithwyr gweithredol eisoes yn brysur yn gweithio. Mae’r bobl hyn yn gwneud cyfiawnder yn bosibl – y rheolwyr rheithgor, tywyswyr, swyddogion rhestru, rheolwyr cyflawni a staff cefnogi’r llys sy’n helpu i sicrhau bod treialon yn rhedeg yn esmwyth, rheithwyr yn teimlo eu bod yn cael eu cefnogi a phob diwrnod yn y llys yn gwasanaethu cyfiawnder. ## **Y rhwydwaith cymorth** Mae Luke a Beverley o’r tîm cymorth yn delio gydag ystod enfawr o dasgau dyddiol. Maent yn dechrau tua 9am gyda chyfarfod tîm i ddyrannu cyfrifoldebau. Mae Beverley, gyda dros 20 mlynedd o brofiad, yn disgrifio’r amrywiaeth: “Gallem fod yn delio gyda threfnu ystafelloedd, cofrestrau’r cyfryngau, cymorth cyfreithiol, gweithdrefnau arbennig, trefnu cyfieithwyr ar gyfer yr holl wrandawiadau, ymholiadau wyneb yn wyneb a dros y ffôn.” Mae Luke yn amlygu’r elfen gwasanaeth cwsmer: “Rydym yn delio gydag ystod eang iawn o bobl, teuluoedd diffynyddion ac yn y blaen, felly mae’r elfen gwasanaeth cwsmer cyffredinol yn allweddol. “Mae staff cefnogi’r llys hefyd yn cynnal ymweliadau tyst, yn mynd â dioddefwyr a thystion o amgylch y llys cyn eu gwrandawiadau. Weithiau mae’n ymlaciol, weithiau ddim.  Weithiau maent yn ofnus neu’n crio.”**** I Ella, swyddog rhestru ym Mryste, mae pob diwrnod yn dechrau gyda “thasg trefnu mawr”. Gan weithio diwrnod neu ddau ymlaen, mae’n creu rhestrau dyddiol sy’n penderfynu pa achosion fydd yn cael eu gwrando ym mha lys, pryd fydd ynadon yn cael eu hanfon allan a sut i wneud y defnydd gorau o adnoddau. “Mae’n teimlo fel jig-so ac rydym yn ceisio rhoi’r cyfan at ei gilydd,” eglura Ella. “Mae gennym restrau eithaf hir yma, felly mae’n llawer o lysoedd a llawer o waith.  Mae’r gwaith yn teimlo fel ‘darllediad byw’ – yn newid yn gyson. Mae’r cyfan yn fanwl iawn.” ## **Cynnal y llysoedd** Mae Alice, rheolwr rheithgor, hefyd yn cyrraedd yn gynnar. Mae hi’n gyfrifol am un o’r heriau logistaidd mwyaf cymhleth – sicrhau bod y nifer cywir o reithwyr ar gael i bob treial. Mae Alice a’i thîm, wnaeth ennill gwobr am eu gwaith yn cefnogi lles y rheithwyr, yn edrych sawl treial fydd yn rhedeg, sicrhau bod ganddynt y nifer cywir o reithwyr (12 fesul treial yn nodweddiadol ynghyd â naw rheithiwr ‘byffer’) yna monitro ac addasu’n gyson wrth i amgylchiadau newid. “Hyd at chwech wythnos cynt, gallwn gynyddu neu leihau ein niferoedd, ond ar ôl y pwynt hwnnw, rydym yn bwrw ymlaen gyda’r hyn sydd gennym” meddai, cyn amlygu gwerth ei gwaith. “Rwy’n gwneud yn siŵr ein bod yn rhedeg gyda’r capasiti gorau gallwn, sy’n bwysig. Po fwyaf o bobl sydd gennyf, po fwyaf o bobl gallaf eu rhoi ar dreialon i sicrhau cyfiawnder.” Er mai Alice sy’n rheoli’r niferoedd, y tywyswyr sy’n darparu wyneb gyhoeddus y llys i reithwyr a’r cyhoedd. Mae Sylvia, sydd wedi bod yn dywysydd yn y llys ers bron i 20 mlynedd, yn dechrau pob diwrnod drwy drefnu’r llys, gan sicrhau bod popeth yn drefnus ac yn barod. Cyn bo hir, mae Sylvia yn agor drysau’r llys ac mae’r diwrnod yn dechrau. Mae bod yn dywysydd yn rôl fedrus ac mae'n cael effaith uniongyrchol ar ba mor esmwyth y mae llys yn rhedeg. “Rydych yn dysgu bod yn berson pobl,” meddai Sylvia. “Rydych yn gorfod datblygu perthynas oherwydd eich bod gyda’r barnwyr, rheithwyr a staff y llys am wythnosau.” Mae cynnal disgresiwn a didueddrwydd yn allweddol pan ddaw i gynnwys achos. Er gwaethaf hyn, mae tywyswyr llys yn parhau’n effro i anghenion emosiynol rheithwyr, gan gadw golwg am arwyddion o ofid a darparu cefnogaeth briodol heb groesi ffiniau proffesiynol. ## **Y darlun mwy** Mae Rachael, rheolwr cyflawni gyda 27 mlynedd o brofiad ar draws GLlTEF, yn goruchwylio un o dri thîm sy’n rhedeg y llys. “Mae fy rôl yn bennaf yn rheoli pobl ac unrhyw newidiadau sy’n digwydd o fewn y llysoedd,” eglurodd. “Rwy’n rheoli holl glercod y llys a’r tywyswyr i sicrhau eu bod yn gallu gwneud eu swydd yn effeithiol a’n bod yn cydymffurfio â’r prosesau cywir.” Mae ei hymrwymiad i gywirdeb yn amlwg: “Rwy’n teimlo’n angerddol iawn am wneud pethau’n gywir. Ni yw’r Llys y Goron mwyaf yn Ne-orllewin Lloegr ac rwyf eisiau iddo fod yr hyn mae pobl a llysoedd eraill yn dyheu i fod.” Mae Rachael yn pwysleisio pwysigrwydd eu bwriad: “Mae pawb sy’n cerdded trwy ein drysau o bosibl yn agored i niwed. Os ydych yn cael pethau’n anghywir, mae yna oblygiadau bywyd gwirioneddol. Mae’n bwysig beth rydym yn ei wneud.” I’r cydweithwyr gweithredol ymroddedig hyn, mae ein gwaith yn ymwneud â mwy na rhedeg y llysoedd yn unig – mae’n ymwneud â sicrhau cyfiawnder a chefnogi’r bobl sy’n gwneud hynny’n bosibl.

[English] - [Cymraeg] What if your first encounter with the justice system was inside a real courtroom, not as a spectator, but as a lawyer, magistrate or legal adviser? This episode explores the Magistrates' Mock Trial Scheme, a partnership between HMCTS and Young Citizens that brings authentic courtroom experiences to thousands of 12 – 14-year-olds across the UK. We speak with Josh Shipp, Head of Operations at HMCTS, and Akasa Pradhan, Senior Education Manager at Young Citizens to hear how mock trials are building confidence, breaking down misconceptions and helping young people see the justice system not as something distant, but as something they can be part of. We also hear from students Annabel and Benjamin from Hazelwick School in West Sussex and Adele from Bishopston Comprehensive School who took part in the recent London regional final and volunteers like Lord Ponsonby of Shulbrede, Parliamentary Under-Secretary of State who give their time to make it happen. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/08/Mock-trials-V4.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available. [English] - [Cymraeg] ## Y tu mewn i’r Llys: Ysbrydoli meddyliau ifanc trwy dreialon ffug Beth os byddech yn dod ar draws y system gyfiawnder am y tro cyntaf mewn llys go iawn, nid fel gwyliwr, ond fel cyfreithiwr, ynad neu gynghorydd cyfreithiol? Mae’r bennod hon yn archwilio Cynllun Treial Ffug yr Ynadon, partneriaeth rhwng GLlTEF a Young Citizens sy’n dod â phrofiadau llys dilys i filoedd o unigolion 12 - 14 oed ar draws y DU.  Rydym yn siarad gyda Josh Shipp, Pennaeth Gweithrediadau, GLlTEF ac Akasa Pradhan, Uwch Reolwr Addysg yn Young Citizens i glywed sut mae treialon ffug yn datblygu hyder, cael gwared â chamsyniadau a helpu pobl ifanc i weld y system gyfiawnder nid fel rhywbeth pell, ond fel rhywbeth y gallant fod yn rhan ohoni. Rydym hefyd yn clywed gan y myfyrwyr Annabel a Benjamin o Ysgol Hazelwick yng Ngorllewin Sussex ac Adele o Ysgol Gyfun Bishopston a gymerodd ran yn rownd derfynol ranbarthol Llundain yn ddiweddar a gwirfoddolwyr fel yr Arglwydd Ponsonby o Shulbrede, Is-ysgrifennydd Gwladol Seneddol a roddodd eu hamser i wneud iddo ddigwydd. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/08/Mock-trials-V4.mp3 Gwrandewch ar y bennod ddiweddaraf nawr, ar gael o ble bynnag rydych chi'n gwrando ar eich podlediadau! Amazon Apple Buzzsprout Spotify Mae trawsgrifiad o'r podlediad ar gael hefyd.

[English] - [Cymraeg] When you walk through the doors of the Royal Courts of Justice (RCJ) in London, you might feel a bit overwhelmed. The Victorian Gothic architecture, the hustle and bustle of legal professionals in their robes, and the sheer size of the building can be daunting. Whether you’re a seasoned barrister, a judge or a member of the public attending your first court hearing, we’re the first people you’re likely to meet. Between us we’re the unofficial welcomers, problem-solvers, and guides to one of our best-known court buildings. ## **More than just directions** Despite its grand appearance, the RCJ is a working court at the heart of the justice system. Each day justice is delivered across up to 96 courtrooms and a number of hearing rooms, where complex civil cases are heard and judges preside over matters ranging from commercial disputes to public law challenges. Our day starts at 8:15am when we prepare court lists for the day. Once the building opens to the public, we’re non-stop, dealing with enquiries from court users in person and on the phone, until closing time. We try to direct people to get their problems resolved as quickly as possible. Often, they’re going through complex and stressful situations and we’re the first people they meet. We don’t just see ourselves as intermediaries between court users and the departments they’re contacting - we’re the human face of the RCJ and HMCTS for the people that need us. ## **Ensuring everyone can access justice** One of the most important parts of our job is helping people who need extra support. We’re proud of our role in ensuring everyone has equal access to our services. We have a team of Disability Contact Officers (including Steven) who are specially trained to assist with disability-related queries and requests from our visitors. Disability Contact Officers help to coordinate reasonable adjustments for disabled court users, advise on accessibility, and help to ensure we meet our obligations under the Equality Act 2010. Recently a lady visited the RCJ who was partially blind. She was running late for her appointment with the Support Through Court charity. Understandably, she felt flustered, so we escorted her to her appointment, and offered to help her leave the building safely when she was ready. Things like that are important to people when they’re in an unfamiliar environment. We’re also here to help people with hidden disabilities. A positive change in recent years is the introduction of the Hidden Disabilities Sunflower lanyard, which helps us identify and offer help to people who have hidden disabilities. Hidden disabilities can range from chronic illnesses to sensory and processing difficulties, so we listen carefully to what each person needs. We’re proud to have pioneered this at the RCJ and it’s now been adopted by all our buildings. ## **The changing face of justice** We have 30 years of service between us and we’ve seen many changes over the years. Technology has transformed how the courts operate, with many processes now digital rather than paper based. Years ago, we’d see ushers carrying three sets of books into courtrooms for hearings. Now the information they need is on their laptops, which is much more efficient. Despite these technological advances, the human touch is still essential and our role on the front-line is even more important. Every day is different whether we’re helping a nervous person find their hearing, guiding a visitor with mobility issues through the building, or simply providing reassurance in an intimidating environment. We’re always ready to help and make a positive difference. [English] - [Cymraeg] ## **Y tîm ymholiadau - wyneb ddynol y Llysoedd Barn Brenhinol** Pan fyddwch yn cerdded drwy ddrysau’r Llysoedd Barn Brenhinol (RCJ) yn Llundain, efallai y byddwch yn cael eich llethu. Mae pensaernïaeth Gothig Fictoraidd, prysurdeb y proffesiwn cyfreithiol yn eu gynau, a maint yr adeilad yn gallu bod yn frawychus. Pa un a ydych yn fargyfreithiwr profiadol, yn farnwr neu’n aelod o’r cyhoedd yn mynychu eich gwrandawiad cyntaf yn y llys, ni yw’r bobl gyntaf yr ydych yn debyg o gwrdd â nhw.   Rhyngom, ni yw’r croesawyr answyddogol, datryswyr problemau a thywyswyr i un o’n hadeiladau llys mwyaf adnabyddus. ## **Mwy na chyfarwyddiadau yn unig** Er gwaethaf ei ymddangosiad mawreddog, mae’r RCJ yn lys gweithredol sy’n ganolog i’r system gyfiawnder. Pob dydd, caiff cyfiawnder ei gyflawni ar draws hyd at 96 o lysoedd a nifer o ystafelloedd gwrandawiadau, ble gwrandewir ar achosion sifil cymhleth a barnwyr yn llywyddu dros faterion yn amrywio o ddadleuon masnachol i heriau cyfraith gyhoeddus. Mae ein diwrnod yn dechrau am 8:15am pan fyddwn yn paratoi ein rhestrau llys am y diwrnod. Unwaith mae’r adeilad yn agor i’r cyhoedd, rydym yn brysur yn delio gydag ymholiadau gan ddefnyddwyr y llys yn bersonol a dros y ffôn, tan amser cau. Rydym yn ceisio cyfeirio pobl i gael datrys eu problemau gynted â phosibl. Yn aml, byddant yn mynd drwy sefyllfaoedd cymhleth a llawn straen a ni yw’r bobl gyntaf maent yn cwrdd â nhw. Nid ydym yn ystyried ein hunain fel cyfryngwyr rhwng defnyddwyr llys a’r adrannau maent yn cysylltu â nhw yn unig - ni yw wyneb ddynol yr RCJ a GLlTEF i bobl sydd ein hangen ni. ## **Sicrhau y gall pawb gael mynediad at gyfiawnder** Un o rannau pwysicaf ein swydd yw helpu pobl sydd angen cefnogaeth ychwanegol. Rydym yn falch o’n rôl i sicrhau bod gan bawb fynediad i’n gwasanaethau. Mae gennym dîm o Swyddogion Cyswllt Anabledd (gan gynnwys Steven) a hyfforddwyd yn arbennig i gynorthwyo gydag ymholiadau cysylltiedig ag anabledd a cheisiadau gan ein hymwelwyr.  Mae Swyddogion Cyswllt Anabledd yn helpu i gydlynu addasiadau rhesymol ar gyfer defnyddwyr llys anabl, cynghori ar hygyrchedd a helpu i sicrhau ein bod yn cwrdd â’n rhwymedigaethau o dan y Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Yn ddiweddar, ymwelodd gwraig oedd yn rhannol ddall â’r RCJ. Roedd yn rhedeg yn hwyr ar gyfer ei hapwyntiad gyda’r elusen Support Through Court.  Yn naturiol, roedd yn teimlo’n ddryslyd, felly gwnaethom ei thywys i’w hapwyntiad, a chynnig ei helpu i adael yr adeilad yn ddiogel pan oedd yn barod. Mae pethau felly yn bwysig i bobl pan fyddant mewn amgylchedd anghyfarwydd. Rydym hefyd yma i helpu pobl gydag anableddau cudd. Newid cadarnhaol mewn blynyddoedd diweddar yw cyflwyno’r cortyn gwddf Blodyn Haul Anableddau Cudd, sy’n ein helpu i nodi a chynnig cymorth i bobl ag anableddau cudd. Gall anableddau cudd amrywio o salwch cronig i anawsterau prosesu a synhwyraidd, felly rydym yn gwrando’n ofalus ar beth mae pob unigolyn ei angen. Rydym yn falch o fod wedi arloesi hyn yn yr RCJ, a bellach mae wedi’i fabwysiadu gan bob un o’n hadeiladau. ## **Trawsnewid amlwg cyfiawnder** Mae gennym 30 mlynedd o wasanaeth rhyngom ac rydym wedi gweld llawer o newidiadau dros y blynyddoedd. Mae technoleg wedi trawsnewid sut mae’r llysoedd yn gweithredu, gyda nifer o brosesau bellach yn ddigidol yn hytrach nag ar bapur.  Flynyddoedd yn ôl, byddem yn gweld tywyswyr yn cario tri set o lyfrau i’r llysoedd ar gyfer gwrandawiadau. Bellach, mae’r wybodaeth maent ei hangen ar eu gliniaduron, sy’n llawer mwy effeithlon. Er gwaethaf y datblygiadau technolegol hyn, mae’r cyswllt dynol yn dal yn hanfodol ac mae ein rôl ar y rheng flaen hyd yn oed yn bwysicach. Mae pob diwrnod yn wahanol, pa un a ydym yn helpu rhywun nerfus i ddod o hyd i’w gwrandawiad, yn arwain ymwelydd gyda phroblemau symudedd drwy’r adeilad, neu’n syml, yn rhoi sicrwydd mewn amgylchedd brawychus.  Rydym bob amser yn barod i helpu a gwneud gwahaniaeth cadarnhaol.

[English] - [Cymraeg] When you think about visiting a court or accessing a related service, you might picture imposing buildings, formal procedures and complex legal processes, but behind the scenes at HM Courts & Tribunals Service (HMCTS), a dedicated team of service designers is working to transform the experiences of the public, making services more accessible and user-friendly for everyone involved. ## **What is user-centred design?** User-centred design is about creating services that work for the people who need to use them. It involves understanding a user's needs, challenges, and goals, then designing solutions that help achieve these aims efficiently and effectively. We speak to users to understand their needs; prototype designs to test how quickly we can meet those needs; make sure users understand what they need to do going forward and monitor how users are using our services. In HMCTS, service designers work on the end-to-end journey of each service – from the moment someone needs to use a court or tribunal service, through to the completion of their case. This holistic approach ensures that both digital and offline channels work seamlessly together, and that the service fulfils both the user's needs and government policy intentions. We work alongside user researchers and other colleagues within teams to provide tools, skills and expertise to work through tricky problems and create products that work. The earlier we’re involved, the more value we can add. We do our best work when people are able to identify the root cause of problems in their service and we can help develop initial ideas for how to solve those problems. ## **Visualising the invisible – using service maps** I'm a visual thinker by nature. I usually map the entire online journey, screen by screen, end-to-end. This allows my User Centred Design (UCD) colleagues and me to gain a comprehensive view of the journey and identify exactly where issues or errors may arise in applications. A service map lets us visualise the whole service journey. It could be a high level map that sets out the storyline of the basic steps that define the journey or a screen-by-screen visualisation of each screen component, that can be further analysed by interaction designers. The map shows the different routes a user can take in a journey and the various decisions that help a service progress. ## **Bringing order to complexity – The Source of Truth** Two years ago, I joined the probate team with a specific mission: to help fix issues in the live user journeys that were causing delays and generating unnecessary contacts from users. Probate is a complex service, often with a complex journey that is difficult to navigate for people going through a difficult time, with different rules applying depending on circumstances. When I shared our map with the service team, they immediately dubbed it the ‘Source of Truth’ – a name that stuck. What's been most rewarding is seeing how the Source of Truth has become indispensable for everyone in the service. We're now planning to expand the system so operations staff can access the Source of Truth when responding to queries from the public, this will mean that they can immediately understand what the users are seeing online. ## **Translating insights into practical actions** By creating visual representations of complex journeys, we can translate insights into practical actions – whether that's clearer questions, better instructions, or streamlined processes. The result? Reduced error rates, fewer support queries, improved completion rates, and a better experience for users during what is often a difficult time in their lives. As service designers at HMCTS, we consider the needs of all users – not just the public, but also court staff, legal professionals, and other stakeholders within the justice system. This holistic approach ensures we're creating services that work for everyone while supporting the fundamental purpose of our justice system. When services are designed with users at their heart, everyone benefits – from applicants to staff, and ultimately the wider society that depends on an effective justice system. [English] - [Cymraeg] # **Rhoi Trefn ar Gymhlethdod: Fy Nhaith fel Dylunydd Gwasanaeth** Pan fyddwch yn meddwl am ymweld â llys neu gysylltu â gwasanaeth cysylltiol, efallai y byddwch yn gweld adeiladau anferth, gweithdrefnau ffurfiol a phrosesau cyfreithiol cymhleth, ond y tu ôl i’r llenni yn y Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EF (GLlTEF), mae tîm ymroddedig o ddylunwyr gwasanaeth yn gweithio i drawsnewid profiad y cyhoedd, gan wneud gwasanaethau yn fwy hygyrch ac yn hawdd eu defnyddio i bawb sy’n gysylltiedig. ## **Beth yw dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr?** Mae dylunio sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr yn ymwneud â chreu gwasanaethau sy’n gweithio i’r bobl sydd angen eu defnyddio. Mae’n ymwneud â deall anghenion, heriau ac amcanion defnyddiwr, yna creu datrysiadau sy’n helpu i gyflawni’r amcanion hyn yn effeithiol ac effeithlon. Rydym yn siarad gyda defnyddwyr i ddeall eu hanghenion; prototeipio dyluniadau i brofi pa mor sydyn y gallwn gwrdd â’r anghenion hynny; sicrhau bod defnyddwyr yn deall beth maent angen ei wneud wrth symud ymlaen a monitro sut mae defnyddwyr yn defnyddio ein gwasanaethau. Yn GLlTEF, mae dylunwyr gwasanaeth yn gweithio ar y daith o’r dechrau i’r diwedd o bob gwasanaeth - o’r foment mae rhywun angen defnyddio gwasanaeth llys neu dribiwnlys, i gwblhau eu hachos.   Mae’r dull cyfannol hwn yn sicrhau bod sianeli digidol ac all-lein yn gweithio’n llyfn gyda’i gilydd a bod y gwasanaeth yn cyflawni anghenion y defnyddiwr a bwriadau polisi’r llywodraeth. Rydym yn gweithio ochr yn ochr gydag ymchwilwyr defnyddwyr a chydweithwyr eraill o fewn timau i ddarparu adnoddau, sgiliau ac arbenigedd i weithio drwy broblemau anodd a chreu cynnyrch sy’n gweithio. Po gynharaf yr ydym yn cymryd rhan, po fwyaf o werth y gallwn ei ychwanegu. Rydym yn gwneud ein gwaith orau pan fydd pobl yn gallu nodi gwraidd unrhyw broblemau yn eu gwasanaeth a gallwn helpu i ddatblygu syniadau cychwynnol ar gyfer datrys y problemau hynny. ## **Dychmygu’r anweladwy - defnyddio mapiau gwasanaeth** Rwy’n feddyliwr gweledol yn naturiol. Rwyf fel arfer yn mapio’r daith ar-lein gyfan, sgrin fesul sgrin, o’r dechrau i’r diwedd. Mae hyn yn caniatáu i fy nghydweithwyr Dylunio sy’n Canolbwyntio ar y Defnyddiwr a minnau i gael golwg gynhwysfawr ar y daith a nodi’n union ble gall y problemau neu’r gwallau godi mewn ceisiadau. Mae map gwasanaeth yn caniatáu i ni ddychmygu’r daith drwy’r gwasanaeth cyfan. Gall fod yn fap lefel uchel sy’n nodi rhediad stori’r camau sylfaenol sy’n diffinio’r daith neu ddychymyg sgrin fesul sgrin o bob elfen sgrin, y gellir eu dadansoddi ymhellach gan ddylunwyr rhyngweithio. Mae’r map yn dangos y llwybrau gwahanol y gall defnyddiwr eu cymryd mewn siwrnai a’r amrywiol benderfyniadau sy’n helpu gwasanaeth i ddatblygu. ## **Rhoi Trefn ar Gymhlethdod - Ffynhonnell y Gwirionedd** Dwy flynedd yn ôl, ymunais â’r tîm profiant gyda bwriad penodol: i helpu i ddatrys problemau yn nheithiau amser real y defnyddiwr oedd yn achosi oedi ac yn creu cysylltiadau diangen gan ddefnyddwyr. Mae profiant yn wasanaeth cymhleth, yn aml gyda thaith gymhleth sy’n anodd i’w llywio i bobl sy’n mynd drwy amser anodd, gyda rheolau gwahanol yn briodol yn dibynnu ar amgylchiadau.  Pan wnes i rannu ein map gyda’r tîm gwasanaeth, gwnaethant ei nodi’n ‘Ffynhonnell Gwirionedd’ ar unwaith - enw wnaeth aros. Yr hyn sydd wedi rhoi’r boddhad mwyaf yw gweld sut mae’r Ffynhonnell Gwirionedd wedi dod yn anghenraid i bawb yn y gwasanaeth. Rydym nawr yn bwriadu ehangu’r system fel y gall staff gweithredol gael mynediad i’r Ffynhonnell Gwirionedd wrth ymateb i ymholiadau gan y cyhoedd, bydd hyn yn golygu y gallent ddeall ar unwaith beth mae’r defnyddwyr yn ei weld ar-lein. ## **Trosi mewnwelediadau yn gamau ymarferol** Drwy greu cynrychiolaeth weledol o deithiau cymhleth, gallwn drosi mewnwelediadau i gamau ymarferol – boed hynny’n gwestiynau cliriach, cyfarwyddiadau gwell neu brosesau symlach.  Y canlyniad?  Llai o gyfraddau gwallau, llai o ymholiadau cymorth, cyfraddau cwblhau gwell a phrofiad gwell i ddefnyddwyr yn ystod yr hyn sy’n aml yn amser anodd yn eu bywydau. Fel dylunwyr gwasanaeth yn GLlTEF, rydym yn ystyried anghenion holl ddefnyddwyr - nid y cyhoedd yn unig, ond staff y llys hefyd, gweithwyr proffesiynol cyfreithiol a rhanddeiliaid eraill o fewn y system gyfiawnder.   Mae’r dull cyfannol hwn yn sicrhau ein bod yn creu gwasanaethau sy’n gweithio i bawb tra’n cefnogi diben sylfaenol ein system gyfiawnder. Pan fydd gwasanaethau’n cael eu dylunio gyda defnyddwyr yn ganolbwynt, mae pawb yn cael budd - o geiswyr i staff, ac yn y pen draw y gymdeithas ehangach sy’n dibynnu ar system gyfiawnder effeithiol.

[English] - [Cymraeg] We take you behind the scenes of Common Platform — a single digital case management system developed to bring together the police, Crown Prosecution Service, prisons, legal professionals, and the judiciary on one shared platform. We delve into how this ambitious digital transformation is improving access to information, enhancing collaboration, and streamlining court processes. From reducing delays to empowering legal teams with real-time updates, Common Platform is reshaping how justice is delivered — making it more efficient, transparent, and joined-up than ever before. Through interviews with users, this episode uncovers the impact of the platform and what it means for the future of criminal justice. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/07/Common-Platform-podcast-v5-music.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available. # Cyfiawnder Cysylltiol: O fewn y Platfform Cyffredin [English] - [Cymraeg] Rydym yn mynd â chi y tu ôl i lenni’r Platfform Cyffredin - un system rheoli achos digidol a ddatblygwyd i ddod â’r heddlu, Gwasanaeth Erlyn y Goron, gweithwyr proffesiynol cyfreithiol a’r farnwriaeth ar un platfform a rennir. Rydym yn edrych ar sut mae’r trawsnewid digidol uchelgeisiol hwn yn gwella mynediad at wybodaeth, gwella cydweithio a symleiddio prosesau’r llys. O leihau’r oedi i rymuso timau cyfreithiol gyda diweddariadau amser real, mae’r Platfform Cyffredin yn gweddnewid sut y cyflawnir cyfiawnder - drwy ei wneud yn fwy effeithiol, tryloyw a chydgysylltiedig nag erioed o’r blaen. Drwy gyfweliadau gyda defnyddwyr, mae’r bennod hon yn dadorchuddio effaith y platfform a’r hyn mae’n ei olygu i ddyfodol cyfiawnder troseddol. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/07/Common-Platform-podcast-v5-music.mp3 Gwrandewch ar y bennod ddiweddaraf nawr, ar gael o ble bynnag rydych chi'n gwrando ar eich podlediadau! Amazon Apple Buzzsprout Spotify Mae trawsgrifiad o'r podlediad ar gael hefyd.

[English] - [Cymraeg] A successful partnership between HMCTS and media representatives has resulted in important rule changes that will strengthen open justice. The Criminal Procedure Rules will soon explicitly require proper notification of journalists when discretionary reporting restrictions (as opposed to automatic restrictions for youth cases and certain offences) are proposed, addressing a long-standing concern about transparency in criminal courts. This important clarification has come about through the shared endeavour of colleagues, the HMCTS Media Working Group and the Criminal Procedure Rule Committee. It is their work that has brought us this far. ## **Why this matters** As a society, we often rely on the media to be our eyes and ears in courtrooms. When reporters aren't provided with clear information about what they can and cannot report, open justice can be undermined. Our Media Working Group brings together journalists, news agencies, media lawyers and court officials to improve media access to court information and enhance open justice. We review operational processes and collaborate on solutions to court reporting challenges. One consistent concern has been the lack of proper notification when applications for reporting restrictions are submitted. Without advance notification, media organisations cannot make informed decisions or challenge restrictions they believe do not meet the threshold for limiting open reporting. Reporting restrictions limit what information can be published about a case. They protect vulnerable witnesses, ensure fair trials and appropriately safeguard privacy. The responsibility for notifying media of reporting restriction applications lies with the party making the application, not court staff. ## **The need for clarity** While the Criminal Procedure Rules technically already recognised media organisations as interested parties, this wasn't consistently applied in practice. The impact was evident recently at a magistrates’ court, when the media were not notified about a  reporting restriction to anonymise several witnesses. Several months after the start of the case, the restriction was lifted on all but one witness, following the media’s application – but not being made aware initially meant that meaningful press reporting on the case had been prevented for several months. In another case, a journalist unknowingly breached a reporting restriction that hadn't been communicated to their newspaper, leading to contempt proceedings that the publication knew nothing about. These situations demonstrate how lack of notification prevents journalists from fulfilling their essential role in ensuring justice is seen to be done. The Media Lawyers Association and News Media Association, both active members of the Media Working Group, presented a compelling case that the rules needed to explicitly name the media as an interested party. ## **Wider impacts for open justice** The Criminal Procedure Rule Committee were open to engagement, creating the time and space to consider the case before approving the amended rules which come into force on 6 October 2025.**** This small change represents a significant improvement for open justice, creating clarity for courts, legal professionals and journalists alike. Pia Sarma, Chair of the Media Lawyers Association, welcomed the amendments: > “The MLA welcomes the change to the rules. Journalists act as the eyes and ears of the public and perform a role in keeping justice open. If they are not told that reporting restrictions might be put in place they don’t have the opportunity to challenge them and cannot perform their crucial role while court reporting." ## **Practical implications** These amendments clarify existing obligations rather than creating new ones, supporting consistent implementation across all courts. For legal professionals, they reinforce that considering media interest when submitting a reporting restriction application isn’t optional but essential to open justice. For journalists, the rules provide clearer guidance about what they can expect. According to the News Media Association Director of Legal, Sayra Tekin, these changes will make a real difference:**** > "A clear and unequivocal requirement for parties to notify the media of reporting restriction applications will result in much greater clarity for both media and the courts, strengthening open justice. We look forward to continuing engagement with the courts and judiciary to further strengthen the media's vital role reporting on the courts on behalf of the public." For the public, it supports greater transparency in our justice system. Journalists with full knowledge of any restrictions can report accurately on hearings, building public trust and confidence. ## **Next steps** We're preparing our court staff ahead of the implementation of the amendments in October, using updated guidance. All criminal courts will have media lists available to assist applicants with notifying journalists. We'll continue to work closely with media representatives through the HMCTS Media Working Group, monitoring the impact of these changes, listening to their feedback and identifying any additional needs. This collaboration demonstrates how working together strengthens the foundations of open justice that serve us all. [English] - [Cymraeg] # **Egluro rheolau hysbysu’r cyfryngau ar gyfer llysoedd troseddol** Mae partneriaeth lwyddiannus rhwng GLlTEF a chynrychiolwyr y cyfryngau wedi arwain at newidiadau pwysig i reolau fydd yn cryfhau cyfiawnder agored. Bydd y Rheolau Trefniadaeth Droseddol angen hysbysu newyddiadurwyr yn briodol yn fuan pan fwriedir cyfyngiadau adrodd yn ôl disgresiwn (yn hytrach na chyfyngiadau awtomatig ar gyfer achosion ieuenctid a throseddau penodol) gan fynd i’r afael â phryder hirsefydlog am dryloywder mewn llysoedd troseddol. Daeth yr eglurhad pwysig hwn drwy ymdrech a rennir gan gydweithwyr, y Gweithgor Cyfryngau GLlTEF a’r Pwyllgor Rheolau Trefniadaeth Droseddol. Eu gwaith nhw sydd wedi dod â ni i’r pwynt hwn. ## **Pam bod hyn o bwys** Fel cymdeithas, rydym yn aml yn dibynnu ar y cyfryngau i fod yn lygaid ac yn glustiau i ni yn y llysoedd. Pan nad yw newyddiadurwyr yn derbyn gwybodaeth glir am yr hyn y gallant ac na allant adrodd arno, gall cyfiawnder agored gael ei danseilio. Mae ein Gweithgor Cyfryngau yn cynnwys newyddiadurwyr, asiantaethau newyddion, cyfreithwyr cyfryngau a swyddogion llys i wella mynediad y cyfryngau i wybodaeth llys a gwella cyfiawnder agored. Rydym yn  adolygu prosesau gweithredol ac yn cydweithio ar ddatrysiadau i heriau adrodd yn y llys. Un pryder cyson yw’r diffyg hysbysu priodol pan gaiff ceisiadau ar gyfer cyfyngiadau adrodd eu cyflwyno. Heb gael eu hysbysu ymlaen llaw, ni all sefydliadau’r cyfryngau wneud penderfyniadau hysbys na herio cyfyngiadau y credir ganddyn nhw nad ydynt yn cwrdd â’r trothwy ar gyfer cyfyngu ar adrodd yn agored. Mae cyfyngiadau adrodd yn cyfyngu pa wybodaeth y gellir ei chyhoeddi am achos. Maent yn amddiffyn tystion sy’n agored i niwed, sicrhau treialon teg a diogelu preifatrwydd yn briodol. Cyfrifoldeb y parti sy’n gwneud y cais yw hysbysu’r cyfryngau am geisiadau cyfyngu adrodd, nid staff y llys. ## **Yr angen am eglurder** Er bod y Rheolau Trefniadaeth Droseddol eisoes yn cydnabod sefydliadau’r cyfryngau fel partïon cysylltiedig, nid oedd hyn yn cael ei gymhwyso’n gyson yn ymarferol. Roedd yr effaith yn amlwg yn ddiweddar mewn llys ynadon, ble nad oedd y cyfryngau wedi eu hysbysu am gyfyngiad adrodd i gadw sawl tyst yn ddienw. Sawl mis ar ôl i’r achos ddechrau, cafodd y cyfyngiad ei godi ar bob tyst heblaw un, yn dilyn cais y cyfryngau - ond gan nad oeddent yn ymwybodol ar y dechrau roedd yn golygu bod adrodd ystyrlon yn y wasg ar yr achos wedi’i atal am sawl mis. Mewn achos arall, roedd newyddiadurwr heb yn wybod wedi torri cyfyngiad adrodd na hysbyswyd eu papur newydd amdano, gan arwain at  ddirmyg llys nad oedd y cyhoeddiad yn gwybod unrhyw beth amdano. Mae’r sefyllfaoedd hyn yn dangos sut mae diffyg hysbysu yn atal newyddiadurwyr rhag cyflawni eu rôl hanfodol i sicrhau y gwelir bod cyfiawnder yn cael ei gyflawni. Cyflwynodd y Gymdeithas Cyfreithwyr Cyfryngau a’r Gymdeithas Cyfryngau Newyddion, y ddau’n aelodau gweithredol o Weithgor y Cyfryngau achos cryf bod y rheolau angen enwi’r cyfryngau’n glir fel parti â budd. ## **Effeithiau ehangach cyfiawnder agored** Roedd y Pwyllgor Rheolau Trefniadaeth Droseddol yn agored i ymgysylltu, gan greu’r amser a’r lle i ystyried yr achos cyn cymeradwyo’r rheolau diwygiedig a ddaw i rym ar 6 Hydref 2025. Mae’r newid bach hwn yn cynrychioli gwelliant sylweddol ar gyfer cyfiawnder agored, gan greu eglurder i lysoedd, gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith a newyddiadurwyr. Croesawodd Pai Sarma, Cadeirydd y Gymdeithas Cyfreithwyr Cyfryngau’r newidiadau: > Mae'r MLA yn croesawu'r newid i'r rheolau. Mae newyddiadurwyr yn gweithredu fel llygaid a chlustiau'r cyhoedd ac yn cyflawni rôl wrth gadw cyfiawnder ar agor. Os na fyddant yn cael gwybod y gallai cyfyngiadau adrodd gael eu rhoi ar waith, nid oes ganddynt gyfle i'w herio ac ni allant gyflawni eu rôl hanfodol wrth adrodd yn y llys. ## **Goblygiadau ymarferol** Mae’r newidiadau hyn yn egluro’r rhwymedigaethau presennol yn hytrach na chreu rhai newydd, gan gefnogi gweithrediad cyson ar draws pob llys. Ar gyfer gweithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith, maent yn ail gadarnhau nad yw ystyried budd y cyfryngau wrth gyflwyno cais cyfyngu adrodd yn ddewisol ond yn hanfodol ar gyfer cyfiawnder agored.  Ar gyfer newyddiadurwyr, mae’r rheolau’n darparu canllawiau cliriach o ran yr hyn y gallant ei ddisgwyl.   Yn ôl Sayra Tekin o’r Gymdeithas Cyfryngau Newyddion, bydd y newidiadau hyn yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol: > Bydd gofyniad clir a diamwys i bartïon hysbysu'r cyfryngau am geisiadau cyfyngu adrodd yn arwain at lawer mwy o eglurder i'r cyfryngau a'r llysoedd, gan gryfhau cyfiawnder agored. Edrychwn ymlaen at barhau i ymgysylltu â'r llysoedd a'r farnwriaeth i gryfhau ymhellach rôl hanfodol y cyfryngau yn adrodd ar y llysoedd ar ran y cyhoedd. I’r cyhoedd, mae’n cefnogi mwy o dryloywder yn ein system gyfiawnder. Gall newyddiadurwyr gyda gwybodaeth lawn am unrhyw gyfyngiadau adrodd yn gywir ar wrandawiadau, datblygu ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd. ## **Camau nesaf** Rydym yn paratoi staff y llysoedd cyn gweithredu’r newidiadau ym mis Hydref, gan ddefnyddio canllawiau a ddiweddarwyd. Bydd gan bob llys troseddol restrau cyfryngau ar gael i gynorthwyo ceiswyr i hysbysu newyddiadurwyr. Byddwn yn parhau i weithio’n agos gyda chynrychiolwyr y cyfryngau drwy Weithgor Cyfryngau GLlTEF, monitro effaith y newidiadau hyn, gwrando ar eu hadborth a nodi unrhyw anghenion ychwanegol. Mae’r cydweithio hwn yn dangos sut mae gweithio gyda’n gilydd yn cryfhau sylfeini cyfiawnder agored sy’n ein gwasanaethu ni i gyd.

[English] - [Cymraeg] Family Public Law is any case that requires state intervention for a child under 17 years old. We handle cases relating to children's safety, safeguarding and welfare. Every single case is different. From the first day that new advisors join our team, we emphasise one critical point, there's a child at the heart of every application. Everything we do relates to a child with individual needs. My team will always go the extra mile with their cases because they know they're dealing with a baby, a toddler, or a child who's had a difficult start in life for a variety of reasons. My team are very conscious of this responsibility and will do everything they can to help achieve the right outcome. ## Supporting families through difficult times There are many reasons why a Family Public Law application may be made. It could be because a child is suffering abuse or neglect, or there might be parental substance issues requiring children to be removed from that environment. Sometimes, parents are caring for children with difficult medical conditions and are struggling to cope. Local authority applications are not always because of abuse or neglect, sometimes parents are simply struggling and need guidance and help. Our role is to do what we can to support everyone involved in that child’s care. This includes the Children and Family Court Advisory and Support Service (Cafcass), the local authority and the judge hearing the case. We will give them the information they need, in a timely way so that decisions can be made effectively. By doing this, we ensure the needs of the individual child are always put first. ## Digital transformation improving our responsiveness Currently, we have 82 people in our team, and we handle every case in England and Wales. All applications are now digitalised and we manage cases starting with those that are the highest priority. Priority is based largely on potential risks to the child or, if there is a hearing scheduled to be held within the next 24 hours and action is required before the case is heard. My role is to ensure our service is running effectively – monitoring how many cases we're covering each week and making sure that we handle them within appropriate timescales. Some of the cases can at times be a difficult read so it’s important that staff take regular breaks and talk to their managers when they need to, and we also have regular checks on our wellbeing. Although there are many sad stories, our roles are helping to support better outcomes for children that need assistance through the court. ## **Rebuilding personal connections in a digital age** As we now communicate through a digital system, remote from the local courts, we want to ensure that we don’t lose that personal touch. In February we set up an engagement project where we reached out to each of the 42 regional Designated Family Judges, giving them a single point of contact, ensuring they are always kept up to date. To date we have heard back from 35 of those judges, and they have all been extremely positive and enthusiastic, wanting to work with us to maintain supportive and strong relationships. We now work in partnership with the judges to identify and deal with any issues in local regions when they arise. We also have quarterly calls to listen to feedback and also share information about system improvements. We also visit local courts so that we can continually improve the way we work and share information. This helps bring Service Centres and local courts together and helps us achieve that single goal of keeping the child at the centre of what we do. Later this summer, we'll be implementing a similar process with local authorities to improve information sharing. I firmly believe a service can only be as good as the information you're given. We all need to work together to deliver the best outcomes for children. ## The human element remains central Over the years, we've got busier, but having real-time data makes trends much easier to spot and plan for. For example, we know there will be more cases after school holidays, like Easter and Christmas, so we’re able to put a plan in place to meet additional demand. One of the first things we've learned in our job is that we're not dealing with just a piece of paper – we're dealing with a child. That makes our mindset different, and we're very proud to be working in a service that ensures that every child receives the attention, care and access to justice they deserve. [English] - [Cymraeg] ## Rhoi Plant yn Gyntaf: Fy Ngwaith ym maes Cyfraith Gyhoeddus Teulu Cyfraith Gyhoeddus Teulu yw unrhyw achos sydd angen ymyrraeth wladol ar gyfer blentyn o dan 17 oed. Rydym yn delio gydag achosion sy’n ymwneud â diogelwch plant, diogelu a lles. Mae pob un achos yn wahanol. O’r diwrnod cyntaf mae cynghorwyr newydd yn ymuno â’n tîm, rydym yn pwysleisio un pwynt hanfodol, mae plentyn wrth wraidd pob cais. Mae popeth rydym yn ei wneud yn ymwneud â phlentyn ag anghenion unigol. Mae fy nhîm bob amser yn mynd yr ail filltir gyda’u hachosion gan eu bod yn gwybod eu bod yn delio gyda babi, plentyn bach neu blentyn sydd wedi cael dechrau anodd i’w bywyd am amryw o resymau. Mae fy nhîm yn ymwybodol iawn o’r cyfrifoldeb hwn a byddant yn gwneud popeth y gallant i helpu i gael y canlyniad iawn. ## Cefnogi teuluoedd drwy cyfnodau anodd Mae yna nifer o resymau pam y gwneir cais Cyfraith Gyhoeddus Teulu. Gallai fod oherwydd bod plentyn yn dioddef camdriniaeth neu esgeulustod, neu gall fod sefyllfa ble mae rhieni yn camddefnyddio sylweddau, sy’n ei wneud yn ofynnol i symud y plentyn o’r amgylchedd hwnnw. Weithiau, mae rhieni yn gofalu am blant wrth ddioddef cyflwr meddygol heriol ac yn ei chael hi’n anodd ymdopi. Nid yw ceisiadau gan awdurdod lleol bob amser oherwydd cam-drin neu esgeulustod, weithiau mae rhieni yn ei chael hi’n anodd ac angen arweiniad a chymorth. Ein rôl yw gwneud yr hyn y gallwn i gefnogi pawb sy’n ymwneud â gofal y plentyn hwnnw. Mae hyn yn cynnwys y Gwasanaeth Cynghori a Chynorthwyo Llys i Blant a Theuluoedd (CAFCASS), yr awdurdod lleol a’r barnwr sy’n gwrando’r achos. Byddwn yn rhoi’r wybodaeth maent ei hangen iddynt, mewn modd amserol fel y gellir gwneud penderfyniadau yn effeithiol. Drwy wneud hyn, rydym yn sicrhau bod anghenion y plentyn unigol bob amser yn cael eu rhoi’n gyntaf. ## Trawsnewid digidol yn gwella ein hymatebolrwydd Ar hyn o bryd, mae gennym 82 o bobl yn ein tîm, ac rydym yn delio gyda phob achos yng Nghymru a Lloegr. Mae pob cais bellach wedi’u digideiddio, ac rydym yn rheoli achosion gan ddechrau gyda’r rhai â’r flaenoriaeth uchaf. Mae blaenoriaeth yn seiliedig yn bennaf ar risgiau posibl i’r plentyn, neu os bydd gwrandawiad wedi’i drefnu i gael ei gynnal o fewn y 24 awr nesaf a bod angen cymryd camau cyn i’r achos gael ei wrando. Fy rôl i yw sicrhau bod ein gwasanaeth yn rhedeg yn effeithlon – rwy’n monitro sawl achos rydym yn delio â nhw bob wythnos ac yn sicrhau ein bod yn delio â nhw o fewn amserlenni priodol. Gall rhai o’r achosion ar adegau fod yn anodd i’w darllen, felly mae’n bwysig bod staff yn cymryd seibiant rheolaidd ac yn siarad gyda’u rheolwyr pan fyddant angen, ac rydym hefyd yn cynnal gwiriadau lles yn rheolaidd. Er bod yna nifer o straeon trist, mae ein rolau yn helpu i gefnogi canlyniadau gwell i blant sydd angen cymorth drwy’r llys. ## **Ailddatblygu cysylltiadau personol mewn oes ddigidol** Gan ein bod bellach yn cyfathrebu drwy system ddigidol, o bell o’r llysoedd lleol, rydym eisiau sicrhau nad ydym yn colli’r cyswllt personol. Ym mis Chwefror, gwnaethom sefydlu prosiect ymgysylltu ble wnaethom gysylltu â phob un o’r 42 Barnwr Teulu Dynodedig rhanbarthol, gan roi un pwynt cyswllt iddynt, a sicrhau eu bod bob amser yn derbyn y wybodaeth ddiweddaraf. Hyd yma, rydym wedi clywed yn ôl gan 35 o’r barnwyr hynny, ac maent i gyd wedi bod yn hynod gadarnhaol a brwdfrydig, ac maen nhw eisiau gweithio gyda ni i gynnal perthnasoedd cefnogol a chadarn. Rydym bellach yn gweithio mewn partneriaeth gyda’r barnwyr i nodi a delio gydag unrhyw faterion mewn rhanbarthau lleol pan fyddant yn codi. Rydym hefyd yn cynnal galwadau chwarterol i wrando ar adborth ac i rannu gwybodaeth am welliannau i systemau. Rydym hefyd yn ymweld â llysoedd lleol fel y gallwn barhau i wella’r ffordd yr ydym yn gweithio ac yn rhannu gwybodaeth. Mae hyn yn helpu i ddod â’r Canolfannau Gwasanaethau a llysoedd lleol ynghyd, a’n helpu i gyflawni’r un nod o gadw’r plentyn wrth wraidd yr hyn rydym yn ei wneud. Yn ddiweddarach yr haf hwn, byddwn yn gweithredu proses debyg gydag awdurdodau lleol i wella prosesau rhannu gwybodaeth. Rwy’n credu’n gryf y gall gwasanaeth ond bod cystal â’r wybodaeth a roddir i chi. Rydym i gyd angen gweithio gyda’n gilydd i gyflawni’r canlyniadau gorau i blant. ## Mae’r elfen ddynol yn parhau’n ganolog Dros y blynyddoedd, rydym wedi prysuro, ond mae cael data amser real yn ei wneud yn haws adnabod tueddiadau a chynllunio ar eu cyfer. Er enghraifft, rydym yn gwybod y bydd mwy o achosion ar ôl gwyliau’r ysgol, fel y Pasg a’r Nadolig, felly rydym yn gallu rhoi cynllun ar waith i ymdrin â’r galw ychwanegol. Un o’r pethau cyntaf rydym wedi’i ddysgu yn ein gwaith ni yw nad ydym yn delio gyda darn o bapur yn unig – rydym yn delio gyda phlentyn. Mae hynny’n gwneud i ni feddwl yn wahanol, ac rydym yn falch iawn o weithio mewn gwasanaeth sy’n sicrhau bod pob plentyn yn derbyn y sylw, y gofal a’r mynediad at gyfiawnder maent yn ei haeddu.

[English] - [Cymraeg] Over the last few months, more than 3,000 students from 195 schools have taken part in the Magistrates’ Mock Trial Competition, giving them a first-hand insight into the justice system and helping them to understand how the law touches every aspect of their lives. Established in 1991 by the national education charity Young Citizens, the Magistrates’ Mock Trial Competition introduces young people aged 12-14 to the legal system as they take on the roles of those involved in a magistrates' court trial - including lawyers, witnesses, legal advisers and magistrates. The competition helps students to develop key skills like critical thinking, teamwork and public speaking as they use specially written criminal cases to prepare legal arguments to prosecute or defend in a real courtroom setting. Ruvimbo Gore is a Law (LLM,LLB) student at the University of Law who judged the students’ participation in the regional finals. She explained the importance of this: “I think participating in this programme can open up the students' perspectives of the law in practice. Academia is always quite rigorous whereas when we’re doing practical work, we’re able to put what we’ve learnt into practice, so it makes more sense. Sometimes you don’t fully understand what you’re learning until you do it.” Gina Galloway, Delivery Manager for the Court Clerks at Croydon Crown Court, who has been involved with the competition for many years, added: "I think coming into the courtroom straight away puts a reality into it for the pupils as it's different to a schoolroom.” ## **Building skills and confidence** Benjamin, a student who acted as a defendant during the competition, described the experience: "It's probably the most stressful thing I've ever done, but it's really boosted my confidence quite a lot. My impression of working in the justice system from this event is that every role is so different. Being a lawyer is very different from being a magistrate but it's all very professional." Dawn Gibbons, a Justice of the Peace Magistrate for south-west London who served as lead magistrate at the event, spoke about the importance of representation: "The bridge between academia and the justice system isn't as wide as it was when I was at school. You can now see people that look like you – whether male, female, disabled, black or brown, all the protected characteristics. That's open justice, anybody should be able to apply and fit in. We are a judiciary for the 21st century.”** ** ## **Inspiring the next generation** This year’s competition saw pupils from Bishopston Comprehensive School in Wales win the top prize at the London regional final, held at Croydon Crown Court on 14 June. Polly, a student from Bishopston who acted as lead prosecution lawyer, said: "It's really great because we have never done this before as Bishopton School, so to get to the final and win it is just great. I think this experience will definitely help inspire some people to think about different careers in law as aside from a lawyer, there's roles such as magistrate and legal adviser." Lord Ponsonby of Shulbrede, Parliamentary Under-Secretary of State, who volunteered as a lead magistrate on the day, highlighted his own experience in entering the justice system: “My background wasn’t in law at all. I was an engineer during my professional career, but I decided to volunteer as a magistrate and did this once every two weeks over 20 years. I’ve learnt that there are many different parts to criminal justice that are accessible and many different ways of moving through those career opportunities. It goes way beyond being a lawyer, barrister or judge and certainly my perception is that people really enjoy those careers and find them really satisfying." The partnership between HMCTS and Young Citizens has seen thousands of students participate in mock trials competitions over the years. HMCTS provides funding and venues, while staff volunteer their time to help organise the events. This forms part of HMCTS' wider outreach programme to raise awareness of different roles and career opportunities across the justice system, making legal careers more accessible and appealing to young people from all backgrounds. Ashley Hodges, Chief Executive of Young Citizens said: “All citizens should understand how our institutions work and the role they play in their everyday lives. Unfortunately, these powerful systems are often shrouded in mystery, and youth trust in our leaders is at an all-time low. That's why we need to inform and involve young people through immersive programmes like the Mock Trial Competitions. They are a chance for students to acquire knowledge and flex their skills in an inspiring and welcoming environment, hopefully sparking the next generation of legal professionals.” The Magistrates’ Court and Bar Mock Trial Competitions 2025/26 will take place from November 2025 to June 2026. You can read more about how you can volunteer and support here. [English] - [Cymraeg] ## **Agor y drws i’n dyfodol ym maes y gyfraith** Dros yr ychydig fisoedd diwethaf, mae mwy na 3,000 o fyfyrwyr o 195 o ysgolion wedi cymryd rhan yng Nghystadleuaeth Ffug Dreial y Llys Ynadon, gan roi cipolwg uniongyrchol iddynt ar y system gyfiawnder a’u helpu i ddeall sut mae’r gyfraith yn cyffwrdd â phob agwedd ar eu bywydau. Wedi’i sefydlu yn 1991 gan yr elusen addysg genedlaethol Young Citizens, mae Cystadleuaeth Ffug Dreial y Llys Ynadon yn cyflwyno pobl ifanc 12-14 oed i’r system gyfreithiol wrth iddynt ymgymryd â rolau’r rhai sy’n cymryd rhan mewn treial llys ynadon – gan gynnwys cyfreithwyr, tystion, cynghorwyr cyfreithiol ac ynadon. Mae’r gystadleuaeth yn helpu myfyrwyr i ddatblygu sgiliau allweddol fel meddwl yn feirniadol, gwaith tîm a siarad yn gyhoeddus wrth iddynt ddefnyddio achosion troseddol wedi’u hysgrifennu’n arbennig i baratoi dadleuon cyfreithiol i erlyn neu amddiffyn mewn lleoliad llys go iawn. Mae Ruvimbo Gore yn fyfyriwr y Gyfraith (LLM,LLB) ym Mhrifysgol y Gyfraith a feirniadodd gyfranogiad y myfyrwyr yn y rowndiau terfynol rhanbarthol. Esboniodd bwysigrwydd hyn: “Rwy’n credu y gall cymryd rhan yn y rhaglen hon ehangu safbwyntiau’r myfyrwyr o’r gyfraith ar waith. Mae’r byd academaidd bob amser yn eithaf trylwyr, ond pan fyddwn ni’n gwneud gwaith ymarferol, rydym ni’n gallu rhoi’r hyn rydyn ni wedi’i ddysgu ar waith, felly mae’n gwneud mwy o synnwyr. Weithiau dydych chi ddim yn deall yn llawn yr hyn rydych chi’n ei ddysgu nes i chi ei wneud.” Ychwanegodd Gina Galloway, Rheolwr Cyflawni ar gyfer Clercod y Llys yn Llys y Goron Croydon, sydd wedi bod yn rhan o’r gystadleuaeth ers blynyddoedd lawer: “Rwy’n credu bod dod i mewn i’r llys yn rhoi ymdeimlad o realiti i’r disgyblion yn syth, gan ei fod yn wahanol i ystafell ddosbarth.” ## **Meithrin sgiliau a hyder** Disgrifiodd Benjamin, myfyriwr a oedd yn gweithredu fel diffynnydd yn ystod y gystadleuaeth, y profiad: “Mae’n debyg mai dyma’r peth mwyaf llawn straen rydw i erioed wedi’i wneud, ond mae wedi rhoi hwb mawr i’m hyder. Fy argraff o weithio yn y system gyfiawnder o’r digwyddiad hwn yw bod pob rôl mor wahanol. Mae bod yn gyfreithiwr yn wahanol iawn i fod yn ynad ond mae’r cyfan yn broffesiynol iawn.” Siaradodd Dawn Gibbons, Ynad Heddwch ar gyfer De-orllewin Llundain a wasanaethodd fel ynad arweiniol yn y digwyddiad, am bwysigrwydd cynrychiolaeth: “Nid yw’r bont rhwng y byd academaidd a’r system gyfiawnder mor eang ag yr oedd pan oeddwn i yn yr ysgol. Gallwch chi nawr weld pobl sy’n edrych fel chi – boed yn ddynion, yn fenywod, yn anabl, yn ddu neu’n frown, yr holl nodweddion gwarchodedig. Dyna gyfiawnder agored, dylai unrhyw un allu gwneud cais a ffitio i mewn. Rydym yn farnwriaeth ar gyfer yr 21ain ganrif.”**** ## **Ysbrydoli'r genhedlaeth nesaf** Yng nghystadleuaeth eleni, enillodd disgyblion o Ysgol Gyfun Bishopston yng Nghymru y brif wobr yn rownd derfynol ranbarthol Llundain, a gynhaliwyd yn Llys y Goron Croydon ar 14 Mehefin. Dywedodd Polly, myfyrwraig o Bishopston a oedd yn brif gyfreithiwr yr erlyniad: “Mae’n wych iawn oherwydd nid ydym erioed wedi gwneud hyn o’r blaen fel Ysgol Bishopton, felly mae cyrraedd y rownd derfynol ac ennill yn wych. Rwy’n credu y bydd y profiad hwn yn bendant yn helpu i ysbrydoli rhai pobl i feddwl am wahanol yrfaoedd yn y gyfraith ar wahân i fod yn gyfreithiwr, mae rolau fel ynad heddwch a chynghorydd cyfreithiol ar gael.” Tynnodd yr Arglwydd Ponsonby o Shulbrede, Is-ysgrifennydd Gwladol Seneddol, a wirfoddolodd fel prif ynad ar y diwrnod, sylw at ei brofiad ei hun o ymuno â’r system gyfiawnder: “Nid oedd fy nghefndir yn y gyfraith o gwbl. Roeddwn i’n beiriannydd yn ystod fy ngyrfa broffesiynol, ond penderfynais wirfoddoli fel ynad a gwneud hyn unwaith bob pythefnos dros 20 mlynedd. Rwyf wedi dysgu bod llawer o wahanol rannau i gyfiawnder troseddol sy’n hygyrch ac mae llawer o wahanol ffyrdd o symud trwy’r cyfleoedd gyrfa hynny. Mae’n mynd ymhell y tu hwnt i fod yn gyfreithiwr, bargyfreithiwr neu farnwr, ac yn sicr fy nghanfyddiad yw bod pobl yn mwynhau’r gyrfaoedd hynny’n fawr ac yn cael boddhad gwirioneddol ohonynt.” Mae’r bartneriaeth rhwng GLlTEF a Young Citizens wedi gweld miloedd o fyfyrwyr yn cymryd rhan mewn cystadlaethau ffug dreialon dros y blynyddoedd. Mae GLlTEF yn darparu cyllid a lleoliadau, tra bod staff yn rhoi o’u hamser i helpu i drefnu’r digwyddiadau. Mae hyn yn rhan o raglen allgymorth ehangach GLlTEF i godi ymwybyddiaeth o wahanol rolau a chyfleoedd gyrfa ar draws y system gyfiawnder, gan wneud gyrfaoedd cyfreithiol yn fwy hygyrch ac apelgar i bobl ifanc o bob cefndir. Dywedodd Ashley Hodges, Prif Weithredwr Young Citizens: “Dylai pob dinesydd ddeall sut mae ein sefydliadau’n gweithio a’r rôl maen nhw’n ei chwarae yn eu bywydau bob dydd. Yn anffodus, mae’r systemau pwerus hyn yn aml yn ymddangos yn llawn dirgelwch, ac mae ymddiriedaeth pobl ifanc yn ein harweinwyr ar ei lefel isaf erioed. Dyna pam mae angen i ni hysbysu a chynnwys pobl ifanc trwy raglenni trochi fel y Cystadlaethau Ffug Dreial. Maent yn gyfle i fyfyrwyr gaffael gwybodaeth a defnyddio eu sgiliau mewn amgylchedd ysbrydoledig a chroesawgar, gan obeithio sbarduno’r genhedlaeth nesaf o weithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith.” Bydd Cystadlaethau Ffug Dreialon Llysoedd Ynadon a’r Bar 2025/26 yn digwydd rhwng Tachwedd 2025 a Mehefin 2026. Mae rhagor o wybodaeth ynghylch sut y gallwch wirfoddoli a chefnogi yma.

[English] - [Cymraeg] We care deeply about our buildings – and even more about the people who use and work in them. That’s why I want to share how the £148m recently announced by the Lord Chancellor is being used this financial year for essential repairs and improvements across our estate. These upgrades are making our buildings more efficient, resilient, and – crucially – creating more positive and welcoming environments for everyone who steps through our doors, whether they’re working, supporting others, or seeking justice. Our estate is complex and is made up of more than 300 buildings, including older and listed sites, which often present unique challenges when it comes to maintenance and modernisation. We know that there is still much to do if we want to bring our buildings up to the standard that our staff and users rightly expect. At times, outdated facilities and recurring issues cause frustration, but this year’s increased funding - up from £120 million last year - is already enabling us to make visible, meaningful progress. We’re prioritising spending where it matters most - to keep buildings safe, secure, compliant with legal standards, and fully operational. Working closely with the judiciary and our staff across the country, we’re identifying and tackling the most urgent issues - from failing roofs and broken lifts to outdated electrical systems - focusing our efforts where they’re need most. Photo credit: DBOX for Eric Parry Architects ## **Building resilience** Across the country, we are already seeing improvements thanks to this investment – from new roofs and refurbished courtrooms and upgrades to heating and cooling systems. At Nottingham Crown Court, a major roof replacement is underway to stop recurring water leaks that have previously forced courtroom closures. Our court users at Manchester Crown Court (Crown Square) will soon see work start on the refurbishment of two aging courtrooms, providing modern seating, better lighting and improved accessibility for everyone. At Willesden Magistrates’ Court, we’re replacing the outdated heating, ventilation and cooling systems to provide more comfortable conditions for staff, judges and visitors alike. These handful of examples are just part of the more than 180 projects which are making local, but significant, improvements to the experience of people using our buildings, and moving them closer to the standards that they expect when they come to them. ## **New sites deliver modern courts** Away from our programme of repairs and refurbishment, we’re also investing in the courts of the future - delivering new, modern, and sustainable buildings that meet the needs of a changing justice system. In London, the new City of London Law Courts building can be seen rising from the ground as construction continues at Salisbury Square. The 18-room facility will be operational in 2027, hearing crown, magistrates, county and civil cases. The new London Tribunals building at Newgate Street will provide a flexible facility for the future, replacing two existing sites in the capital. We will welcome tribunal users to the venue early in 2026. In Blackpool, we are building a modern courthouse for magistrates and county court work – one that will serve local communities for many years to come. This is a time of real momentum across our estate. Investment is already making a tangible difference, creating better spaces for the public, the judiciary, and for all of our staff. These improvements go beyond just about bricks and mortar - they're about making sure justice is delivered in environments that are truly fit for purpose, reflecting the importance of the work we do and the vital role our courts and tribunals play in people’s lives. Much of our work focuses on core infrastructure that may go unseen - but is essential to keeping our courts running. From upgraded electrical systems to modern, accessible lifts, every improvement supports the smooth, safe and inclusive operation of our services. My team and I are fully committed to making sure that every penny of funding is spent wisely - bringing steady, meaningful improvements that benefit everyone who uses or works in our buildings. You can read more about how we are funding these projects and listen to our podcast about improving accessibility in our estate. [English] - [Cymraeg] # Gwella Adeiladau Llys: Gwneud i Gyfiawnder Weithio’n Well i Bawb Mae ein hadeiladau’n bwysig iawn i ni – ac mae’r bobl sy’n eu defnyddio ac yn gweithio ynddynt yn bwysicach byth. Dyna pam rwyf am rannu sut mae’r £148 miliwn a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan yr Arglwydd Ganghellor yn cael ei ddefnyddio yn y flwyddyn ariannol hon ar gyfer atgyweiriadau a gwelliannau hanfodol ar draws ein hystad. Mae’r uwchraddiadau hyn yn gwneud ein hadeiladau’n fwy effeithlon, yn fwy cydnerth, ac – yn hollbwysig – yn creu amgylcheddau mwy cadarnhaol a chroesawgar i bawb sy’n camu trwy ein drysau, boed yn gweithio, yn cefnogi eraill, neu’n ceisio cyfiawnder. Mae ein hystad yn gymhleth ac mae’n cynnwys mwy na 300 o adeiladau, gan gynnwys safleoedd hŷn a rhestredig, sy’n aml yn cyflwyno heriau unigryw o ran gwaith cynnal a chadw a moderneiddio. Rydym yn gwybod bod llawer i’w wneud o hyd os ydym am wella'n hadeiladau i'r safon y mae ein staff a'n defnyddwyr yn ei disgwyl. Ar adegau, mae cyfleusterau hen ffasiwn a phroblemau cyson yn achosi rhwystredigaeth, ond mae’r cynnydd mewn cyllid eleni - i fyny o £120 miliwn y llynedd - eisoes yn ein galluogi i wneud cynnydd gweladwy ac ystyrlon. Rydym yn blaenoriaethu gwariant lle mae’n bwysicaf - i gadw adeiladau’n ddiogel ac yn saff, yn cydymffurfio â safonau cyfreithiol, ac yn gwbl weithredol. Gan weithio’n agos gyda’r farnwriaeth a’n staff ledled y wlad, rydym yn nodi ac yn mynd i’r afael â’r problemau mwyaf brys - o doeau sy’n methu a lifftiau wedi torri i systemau trydanol hen ffasiwn - gan ganolbwyntio ein hymdrechion lle mae eu hangen fwyaf. Photo credit: DBOX for Eric Parry Architects ## **Meithrin cydnerthedd** Ar draws y wlad, rydym eisoes yn gweld gwelliannau diolch i’r buddsoddiad hwn - o doeau newydd ac ystafelloedd llys wedi’u hadnewyddu ac uwchraddio systemau gwresogi ac oeri. Yn Llys y Goron Nottingham, mae gwaith mawr i ailosod y to ar y gweill i atal gollyngiadau dŵr cyson sydd wedi gorfodi cau ystafelloedd llys yn y gorffennol. Bydd ein defnyddwyr llys yn Llys y Goron Manceinion (Crown Square) yn gweld gwaith yn dechrau ar adnewyddu dau ystafell llys hen ffasiwn yn fuan, gan ddarparu seddi modern, goleuadau gwell a gwell hygyrchedd i bawb. Yn Llys Ynadon Willesden, rydym yn disodli’r systemau gwresogi, awyru ac oeri hen ffasiwn i ddarparu amodau mwy cyfforddus i staff, barnwyr ac ymwelwyr fel ei gilydd. Mae’r llond llaw o enghreifftiau hyn yn rhan o’r mwy na 180 o brosiectau sy’n gwneud gwelliannau lleol, ond sylweddol, i brofiad pobl sy’n defnyddio ein hadeiladau, ac yn eu symud yn agosach at y safonau y maent yn eu disgwyl pan fyddant yn eu mynychu. ## **Safleoedd newydd yn darparu llysoedd modern** Y tu hwnt i’n rhaglen atgyweirio ac adnewyddu, rydym hefyd yn buddsoddi yn llysoedd y dyfodol - gan ddarparu adeiladau newydd, modern a chynaliadwy sy’n diwallu anghenion system gyfiawnder sy’n newid. Yn Llundain, gellir gweld adeilad newydd Llysoedd Barn Dinas Llundain yn codi o’r ddaear wrth i’r gwaith adeiladu barhau yn Salisbury Square. Bydd y cyfleuster 18 ystafell yn weithredol yn 2027, gan wrando achosion y goron, ynadon, sirol a sifil. Bydd adeilad newydd Tribiwnlysoedd Llundain yn Newgate Street yn darparu cyfleuster hyblyg ar gyfer y dyfodol, gan ddisodli dau safle presennol yn y brifddinas. Byddwn yn croesawu defnyddwyr tribiwnlys i'r lleoliad yn gynnar yn 2026. Yn Blackpool, rydym yn adeiladu llys modern ar gyfer gwaith llys ynadon a llys sirol – un a fydd yn gwasanaethu cymunedau lleol am flynyddoedd lawer i ddod. Mae hwn yn gyfnod o fomentwm gwirioneddol ar draws ein hystad. Mae buddsoddiadau eisoes yn gwneud gwahaniaeth pendant, gan greu mannau gwell i’r cyhoedd, y farnwriaeth, ac i’n holl staff. Mae’r gwelliannau hyn yn mynd y tu hwnt i frics a morter yn unig – maent yn ymwneud â sicrhau bod cyfiawnder yn cael ei gyflwyno mewn amgylcheddau sy’n wirioneddol addas at y diben, gan adlewyrchu pwysigrwydd y gwaith a wnawn a’r rôl hanfodol y mae ein llysoedd a’n tribiwnlysoedd yn ei chwarae ym mywydau pobl. Mae llawer o’n gwaith yn canolbwyntio ar seilwaith craidd a allai fynd heb ei weld – ond sy’n hanfodol i gadw ein llysoedd yn rhedeg. O systemau trydanol wedi’u huwchraddio i lifftiau modern, hygyrch, mae pob gwelliant yn cefnogi gweithrediad llyfn, diogel a chynhwysol ein gwasanaethau. Mae fy nhîm a minnau wedi ymrwymo'n llwyr i sicrhau bod pob ceiniog o gyllid yn cael ei gwario'n ddoeth – gan ddod â gwelliannau cyson ac ystyrlon sy'n fuddiol i bawb sy'n defnyddio neu'n gweithio yn ein hadeiladau. Gallwch ddarllen mwy am sut rydym yn ariannu’r prosiectau hyn - a gwrando ar ein podlediad am wella hygyrchedd yn ein hystad.

[English] - [Cymraeg] We cannot deliver court and tribunal services alone. But did you know the people we work with stretch well beyond the shores of the UK? I’ve seen our international engagement grow significantly over the past couple of years, so I'm pleased to tell you about an important development in how we manage our global relationships at HMCTS. As part of using or working in our courts and tribunals, you may have noticed international delegates visiting our buildings. From judicial representatives seeking insights into our digital systems to ministry officials exploring how we operate our courts and tribunals, these visits have become a regular feature. In recent times alone we’ve welcomed representatives from justice systems in Taiwan, New Zealand, Spain, Singapore and many other countries to our sites. As an agency, we’re also strongly represented in departmental initiatives abroad as well as at home – take the recent work we did alongside MoJ and the Foreign, Commonwealth and Development Office with counterparts in India, for example, to share knowledge of our respective justice transformation programmes. Until now, these valuable interactions have been managed on an ad-hoc basis, which can result in duplication of effort or missed opportunities to coordinate them with other parts of the organisation and make them as impactful as possible. That's where the newly established International Oversight and Coordination Group (IOCG) comes in. ## **Why this matters** The new group brings together representatives from across HMCTS, the MoJ International Team and Judicial Office to ensure we take a coordinated approach to international engagement. This isn't just about managing visitor logistics – it's about maximising the value these exchanges bring to our organisation and aligning them with broader UK government priorities. By establishing clear criteria for evaluating international requests and creating proper oversight of resources, we can be more strategic about this type of engagement – arranging those interactions that will give us, and the international justice community, the most value. This means better support for the MoJ’s Rule of Law programme and more meaningful participation in international justice initiatives that align with our strategic goals. It also links closely to what the Lord Chancellor has said about the importance of promoting and defending the rule of law, which she describes as “more than an ideal…it is the most enduring of British values". And it aligns with the Judicial Strategy for International Engagement that the Lady Chief Justice launched last month. ## **What the IOCG will do** The group is there to: * create a streamlined process for handling international visit requests * establish clear prioritisation criteria based on strategic benefit * ensure resources are allocated effectively * support knowledge sharing between HMCTS and international partners * coordinate with MoJ International to align with government priorities * oversee opportunities for staff secondments abroad * develop proactive communications about our international work ## **Looking ahead** The IOCG represents an exciting opportunity for HMCTS to enhance our global influence and reputation while ensuring we derive maximum value from international engagement. A recent visit saw judges from Tanzania visit the Royal Courts of Justice to meet Lord Justice Snowden, Mrs Justice McGowan and Master Beldam. The delegation then visited Bristol Crown Court to meet His Honour Judge Picton to discuss sexual offences and rape ‘myths’, aiming to improve the way Tanzanian judges handle these cases. Courteney Rose and Chris Deighton from Judicial Office, who helped lead this event, reflected: “International engagement undertaken by the judiciary of England and Wales is incredibly important to support the Rule of Law. It projects judicial values and enhances our judiciary’s global reputation whilst promoting its interests. There’s a unique value in judges talking to each other, sharing experiences and developing thinking together. Countries’ prosperity and security are enhanced by supporting judicial systems, individual rights and the Rule of Law. Our judiciary, the wider UK, and other jurisdictions all benefit from international engagement.” Our more structured approach will help us transform a process into a strategic asset for HMCTS that helps oversee visits like this one. I look forward to seeing what we can deliver as our international work develops and matures in the coming months. [English] - [Cymraeg] ## **Cysylltu llysoedd yn fyd-eang: gwella sut rydym yn rheoli ymgysylltu rhyngwladol** Ni allwn ddarparu gwasanaethau llys a thribiwnlys ein hunain. Ond oeddech chi’n gwybod bod y bobl rydym yn gweithio gyda nhw yn ymestyn ymhell y tu hwnt i lannau’r DU? Rwyf wedi gweld ein hymgysylltiad rhyngwladol yn tyfu’n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf, felly rwy’n falch o ddweud wrthych am ddatblygiad pwysig o ran sut yr ydym yn rheoli ein perthnasoedd byd-eang yn GLlTEF. Fel rhan o ddefnyddio neu weithio yn ein llysoedd a thribiwnlysoedd, efallai eich bod wedi sylwi ar gynrychiolwyr rhyngwladol yn ymweld â’n hadeiladau.  O gynrychiolwyr barnwrol yn ceisio cael cipolwg ar ein systemau digidol i swyddogion ynadaeth yn archwilio sut rydym yn gweithredu ein llysoedd a thribiwnlysoedd, mae’r ymweliadau hyn wedi dod yn nodwedd reolaidd. Yn ddiweddar yn unig rydym wedi croesawu cynrychiolwyr o systemau cyfiawnder yn Taiwan, Seland Newydd, Sbaen, Singapore a nifer o wledydd eraill i’n safleoedd. Fel asiantaeth, mae gennym gynrychiolaeth gref mewn mentrau adrannol dramor yn ogystal â gartref - cymerwch y gwaith diweddar wnaethom ochr yn ochr â’r MoJ a’r Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu gyda chymheiriaid yn India, er enghraifft, i rannu gwybodaeth am ein rhaglenni trawsnewid cyfiawnder priodol. Hyd at nawr, mae’r rhyngweithio gwerthfawr hwn wedi’i reoli ar sail ad-hoc, sy’n gallu arwain at ddyblygu ymdrechion neu fethu cyfleoedd i’w cydlynu gyda rhannau eraill o’r sefydliad a’u gwneud mor effeithiol â phosibl. Dyna lle mae’r Grŵp Cydlynu a Goruchwylio Rhyngwladol (IOCG) newydd a sefydlwyd yn dod i mewn. ## **Pam bod hyn o bwys** Mae’r grŵp newydd yn dod â chynrychiolwyr ar draws GLlTEF, Tîm Rhyngwladol yr MoJ a’r Swyddfa Farnwrol i sicrhau bod gennym agwedd gydlynol tuag at ymgysylltu rhyngwladol. Nid yw hyn yn ymwneud â rheoli logisteg ymwelwyr yn unig - mae’n ymwneud â gwella gwerth a ddaw’r cyfnewid hwn i’n sefydliad a’u halinio gyda blaenoriaethau llywodraeth DU ehangach. Drwy sefydlu meini prawf clir ar gyfer gwerthuso ceisiadau rhyngwladol a chreu goruchwyliaeth briodol o adnoddau, gallwn fod yn fwy strategol am y math hwn o ymgysylltu - trefnu’r rhyngweithio hwnnw fydd yn rhoi’r gwerth gorau i ni a’r gymuned cyfiawnder rhyngwladol.   Mae hyn yn golygu cefnogaeth well i raglen Reolaeth y Gyfraith yr MoJ a chyfrannu’n fwy ystyrlon mewn mentrau cyfiawnder rhyngwladol sy’n alinio gyda’n hamcanion strategol. Mae hefyd yn cysylltu’n agos â beth mae’r Arglwydd Ganghellor wedi’i ddweud am bwysigrwydd hybu ac amddiffyn rheolaeth y gyfraith mae’n ei ddisgrifio fel “more than an ideal…it is the most enduring of British values”.  Ac mae’n alinio gyda’r Strategaeth Farnwrol Ymgysylltu Rhyngwladol a lansiwyd gan yr Arglwyddes Brif Ustus y mis diwethaf. ## **Beth fydd IOCG yn ei wneud** Mae’r grŵp yno i: * Greu proses syml ar gyfer delio gyda cheisiadau ymweliadau rhyngwladol * Sefydlu meini prawf blaenoriaethu clir yn seiliedig ar fudd strategol * Sicrhau bod adnoddau’n cael eu dyrannu’n effeithiol * Cefnogi rhannu gwybodaeth rhwng GLlTEF a phartneriaid rhyngwladol * Cydlynu gydag MoJ Rhyngwladol i alinio gyda blaenoriaethau’r llywodraeth * Goruchwylio cyfleoedd ar gyfer secondiadau staff dramor * Datblygu cyfathrebiadau rhagweithiol am ein gwaith rhyngwladol ## **Edrych i’r dyfodol** Mae’r IOCG yn cynrychioli cyfle cyffrous i GLlTEF wella ein dylanwad byd-eang ac enw da tra’n sicrhau ein bod yn datblygu’r gwerth gorau drwy ymgysylltu rhyngwladol. Gwelodd ymweliad diweddar farnwyr o Tanzania yn ymweld â’r Llysoedd Barn Brenhinol i gwrdd â’r Arglwydd Ustus Snowden, Mrs Ustus McGowan a Meistr Beldam.  Yna ymwelodd y cynrychiolwyr â Llys y Goron Bryste i gwrdd â’i Anrhydedd y Barnwr Picton i drafod troseddau rhywiol a ‘mythau’ trais sy’n anelu at wella’r ffordd mae barnwyr Tanzania yn delio â’r achosion hyn. Bu Courteney Rose a Chris Deighton o’r Swyddfa Farnwrol, wnaeth helpu i arwain y digwyddiad hwn, yn myfyrio: “Mae ymgysylltu rhyngwladol a gynhelir gan farnwriaeth Cymru a Lloegr yn eithriadol o bwysig i gefnogi Rheolaeth y Gyfraith. Mae’n rhagweld gwerthoedd barnwrol ac yn gwella ein henw da barnwrol yn fyd-eang tra’n hybu ei fuddion. Mae yna werth unigryw mewn barnwyr yn siarad â’i gilydd, rhannu profiadau a datblygu meddwl gyda’i gilydd. Mae ffyniant a diogelwch gwledydd yn gwella drwy gefnogi systemau barnwrol, hawliau unigol a Rheolaeth y Gyfraith. Mae ein barnwriaeth, y DU ehangach ac awdurdodaethau eraill i gyd yn cael budd o ymgysylltu rhyngwladol.” Bydd ein dull mwy strwythuredig yn ein helpu i drawsnewid proses i ased strategol ar gyfer GLlTEF sy’n helpu i oruchwylio ymweliadau fel hyn.  Rwy’n edrych ymlaen at weld beth allwn ni ei gyflawni wrth i’n gwaith rhyngwladol ddatblygu ac aeddfedu yn y misoedd i ddod.

[English] - [Cymraeg] Applying for probate is something many people will face at some point, but it often comes during a deeply difficult time. In this episode of Inside HMCTS, we chat with Arjan and Nigel about the process of applying for probate. Whether you're applying online or using a paper form, this episode offers clear, supportive guidance to help navigate what can be a difficult time with confidence. From avoiding common mistakes to understanding timelines and requirements, this practical conversation is designed to make the journey smoother for everyone involved. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/05/Probate-podcast-v5-FINAL-1.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available. [English] - [Cymraeg] ## Gwneud cais am Brofiant: Cyngor Defnyddiol, Adnoddau a Beth i’w Ddisgwyl Mae gwneud cais am brofiant yn rhywbeth y bydd nifer o bobl yn ei wynebu ar ryw bwynt, ond mae’n dod yn aml yn ystod cyfnod anodd iawn. Yn y bennod hon o ‘Inside HMCTS’, rydym yn sgwrsio gydag Arjan a Nigel am y broses o wneud cais am brofiant. P’un a ydych yn gwneud cais ar-lein neu’n defnyddio ffurflen bapur, mae’r bennod hon yn cynnig canllawiau clir, cefnogol i helpu i lywio’r hyn sy’n gallu bod yn amser anodd gyda hyder. O osgoi camgymeriadau cyffredin i ddeall amserlenni a gofynion, mae’r sgwrs ymarferol hon wedi’i dylunio i wneud y siwrnai’n fwy llyfn i bawb dan sylw. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/05/Probate-podcast-v5-FINAL-1.mp3 Gwrandewch ar y bennod ddiweddaraf nawr, ar gael o ble bynnag rydych chi'n gwrando ar eich podlediadau! Amazon Apple Buzzsprout Spotify Mae trawsgrifiad o'r podlediad ar gael hefyd.

[English] - [Cymraeg] Walking through the doors of The Lighthouse recently, I was struck by the contrast to traditional court settings. As part of my role overseeing special measures at HMCTS, I wanted to see firsthand how remote link sites are supporting vulnerable witnesses. What I discovered was an environment carefully designed for children, with colourful wall murals, welcoming spaces, and thoughtful areas that create a calm, supportive atmosphere. ## **Creating safe spaces for vulnerable witnesses** Remote link sites like The Lighthouse represent one of our most important services in helping vulnerable witnesses participate in the justice process while minimising further trauma. The sites are HMCTS-approved locations away from courtrooms where vulnerable or intimidated witnesses can give evidence at a Crown Court trial via live video link. These locations temporarily become an extension of the courtroom during proceedings. The sites are part of wider special measures introduced by the Youth Justice and Criminal Evidence Act 1999. They help vulnerable and intimidated witnesses give their best evidence by helping to reduce stress during the justice process. Locations include buildings operated by criminal justice partners, victim support organisations, local authority buildings, and specialist centres like The Lighthouse. Each must meet our technical and security standards to ensure proper administration of justice while protecting vulnerable witnesses. The success of remote link sites depends on our effective partnership with other organisations. We currently operate 38 remote link sites across England and Wales, each established through close relationships with partners. Remote link sites serve a critical function: enabling witnesses to give evidence without having to physically attend court. This is particularly valuable for child victims of abuse, who may be especially distressed by appearing in court. When witnesses are less anxious and fearful, they can communicate more effectively, which benefits the entire justice system. ## **The Lighthouse** The Lighthouse, which opened in October 2018, exemplifies how remote link sites can be integrated into the support offered. It represents an innovative approach to supporting child witnesses. Its value comes from combining HMCTS technology with a range of other services under one roof. This means children can give evidence in an environment where they already feel safe and supported. What makes The Lighthouse unique is its multi-agency approach. HMCTS provides the technical infrastructure and court protocols, while health services offer medical support, police and social care professionals handle safeguarding, and therapeutic staff provide emotional support – all under one roof. Each partner brings distinct expertise, creating a seamless experience for children navigating the justice system. ## **How remote links work in practice** The witness gives evidence from a remote link site through a secure video connection established with the courtroom. They typically only see the judge and lawyer asking questions, while all rules of evidence and procedure are maintained. The technical aspect is just one part. Equally important is ensuring the witness has appropriate support throughout the process. Eimear Timmons, Practice Development Manager at The Lighthouse, told me about how they've seen children benefit from giving evidence via remote link rather than in court: “Children and young people have told us that giving evidence remotely helps reduce their anxiety, as it means they don’t have to face the suspect or the suspect’s family. This support allows them to concentrate on what truly matters – delivering their evidence clearly and more comfortably. Without these remote facilities and support, many have said they wouldn’t feel able to continue with the court process."**** ## **Pre-recorded Evidence** HMCTS is expanding special measures at remote link sites through the introduction of pre-recorded cross-examination. This new option allows vulnerable witnesses to record their cross-examination before the trial, rather than during court proceedings. Currently, witnesses can only pre-record evidence at court buildings, but thanks to our new Pre-Recorded Evidence (PRE) technology, they'll soon be able to do this at remote link sites too. We’ll have rolled out PRE to all Crown Courts and remote link sites across England and Wales by summer 2025. This means remote link sites like The Lighthouse will be able to offer two options for giving evidence: live video link or pre-recorded cross-examination. Recent Ministry of Justice research confirmed that pre-recorded evidence maintains judicial integrity by showing no impact on jury decision-making, while allowing cases to proceed effectively. ## **Impact on young witnesses** Vulnerable witnesses who have experienced abuse can find traditional court settings overwhelming and facilities like The Lighthouse can make a crucial difference. At remote link sites, witnesses can participate in the justice process with appropriate support around them, helping them to feel better equipped to give their account accurately. As we expand remote link provision and introduce new technologies like PRE, we remain focused on our mission: ensuring justice is accessible to all, especially the most vulnerable in society. [English] - [Cymraeg] ## **Safleoedd cyswllt o bell: trawsnewid profiadau llys ar gyfer tystion bregus** Wrth gerdded trwy ddrysau The Lighthouse yn ddiweddar, cefais fy nharo gan y cyferbyniad o’i gymharu â llys traddodiadol. Fel rhan o fy rôl yn goruchwylio mesurau arbennig yn GLlTEF, roeddwn i eisiau gweld yn uniongyrchol sut mae safleoedd cyswllt o bell yn cefnogi tystion bregus. Yr hyn a welais oedd amgylchedd wedi'i gynllunio'n ofalus ar gyfer plant, gyda murluniau lliwgar, mannau croesawgar, ac ardaloedd meddylgar sy'n creu awyrgylch tawel a chefnogol. ## **Creu mannau diogel ar gyfer tystion bregus** Mae safleoedd cyswllt o bell fel The Lighthouse yn cynrychioli un o'n gwasanaethau pwysicaf wrth helpu tystion bregus i gymryd rhan yn y broses gyfiawnder tra'n lleihau trawma pellach. Mae'r safleoedd wedi’u lleoli mewn lleoliadau sydd wedi’u cymeradwyo gan GLlTEF ac maent i ffwrdd o’r llys lle gall tystion bregus neu dystion sy’n cael eu bygwth roi tystiolaeth mewn treial Llys y Goron trwy gyswllt fideo byw. Mae'r lleoliadau hyn dros dro yn dod yn estyniad o'r ystafell lys yn ystod yr achosion. Mae'r safleoedd yn rhan o fesurau arbennig ehangach a gyflwynwyd gan Ddeddf Cyfiawnder Ieuenctid a Thystiolaeth Droseddol 1999. Maent yn helpu tystion bregus neu dystion sy’n cael eu bygwth i roi eu tystiolaeth orau trwy helpu i leihau straen yn ystod y broses gyfiawnder. Mae'r lleoliadau'n cynnwys adeiladau sy'n cael eu gweithredu gan bartneriaid cyfiawnder troseddol, sefydliadau cymorth dioddefwyr, adeiladau awdurdodau lleol, a chanolfannau arbenigol fel The Lighthouse. Rhaid i bob un fodloni ein safonau technegol a diogelwch i sicrhau gweinyddiaeth briodol o gyfiawnder wrth ddiogelu tystion bregus. Mae llwyddiant safleoedd cyswllt o bell yn dibynnu ar ein partneriaeth effeithiol â sefydliadau eraill. Ar hyn o bryd rydym yn gweithredu 38 o safleoedd cyswllt o bell ledled Cymru a Lloegr, pob un wedi'i sefydlu trwy berthynas agos â phartneriaid. Mae safleoedd cyswllt o bell yn cyflawni swyddogaeth hanfodol: galluogi tystion i roi tystiolaeth heb orfod mynychu'r llys yn gorfforol. Mae hyn yn hynod o werthfawr i blant sydd wedi dioddef camdriniaeth, a allai fod yn arbennig o ofidus wrth ymddangos yn y llys. Pan fydd tystion yn llai pryderus ac ofnus, gallant gyfathrebu'n fwy effeithiol, sydd o fudd i'r system gyfiawnder gyfan. ## **The Lighthouse** Mae'r Lighthouse, a agorodd ym mis Hydref 2018, yn enghraifft o sut y gellir integreiddio safleoedd cyswllt o bell i'r gefnogaeth a gynigir. Mae'n cynrychioli dull arloesol o gefnogi tystion sy’n blant. Daw ei werth o gyfuno technoleg GLlTEF gydag ystod o wasanaethau eraill o dan yr un to. Mae hyn yn golygu y gall plant roi tystiolaeth mewn amgylchedd lle maen nhw eisoes yn teimlo'n ddiogel ac yn cael eu cefnogi. Yr hyn sy'n gwneud The Lighthouse yn unigryw yw ei ddull aml-asiantaethol. Mae GLlTEF yn darparu'r seilwaith technegol a'r protocolau llys, tra bod gwasanaethau iechyd yn cynnig cymorth meddygol, yr heddlu a gweithwyr proffesiynol gofal cymdeithasol yn ymdrin â diogelu, a staff therapiwtig yn darparu cymorth emosiynol – i gyd o dan yr un to. Mae pob partner yn dod ag arbenigedd gwahanol, gan greu profiad di-dor i blant sy'n llywio'r system gyfiawnder. ## **Sut mae cysylltiadau o bell yn gweithio yn ymarferol** Mae'r tyst yn rhoi tystiolaeth o safle cyswllt o bell trwy gysylltiad fideo diogel a sefydlwyd gyda'r ystafell lys. Maent fel arfer ond yn gweld y barnwr a'r cyfreithiwr yn gofyn cwestiynau, tra bod yr holl reolau tystiolaeth a gweithdrefn yn cael eu cynnal. Dim ond un rhan yw'r agwedd dechnegol. Yr un mor bwysig yw sicrhau bod gan y tyst gefnogaeth briodol trwy gydol y broses. Dywedodd Eimear Timmons, Rheolwr Datblygu Practis yn The Lighthouse, wrthyf am sut maen nhw wedi gweld plant yn elwa o roi tystiolaeth trwy gyswllt o bell yn hytrach nag yn y llys: "Mae plant a phobl ifanc wedi dweud wrthym fod rhoi tystiolaeth o bell yn helpu i leihau eu gorbryder, gan ei fod yn golygu nad oes rhaid iddyn nhw wynebu'r unigolyn dan amheuaeth na theulu'r unigolyn dan amheuaeth. Mae'r gefnogaeth hon yn caniatáu iddynt ganolbwyntio ar yr hyn sy'n wirioneddol bwysig – cyflwyno eu tystiolaeth yn glir ac yn fwy cyfforddus. Heb y cyfleusterau a'r gefnogaeth o bell hyn, mae llawer wedi dweud na fyddent yn teimlo eu bod yn gallu parhau â'r broses llys." ## **Tystiolaeth wedi'i recordio ymlaen llaw** Mae GLlTEF yn ehangu mesurau arbennig mewn safleoedd cyswllt o bell trwy gyflwyno croesholi wedi'i recordio ymlaen llaw. Mae'r opsiwn newydd hwn yn caniatáu i dystion bregus recordio eu croesholi cyn y treial, yn hytrach nag yn ystod achosion llys. Ar hyn o bryd, dim ond mewn adeiladau llys y gall tystion recordio tystiolaeth ymlaen llaw, ond diolch i'n technoleg Tystiolaeth Wedi'i Recordio Ymlaen Llaw (PRE) newydd, byddant yn fuan yn gallu gwneud hyn mewn safleoedd cyswllt o bell hefyd. Byddwn wedi cyflwyno PRE i bob Llys y Goron a safleoedd cyswllt o bell ledled Cymru a Lloegr erbyn haf 2025. Mae hyn yn golygu y bydd safleoedd cyswllt o bell fel The Lighthouse yn gallu cynnig dau opsiwn ar gyfer rhoi tystiolaeth: cyswllt fideo byw neu groesholi wedi'i recordio ymlaen llaw. Cadarnhaodd ymchwil diweddar y Weinyddiaeth Gyfiawnder fod tystiolaeth wedi'i recordio ymlaen llaw yn cynnal uniondeb barnwrol trwy ddangos unrhyw effaith ar benderfyniadau rheithgor, tra'n caniatáu i achosion fynd rhagddynt yn effeithiol. ## **Yr effaith ar dystion ifanc** Gall tystion bregus sydd wedi profi camdriniaeth weld lleoliadau llys traddodiadol yn llethol a gall cyfleusterau fel The Lighthouse wneud gwahaniaeth hanfodol. Mewn safleoedd cyswllt o bell, gall tystion gymryd rhan yn y broses gyfiawnder gyda chefnogaeth briodol o'u cwmpas, gan eu helpu i deimlo'n well i gyfleu yr hyn a ddigwyddodd yn gywir. Wrth i ni ehangu darpariaeth cysylltiadau o bell a chyflwyno technolegau newydd fel PRE, rydym yn parhau i ganolbwyntio ar ein cenhadaeth: sicrhau bod cyfiawnder yn hygyrch i bawb, yn enwedig y rhai mwyaf agored i niwed mewn cymdeithas.

[English] - [Cymraeg] Every single year, thousands of randomly selected people across England and Wales take part in jury service. This civic duty is a vital part of upholding a fair and impartial justice system and is a topic we often get asked about. As we play our part in recognising Juror Appreciation Week this year, we’re looking back at our recent Inside HMCTS podcast episode, where we were joined by Craig Robb, Deputy Director of Crime Live Services, who talked us through many of your frequently asked questions. After serving as a juror himself last year, he shared first-hand insights into the jury selection process, what to expect when you're called to serve, and why the role of a juror is so important. ## **The journey begins** When you're called for jury service, it all starts with a simple envelope through your door. As Craig explains, "the postman sticks the envelope through the door, you open it up, and it says, ‘you're being called for jury service at this court centre, on this date’." This notification typically arrives well in advance, around nine weeks before your service date, giving you plenty of time to read the information and give your response. Unless there are valid reasons that could stop you from serving, you'll be expected to attend and fulfil your civic duty, but all applications to defer or excuse service are considered sympathetically and take individual circumstances into account. ## **The selection process** To be called for jury service, you must: * have been resident in the UK, the Channel Islands or the Isle of Man, for a period of at least 5 years since the age of 13 * be a registered elector and appear on the electoral roll * be aged over 18 and under 76. Being called for jury service doesn't automatically mean you'll sit on a jury. The initial selection is entirely random, and once you arrive at court, there's a further process to select the jury panel for each trial, which again is random. "From that pool, a random selection is chosen to sit on each and every jury trial that starts," Craig explains. The court calculates how many jurors they'll need based on scheduled cases, but circumstances can change. Sometimes cases settle at the last minute, or defendants who previously pleaded not guilty might change their plea, removing the need for a trial. Despite these variables, most people called for jury service will participate in at least one trial. ## **Accessibility and inclusivity** An important aspect of jury service is its inclusivity. When asked if people with disabilities can serve on juries, Craig responds with an emphatic "Yes. Absolutely." We are committed to ensuring that jury service is accessible to as many people as possible. For example, when the law was changed to allow British Sign Language interpreters to enter the jury deliberation room as a thirteenth person, we’ve worked tirelessly to put in place processes to enable Deaf people to serve as jurors following the first person to do it in July 2022. ## **No legal knowledge required** Many potential jurors worry about their lack of legal knowledge, but this isn't an issue. As Craig explains, "The point is you're not supposed to be a lawyer. If they needed criminal law experts, they'd fish from a different pool." Jury service calls for random citizens from all walks of life, "You can have firemen, you can have teachers, you can have ministers, there is no requirement for any particular knowledge." The jury receives all necessary information during the trial to help them reach a collective decision and are asked to do so solely by considering the evidence presented to them in the courtroom, the argument of both sides and the directions of the judge. ## **A rewarding experience** Having served as a juror himself, Craig offers encouragement to those about to start jury service: "Go do it. I thought it was a fantastic experience, one of the most eye opening. It was challenging, but it was overall a fantastic experience, and one that I'm actually quite proud of." He reassures potential jurors not to feel anxious, highlighting that the responsibility is shared among the jury, and judges provide excellent guidance throughout the process. To find out more about the jury selection process you can read our blog from last year. You can also visit our GOV.UK pages if you’ve been called to serve on a jury or are interested in learning more. [English] - [Cymraeg] ## **Wythnos Gwerthfawrogi Rheithwyr 2025: Deall sut beth yw Gwasanaethu ar Reithgor** Bob blwyddyn, mae miloedd o bobl ledled Cymru a Lloegr yn cael eu dewis ar hap i wasanaethu ar reithgor. Mae’r ddyletswydd ddinesig hon yn rhan hanfodol o gynnal system gyfiawnder teg a diduedd, ac mae’n bwnc yr ydym yn aml yn cael cwestiynau amdano. Wrth i ni chwarae ein rhan i gydnabod Wythnos Gwerthfawrogi Rheithwyr eleni, rydym yn edrych yn ôl ar y bennod ddiweddar o’n podlediad Inside HMCTS, lle roedd Craig Robb, Dirprwy Gyfarwyddwr Gwasanaethau Byw Troseddol, a wnaeth ateb llawer o’ch cwestiynau cyffredin. Ar ôl gwasanaethu fel rheithiwr ei hun y llynedd, bu iddo rannu mewnwelediadau personol o’r broses o ddethol rheithgor, yr hyn i’w ddisgwyl pan fyddwch yn cael eich galw i wasanaethu, a pham bod rôl rheithiwr mor bwysig. ## **Dechrau’r siwrne** Pan fyddwch yn cael eich galw i wasanaethu ar reithgor, mae’n cychwyn gydag amlen syml yn dod trwy’r blwch llythyrau. Meddai Craig, “mae’r dyn post yn rhoi’r amlen drwy’r drws, rydych yn ei hagor, ac mae’n dweud ‘rydych yn cael eich galw i wasanaethu ar reithgor yn y ganolfan llysoedd hon, ar y dyddiad hwn’.” Mae’r hysbysiad hwn fel arfer yn cyrraedd digon ymlaen llaw, tua naw wythnos cyn y dyddiad byddwch yn gwasanaethu, gan roi digon o amser i chi ddarllen yr wybodaeth a nodi eich ymateb. Oni bai bod yna resymau dilys a all eich stopio rhag gwasanaethu, disgwylir i chi fynychu a chyflawni eich dyletswydd ddinesig, ond mae pob cais i ohirio neu gael esgusodiad o wasanaethu yn cael eu hystyried mewn modd sympathetig a bydd amgylchiadau unigol wastad yn cael eu hystyried. ## **Y broses ddethol** I gael eich galw i wasanaethu ar reithgor, rhaid i chi: * fod wedi byw yn y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel neu Ynys Manaw, am a gyfnod o 5 mlynedd o leiaf ers i chi fod yn 13 oed * bod yn etholwr cofrestredig ac yn ymddangos ar y gofrestr etholiadol * rhwng 18 a 76 mlwydd oed. Nid yw cael eich galw i wasanaethu ar reithgor yn golygu o reidrwydd y byddwch yn eistedd ar reithgor. Mae’r broses ddethol gychwynnol yn gyfan gwbl ar hap, a phan fyddwch yn cyrraedd y llys, mae proses bellach i ddethol panel y rheithgor ar gyfer pob treial, ac eto, mae hynny’n hollol ar hap. ‘O’r garfan honno, bydd proses ddethol ar hap yn dewis unigolion i eistedd ar bob treial gyda rheithgor sy’n cychwyn,” esbonia Craig. Mae’r llys yn cyfrifo sawl rheithiwr maen nhw eu hangen yn seiliedig ar yr achosion sydd wedi’u trefnu, ond gall amgylchiadau newid. Weithiau bydd achosion yn setlo munud olaf, neu efallai bod diffynyddion a oedd wedi pledio’n ddieuog yn flaenorol yn newid eu ple, gan ddileu’r angen i gynnal treial. Er gwaethaf y ffactorau newidiol hyn, bydd y mwyafrif o bobl sy’n cael eu galw i wasanaethu ar reithgor yn cymryd rhan mewn o leiaf un treial.**** ## **Nid oes angen unrhyw wybodaeth gyfreithiol** Mae llawer o reithwyr yn poeni am eu diffyg gwybodaeth gyfreithiol, ond nid yw hyn yn broblem o gwbl. Fel mae Craig yn esbonio, “Y pwynt yw, dydych chi ddim i fod yn gyfreithiwr. Os oeddynt angen arbenigwyr cyfraith droseddol, byddan nhw’n chwilio am bobl o garfan wahanol.” Mae’r gwasanaeth rheithgor yn galw ar ddinasyddion o bob math o gefndiroedd, “Gall rheithwyr fod yn ddynion tân, gallwch gael athrawon, gallwch gael gweinidogion, nid oes gofyniad am unrhyw wybodaeth benodol.” Mae’r rheithgor yn cael yr holl wybodaeth hanfodol yn ystod y treial i’w helpu i ddod i benderfyniad ar y cyd, a gofynnir iddynt wneud hynny drwy ystyried y dystiolaeth a gyflwynir iddynt yn yr ystafell llys, dadl y ddwy ochr a chyfarwyddiadau’r barnwr. ## **Profiad sy’n rhoi llawer o foddhad** Ar ôl gwasanaethu ar reithgor ei hun, mae Craig yn cynnig anogaeth i’r rhai hynny sydd ar fin gwasanaethu ar reithgor: “Ewch amdani. Roeddwn i’n meddwl ei fod yn brofiad gwych, un o’r profiadau sydd wedi agor fy llygaid mwyaf. Roedd yn heriol, ond yn gyffredinol roedd yn brofiad gwych, a phrofiad yr wyf yn eithaf balch ohono a dweud y gwir.” Mae’n cynghori darpar reithwyr i beidio â theimlo’n bryderus, gan amlygu bod y cyfrifoldeb yn cael ei rannu ymysg y rheithgor, ac mae barnwyr yn darparu arweiniad ardderchog trwy gydol y broses. I ganfod mwy am y broses o ddethol rheithgor gallwch ddarllen ein blog o’r llynedd. Gallwch hefyd ymweld â’n tudalennau GOV.UK os ydych wedi cael eich galw i wasanaethu ar reithgor neu eisiau mwy o wybodaeth.

[English] - [Cymraeg] The journey from law student to legal professional is an important transition that requires practical experience alongside academic learning. We’re working with the University of Reading to help bridge this gap, providing students with invaluable hands-on experience in the courtroom. Earlier this year, we hosted a speed mooting (a mock proceeding where advocates practice presenting legal arguments) competition for 12 law students. Each had 5 minutes to present their legal argument to a panel including the District Judge (Magistrates’ Courts) Sam Goozee, the High Sheriff of Berkshire and myself. This builds on our previous outreach work, which we explored in our recent Inside HMCTS podcast episode. ## **Bringing the courtroom experience to life** The outreach programme between HMCTS and University of Reading began when Judge Goozee and I met with lecturers there as we wanted to provide support to the law students to encourage them to take part in advocacy. I’ve worked in the courts service for 36 years now, having entered following a law degree and subsequently qualifying as a solicitor and barrister. I was really keen to promote these opportunities because I didn't get the opportunity to do advocacy work and see the courts live in action when I did my law degree all those years ago. The competition, now in its second year, has evolved from its university-based beginnings to being hosted in the Magistrates' Court. As Judge Goozee notes, "This year we've actually brought it to the Magistrates' Court and it's become more of a competition where we're going to be offering certificates and a trophy to the winning student." Amanda Millmore, Professor of Law at the University of Reading, highlights the practical value for students: "It can be very dry reading law books and looking at cases and not really appreciating how this plays out in the big wide world. So having the opportunity to come to the court, gives them that perspective that they wouldn't otherwise have." One student described the experience: "It was a fantastic opportunity to stand in a real courtroom in front of a real judge and in a very realistic situation. It's definitely solidified my desires to join the criminal bar.” Another highlighted the adrenaline rush and learning value: "My favourite part today was definitely the feedback that we got from the judge. He gave so much insight into his own experience and perspective. It was a very big learning experience for me understanding how advocacy works and how barristers think.” Professor Millmore points out the career benefits to the students: "To be able to say that they've had a certificate from the Magistrates' Court helps the students stand out when they're applying for jobs. It's really good for them to build their employability skills and CVs." ## **Creating career pathways** Events like these are part of our wider outreach showcasing career pathways within HMCTS, from our trainee legal adviser programme to operational positions with progression to senior management. I love being able to go out to the students and tell them about the role that we do and the opportunities available within HMCTS. It's a job that I still love doing three decades down the road. Ros Birch, Acting Head of Legal Operations in the South East, explains how this work supports HMCTS’ objectives: "We found that a lot of schools, universities, colleges don't have a lot of information about the court service. People can join either as qualified solicitors or barristers and as legal advisors in training. We also do an apprenticeship, so for those who join us who haven't fully qualified, they can qualify in service. With the outreach work, our applications have really increased.” Beyond career opportunities, the outreach programme develops essential skills for students, whatever their eventual career. "If they can do speed mooting, then they'll be able to do other types of public speaking, and it gives them a chance to see what's out there", says Ros. ## **Looking to the future** The success of this initiative has sparked interest in expansion, and Ros wants to replicate the work: "There are other areas that already do some similar outreach activities, but it would be great if we could do them to the extent they've done in Reading." For Judge Goozee, the programme helps judges engage with the community: "As a judge, it's important that we involve ourselves in outreach work so that students understand and the public understand what our job is. It's a really valuable opportunity to engage with these young students." This collaboration demonstrates our commitment to developing the next generation of legal professionals. By providing practical experience, career guidance, and networking opportunities, we're helping to build a stronger, more diverse legal sector. If you’re a university lecturer or law student interested in future work shadowing opportunities, please contact Legalrecruitment@justice.gov.uk. [English] - [Cymraeg] ## **Meithrin talent gyfreithiol y dyfodol** Mae'r daith o fyfyriwr y gyfraith i weithiwr proffesiynol cyfreithiol yn gam pwysig sy'n gofyn am brofiad ymarferol ochr yn ochr â dysgu academaidd. Rydym yn gweithio gyda Phrifysgol Reading i helpu i bontio'r bwlch hwn, gan roi profiad ymarferol amhrisiadwy i fyfyrwyr yn yr ystafell llys. Y mis diwethaf, gwnaethom gynnal cystadleuaeth ffug lys barn cyflym (achos ffug lle mae eiriolwyr yn ymarfer cyflwyno dadleuon cyfreithiol) ar gyfer 12 o fyfyrwyr y gyfraith. Roedd gan bob un 5 munud i gyflwyno eu dadl gyfreithiol i banel gan gynnwys y Barnwr Rhanbarth (Llysoedd Ynadon) Sam Goozée, Uchel Siryf Berkshire a minnau. Mae hyn yn adeiladu ar ein gwaith allgymorth blaenorol, a archwiliom yn ein podlediad Inside HMCTS diweddar. ## **Dod â phrofiad yr ystafell llys yn fyw** Dechreuodd y rhaglen allgymorth rhwng GLlTEF a Phrifysgol Reading pan gyfarfu'r Barnwr Goozee a minnau â darlithwyr yno gan ein bod am ddarparu cefnogaeth i fyfyrwyr y gyfraith i'w hannog i gymryd rhan mewn eiriolaeth. Rwyf wedi gweithio yn y gwasanaeth llysoedd ers 36 mlynedd bellach, ar ôl dilyn gradd yn y gyfraith ac yna cymhwyso fel cyfreithiwr a bargyfreithiwr. Roeddwn i'n awyddus iawn i hyrwyddo'r cyfleoedd hyn oherwydd ni chefais y cyfle i wneud gwaith eirioli a gweld y llysoedd ar waith pan wnes i fy ngradd yn y gyfraith yr holl flynyddoedd hynny yn ôl. Mae'r gystadleuaeth, sydd bellach yn ei hail flwyddyn, wedi esblygu o'i dechreuadau yn y brifysgol i gael ei chynnal yn y Llys Ynadon. Fel y dywed y Barnwr Goozee, "Eleni rydym wedi dod ag ef i'r Llys Ynadon ac mae wedi dod yn fwy o gystadleuaeth lle rydyn ni'n mynd i fod yn cynnig tystysgrifau a thlws i'r myfyriwr buddugol." Mae Amanda Millmore, Athro yn y Gyfraith ym Mhrifysgol Reading, yn tynnu sylw at ei werth ymarferol i fyfyrwyr: "Gall fod yn ddiflas iawn darllen llyfrau cyfreithiol ac edrych ar achosion a ddim wir yn gwerthfawrogi sut mae hyn yn digwydd yn y byd go iawn. Felly mae cael y cyfle i ddod i'r llys, yn rhoi'r persbectif yna iddyn nhw na fydden nhw fel arall yn ei gael." Disgrifiodd un myfyriwr y profiad: "Roedd yn gyfle gwych i sefyll mewn llys go iawn o flaen barnwr go iawn ac mewn sefyllfa realistig. Mae'n bendant wedi cadarnhau fy nyheadau i ymuno â'r bar troseddol. " Amlygodd un arall yr adrenalin a'r gwerth dysgu: "Fy hoff ran heddiw yn bendant oedd yr adborth a gawsom gan y barnwr. Rhoddodd gymaint o fewnwelediad i'w brofiad a'i safbwynt ei hun. Roedd yn brofiad dysgu mawr iawn i mi ddeall sut mae eiriolaeth yn gweithio a sut mae bargyfreithwyr yn meddwl." Mae'r Athro Millmore yn tynnu sylw at fanteision gyrfa y myfyrwyr: "Mae gallu dweud eu bod wedi cael tystysgrif gan Lys yr Ynadon yn helpu'r myfyrwyr i sefyll allan pan fyddan nhw'n ymgeisio am swyddi. Mae'n beth da iawn iddynt feithrin eu sgiliau cyflogadwyedd a'u CVs." ## **Creu llwybrau gyrfa  ** Mae digwyddiadau fel y rhain yn rhan o'n rhaglen allgymorth ehangach sy'n arddangos llwybrau gyrfa o fewn GLlTEF, o'n rhaglen cynghorwyr cyfreithiol dan hyfforddiant i swyddi gweithredol gyda’r gallu i ddod yn uwch reolwyr. Rwyf wrth fy modd yn gallu mynd at y myfyrwyr a dweud wrthynt am y rôl a wnawn a'r cyfleoedd sydd ar gael o fewn GLlTEF. Mae'n swydd rwyf dal wrth fy modd yn ei gwneud 3 degawd i lawr y ffordd. Mae Ros Birch, Pennaeth Gweithrediadau Cyfreithiol Dros Dro yn Ne-ddwyrain Lloegr, yn esbonio sut mae'r gwaith hwn yn cefnogi amcanion GLlTEF: "Deuthum i ddeall nad oes gan lawer o ysgolion, prifysgolion a cholegau lawer o wybodaeth am y gwasanaeth llysoedd. Gall pobl ymuno naill ai fel cyfreithwyr neu fargyfreithwyr cymwys ac fel cynghorwyr cyfreithiol dan hyfforddiant. Rydym hefyd yn cynnig prentisiaethau, felly i'r rhai sy'n ymuno â ni nad ydynt wedi cymhwyso'n llawn, gallant gymhwyso tra’n gweithio yn y gwasanaeth. Gyda'r gwaith allgymorth, mae ein ceisiadau wedi cynyddu'n fawr." Y tu hwnt i gyfleoedd gyrfa, mae'r rhaglen allgymorth yn datblygu sgiliau hanfodol i fyfyrwyr, beth bynnag fo'u gyrfa yn y pen draw. "Os ydyn nhw'n gallu cymryd rhan mewn ffug lys barn cyflym, yna byddan nhw'n gallu gwneud mathau eraill o siarad cyhoeddus, ac mae'n rhoi cyfle iddyn nhw weld be' sydd allan yna", meddai Ros. ## **Edrych i'r dyfodol  ** Mae llwyddiant y fenter hon wedi sbarduno diddordeb mewn ehangu, ac mae Ros eisiau ailadrodd y gwaith: "Mae yna feysydd eraill sydd eisoes yn gwneud rhai gweithgareddau allgymorth tebyg, ond byddai'n wych pe gallem eu gwneud i'r graddau maen nhw wedi'i wneud yn Reading." Dywedodd y Barnwr Goozee bod y rhaglen yn helpu barnwyr i ymgysylltu â'r gymuned: "Fel barnwr, mae'n bwysig ein bod yn cynnwys ein hunain mewn gwaith allgymorth fel bod y myfyrwyr a’r cyhoedd yn deall beth yw ein gwaith ni. Mae'n gyfle gwirioneddol werthfawr i ymgysylltu â'r myfyrwyr ifanc hyn." Mae'r cydweithrediad hwn yn dangos ein hymrwymiad i ddatblygu'r genhedlaeth nesaf o weithwyr proffesiynol cyfreithiol. Trwy ddarparu profiad ymarferol, arweiniad gyrfaol a chyfleoedd rhwydweithio, rydym yn helpu i adeiladu sector cyfreithiol cryfach, mwy amrywiol. Os ydych chi'n ddarlithydd mewn prifysgol neu'n fyfyriwr y gyfraith sydd â diddordeb mewn cyfleoedd cysgodi gwaith yn y dyfodol, cysylltwch â Legalrecruitment@justice.gov.uk.

[English] - [Cymraeg] Everyday, our Courts and Tribunals Service Centres (CTSCs) play a vital role in delivering justice smoother and more efficiently. Call handlers and agents are there to support and guide users who may have questions or need information about their court or tribunal case, delivering improved access to justice. As part of our commitment to modernising court services through a truly centralised system, we’re moving all phone enquiries for magistrates' courts in England and Wales to our CTSCs. This follows successful introduction of this approach in the North West and South West last year. By having everyone involved in delivering a service centrally located, and using a single system, an issue can be identified, addressed and resolved far more quickly and efficiently, without the need to send information and instructions across multiple locations. The benefits to people using magistrates’ courts include: * Faster processing times * Consistent service delivery across all locations * Greater flexibility to meet peaks in demand * Court-based staff can focus on addressing local issues ## **Our service in numbers** Service centres are responsible for answering most calls to magistrates’ courts. Between April and December 2024, our service centres handled over three quarters of a million crime-related calls and emails. Many of these related to magistrates' cases and would previously have been dealt with by the local court. Data from our pilot regions shows that calls are answered in under 6 minutes on average, with less than 2% of calls to service centres needing to be referred back to courts, giving us confidence that this is an effective approach. **A court administrator from the North West region provided feedback:** "We've felt the benefit of not allocating two staff to cover the phones throughout the day. Call migration has allowed us to dedicate more time to other areas of work, such as reducing backlogs and helping users with their cases, or to focus on one-to-one training.” **Similarly, feedback from the South West notes:  ** "The impact of call migration in the local administration team has had a profound effect on the team's ability to regroup, focus and recalibrate on processes, re-investing in their learning, without the constant disruption of phone calls.” ## **Building on success** Feedback received from the North West and South West regions has played an important role in the success of this transition so far and we continue to welcome feedback via our feedback form. Manchester Magistrates’ Court has been able to accommodate a number of service centre staff on site, which has helped increase service centre knowledge of courts processes. The current low number of handoffs (where we need to pass an enquiry back to the local magistrates’ court) is a result of service centres continuing to build this capability following feedback from the pilot regions, which is something that will continue throughout the rollout. We’re also recruiting more call handlers, and giving ourselves time to train them as each region moves their calls out of magistrates courts. ## **Rollout timeline  ** This change will continue to rollout across the five remaining regions between April and June 2025, and will affect professional stakeholders, such as CPS, police and members of the public who need to attend the court. Service centres will be the first point of contact for calls instead of regional magistrates’ courts. The service centre teams can resolve most queries, but there are some matters that will still need to be handled by local courts. Our staff will advise you and connect you with the right team. Of course, you’ll still see our staff in magistrates' courts to ensure hearings run smoothly for people working in and using them. This includes in-court support roles, staff who handle immediate issues and teams who support thousands of magistrates and over 250 district judges nationwide. ## **Contact details** All callers can contact the CTSC in the following ways: * Magistrates Contact Centre - 0330 8084 407 * Single Justice Procedure - 0300 303 0656 Current contact details for emailing local courts remain unchanged. [English] - [Cymraeg] ## **Gwella effeithlonrwydd ac ansawdd gwasanaeth yn ein llysoedd ynadon** Bob dydd, mae ein Canolfannau Gwasanaethau’r Llysoedd a’r Tribiwnlysoedd (CTSCs) yn chwarae rhan hanfodol yn darparu cyfiawnder yn fwy didrafferth ac yn fwy effeithlon. Mae’r rhai sy’n delio â galwadau ac asiantau yno i gefnogi ac arwain defnyddwyr a allai fod â chwestiynau neu sydd angen gwybodaeth am eu hachos llys neu dribiwnlys, gan sicrhau gwell mynediad at gyfiawnder. Fel rhan o’n hymrwymiad i foderneiddio gwasanaethau llys drwy ddarparu system wirioneddol ganolog, rydym yn symud pob ymholiad dros y ffôn ar gyfer llysoedd ynadon Cymru a Lloegr i’n CTSCs. Mae hyn yn dilyn cyflwyno’r dull hwn yn llwyddiannus yng Ngogledd-orllewin a De-orllewin Lloegr y llynedd. Drwy gael pawb sy’n ymwneud â darparu gwasanaeth wedi’u lleoli’n ganolog, ac yn defnyddio un system, gellir nodi mater, mynd i’r afael ag ef a’i ddatrys yn llawer cyflymach ac yn fwy effeithlon, heb fod angen anfon gwybodaeth a chyfarwyddiadau ar draws nifer o leoliadau. Mae’r manteision i bobl sy’n defnyddio’r llysoedd ynadon yn cynnwys: * Amseroedd prosesu cyflymach * Darparu gwasanaeth cyson ar draws pob lleoliad * Mwy o hyblygrwydd i ddelio a chyfnodau brig o ran galw * Gall staff y llys ganolbwyntio ar fynd i’r afael â materion lleol ## **Ein gwasanaeth mewn niferoedd** Mae ein canolfannau gwasanaethau yn gyfrifol am ateb y rhan fwyaf o alwadau yn ymwneud â’r llysoedd ynadon. Rhwng Ebrill a Rhagfyr 2024, deliodd ein canolfannau gwasanaethau â dros dri chwarter miliwn o alwadau ac e-byst yn ymwneud â throsedd. Roedd llawer o’r rhain yn ymwneud ag achosion ynadon a byddent wedi cael eu trin gan y llys lleol yn flaenorol. Mae data o’n rhanbarthau peilot yn dangos bod galwadau’n cael eu hateb mewn llai na 6 munud ar gyfartaledd, gyda llai na 2% o alwadau i ganolfannau gwasanaethau angen eu cyfeirio’n ôl i’r llysoedd, gan roi hyder inni fod hwn yn ddull effeithiol. **Cafwyd adborth gan weinyddwr llys o ranbarth Gogledd-orllewin Lloegr:** “Rydyn ni wedi teimlo’r fantais o beidio â neilltuo dau aelod o staff i ddelio â galwadau ffôn trwy’r dydd. Mae symud galwadau wedi ein galluogi i neilltuo mwy o amser i feysydd gwaith eraill, fel lleihau ôl-groniadau a helpu defnyddwyr gyda’u hachosion, neu ganolbwyntio ar hyfforddiant un-i-un.” **Yn yr un modd, mae adborth o Dde-orllewin Lloegr yn nodi:** “Mae effaith symud galwadau ar y tîm gweinyddol lleol wedi cael effaith ddofn ar allu’r tîm i ail-grwpio, canolbwyntio ac ail-raddnodi mewn perthynas â phrosesau, gan ail-fuddsoddi yn eu dysgu, heb darfu cyson galwadau ffôn.” ## **Adeiladu ar lwyddiant** Mae’r adborth a gafwyd gan ranbarthau Gogledd-orllewin a De-orllewin Lloegr wedi chwarae rhan bwysig yn llwyddiant y cyfnod pontio hwn hyd yn hyn a bydd yn parhau i wneud hyn. Mae Llys Ynadon Manceinion wedi gallu neilltuo lle i nifer o staff y ganolfan gwasanaethau ar y safle, sydd wedi helpu i gynyddu gwybodaeth y ganolfan gwasanaethau am brosesau’r llysoedd. Mae’r nifer isel presennol o drosglwyddiadau (lle mae angen i ni drosglwyddo ymholiad yn ôl i’r llys ynadon lleol) o ganlyniad i ganolfannau gwasanaethau yn parhau i adeiladu’r capasiti hwn yn dilyn adborth gan y rhanbarthau peilot, sy’n rhywbeth a fydd yn parhau drwy gydol y cyfnod cyflwyno. Rydym hefyd yn recriwtio mwy o bobl sy’n delio â galwadau, ac yn rhoi amser i’n hunain i’w hyfforddi wrth i bob rhanbarth symud eu galwadau allan o lysoedd ynadon. ## **Llinell amser cyflwyno** Bydd y newid hwn yn parhau i gael ei gyflwyno ar draws y pum rhanbarth sy’n weddill rhwng mis Ebrill a mis Mehefin 2025, a bydd yn effeithio ar randdeiliaid proffesiynol, megis y CPS, yr heddlu ac aelodau’r cyhoedd y mae angen iddynt fynychu’r llys. Canolfannau gwasanaethau fydd y pwynt cyswllt cyntaf ar gyfer galwadau yn lle’r llysoedd ynadon rhanbarthol. Gall dimau’r canolfannau gwasanaethau ddatrys y rhan fwyaf o ymholiadau, ond mae rhai materion y bydd angen i lysoedd lleol ymdrin â hwy o hyd. Bydd ein staff yn eich cynghori ac yn eich cysylltu â’r tîm cywir. Wrth gwrs, byddwch yn dal i weld ein staff mewn llysoedd ynadon i sicrhau bod gwrandawiadau’n rhedeg yn ddidrafferth i bobl sy’n gweithio ynddynt ac yn eu defnyddio. Mae hyn yn cynnwys rolau cymorth yn y llys, staff sy’n ymdrin â materion uniongyrchol a thimau sy’n cefnogi miloedd o ynadon a thros 250 o farnwyr rhanbarth ledled y wlad. ## **Manylion cyswllt** Gall pob galwr gysylltu â’r CTSC yn y ffyrdd canlynol: * Canolfan Gyswllt y Llysoedd Ynadon – 0300 303 5178 * Ganolfan Gyswllt Gweithdrefn Un Ynad – 0300 303 5172 Nid yw’r manylion cyswllt cyfredol ar gyfer anfon e-byst at lysoedd lleol wedi newid.

[English] - [Cymraeg] Launched in 2016, the HMCTS Reform Programme reaches its formal conclusion at the end of March 2025. It underpins a quiet revolution which has moved our courts and tribunals from paper to digital, stabilised and secured systems and set us up for the 21st century. In this episode, host Aaron Wilson is joined by CEO Nick Goodwin and Operations Director Daniel Flury to reflect on the programme’s impact, key learnings, and what comes next. They discuss the challenges of modernising the justice system, the transition to digital services, and the sensitivities surrounding change, including managing the impacts on staff and justice partners. This candid yet thoughtful conversation acknowledges and thanks the efforts of all involved and looks ahead to the future of continuous improvement. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/03/End-of-Reform-podcast-v4-music-FINAL.mp3 Listen to the latest episode now, available wherever you get your podcasts from! Amazon Apple Buzzsprout Spotify A transcript of the podcast is also available. [English] - [Cymraeg] # Diwedd y Daith: myfyrio ar y daith i foderneiddio’r llysoedd a’r tribiwnlysoedd Cafodd Rhaglen Ddiwygio GLlTEF ei lansio yn 2016, a daeth i ben yn ffurfiol ddiwedd mis Mawrth 2025. Mae’n sail i chwyldro tawel sydd wedi symud ein llysoedd a’n tribiwnlysoedd o bapur i ddigidol, mae wedi sefydlogi a sicrhau systemau ac mae wedi ein sefydlu ar gyfer yr 21ain ganrif. Yn y bennod hon, bydd y gwesteiwr Aaron Wilson yn ymuno â’r Prif Swyddog Gweithredol Nick Goodwin a’r Cyfarwyddwr Gweithrediadau Daniel Flury i fyfyrio ar effaith y rhaglen, y gwersi allweddol, a’r hyn a ddaw nesaf. Maent yn trafod heriau moderneiddio’r system gyfiawnder, y newid i wasanaethau digidol, a’r sensitifrwydd sy’n gysylltiedig â newid, gan gynnwys rheoli’r effeithiau ar staff a phartneriaid cyfiawnder. Mae’r sgwrs onest ond meddylgar hon yn cydnabod ac yn diolch i ymdrechion pawb a gymerodd ran ac yn edrych ymlaen at ddyfodol o welliant parhaus. https://insidehmcts.blog.gov.uk/wp-content/uploads/sites/171/2025/03/End-of-Reform-podcast-v4-music-FINAL.mp3 Gwrandewch ar y bennod ddiweddaraf nawr, ar gael o ble bynnag rydych chi'n gwrando ar eich podlediadau! Amazon Apple Buzzsprout Spotify Mae trawsgrifiad o'r podlediad ar gael hefyd.

[English] - [Cymraeg] If the justice system makes you think of criminals, victims, witnesses and juries, you’re not alone. Our criminal courts are a high-profile part of our justice system. We often read about them in the press or see them depicted on TV. Fortunately, our criminal courts are an area that most of us will hope to avoid during our lifetimes. But we may need to use other justice services at some point in our lives. It may come at a time when we least expect it. We may suffer the sad loss of a loved one and find ourselves dealing with their estate. In this situation, using our probate service becomes a reality. We might find ourselves owed money by a person or business and need the help of our civil money claims service to resolve the problem. Or through tribunals, we could need to appeal life changing decisions like unfair dismissal at work or about the benefits we rely on to provide for our families and those close to us. At times like these we all deserve to access efficient services that won’t make a tough situation more difficult. As our Reform Programme draws to a close, I want to explain some of the ways we’ve improved these services and others, across our civil and family courts and tribunals. ## **What we set out to achieve** We needed to break down the barriers that many people felt and experienced when they used our civil and family courts and tribunals. Reform called time on people feeling alienated by an outdated system, moving away from paper-based forms, towards modern digital systems that are straightforward to access and navigate. We’ve changed what we ask of people using our services, moving away from long paper forms with unfathomable language. And reduced the need for people to make journeys to and from our buildings, increasing use of technology to hear cases remotely, where a judge approves. ## **People like you helped through modernisation** Take online divorce. Before Reform, one user told us she nearly gave up on the process. The stress, complexity and cost of applying nearly became too much. In her own words, she felt ‘like an outsider in a system that spoke a different language’. Contrast this with another user – Crispin – and his partner who took the difficult decision to separate, when our digital divorce service was available. While of course still a difficult time, he described the ‘smooth process’ as ‘one of the more positive parts of the divorce because everything went as it should’. It’s so heartening to hear stories like Crispin’s, because I remember how far we’ve come in making the experience better for people rather than adding to their stress. Since 2019, Crispin’s application is one of over 500,000 applications made digitally. He and so many others benefit from a more accessible and modernised service. 24/7 access to their online applications, clear intuitive guidance, consistent support available directly from our knowledgeable Service Centre staff. This is how it should be for the people we serve. It’s not just our family courts we’ve modernised. If you’ve ever tried to get money back owed from a business or contractor, you’ll know the last thing you need in those circumstances is a slow, outdated system. It’s made the process three times faster than it was before. A free mediation service is also helping our users resolve disputes earlier and more cheaply. One solicitor told us a modernised service meant it took just 10 weeks to resolve a client’s case, meaning she could hire a new builder to fix a botched extension and enjoy her home once more. For those who may be facing a desperate situation and need to seek asylum in the UK, resolve a dispute with their employer or appeal a crucial benefits decision, our tribunals act as a lifeline. Before we reformed these services, people challenging decisions made by powerful organisations or agencies described a hard, slow process. For those where English wasn’t their first language it was worst. These were very real barriers to accessing justice. Over 600,000 tribunal users have benefitted from modernised services that have transformed a range of tribunals appeals process. ## **Consistent services with satisfied users** User satisfaction rates across our digital services have consistently remained high across civil, family and tribunals services. For example, they’re at 80% in online divorce and 85% for social security and child support appeals. This is partly due to a more consistent service delivered across our five national Service Centres. Everyone involved in delivering a service are centrally located and under one roof. Issues can be identified, addressed and resolved far more quickly and efficiently. It has put an end for the need to send information and instructions across multiple locations. Our Service Centre and National Business Centres dealt with over 2.8 million calls during 2024, many from people looking for support and information about civil, family or tribunals cases. Reforming so many services has certainly been a challenge and we’ve listened, learned and adapted along the way. We’ve worked with our users and partners to inform change and make things better. We can see the results of this engagement - in January 2024 there was a backlog of 76,500 probate applications which we reduced to 37,200 in January 2025. This is thanks to a modern service and innovative working with experts in the field. ## **What are we doing next to improve our services?** Our improvements are far from over. We’ll keep developing our services. We will roll out the reformed private family law service and finish a more focused range of services in the civil courts. We will be developing new features in the money claims and damages claims services and designing a digital service for housing possession claims. In years to come I want to be able to share more stories like Crispin’s who experienced a smooth, supportive service. And never again do I want to hear stories of outdated processes meaning people nearly give up on the process. Experiences like this must firmly stay in the past. To find out more about our civil, family and tribunals reformed services, visit our GOV.UK pages. Or subscribe and listen to the HMCTS Podcast series to hear first-hand from people using and delivering our services. [English] - [Cymraeg] ## **Efallai y bydd angen y system gyfiawnder ar bob un ohonom un diwrnod: beth allwch chi ei ddisgwyl a sut mae diwygio GLlTEF wedi gwneud pethau'n well?** Os yw'r system gyfiawnder yn gwneud i chi feddwl am droseddwyr, dioddefwyr, tystion a’r rheithgor, nid ydych ar eich pen eich hun. Mae ein llysoedd troseddol yn rhan annatod o'n system gyfiawnder. Rydym yn aml yn darllen amdanynt yn y wasg neu'n eu gweld yn cael eu portreadu ar y teledu. Yn ffodus, mae ein llysoedd troseddol yn rhywle y bydd y rhan fwyaf ohonom yn gobeithio ei osgoi yn ystod ein bywydau. Ond efallai y bydd angen i ni ddefnyddio gwasanaethau cyfiawnder eraill ar ryw adeg yn ein bywydau. Efallai y bydd yn dod ar adeg pan rydyn ni'n ei ddisgwyl leiaf. Efallai y byddwn yn dioddef profedigaeth yn y teulu ac yn gorfod delio gyda’u hystad. Yn y sefyllfa hon, mae defnyddio ein gwasanaeth profiant yn dod yn realiti. Efallai y byddwn mewn sefyllfa lle bydd ar rywun neu fusnes arian inni ac o ganlyniad, bydd angen help ein gwasanaeth hawliadau am arian yn y llys sifil arnom i ddatrys y broblem. Neu drwy’r tribiwnlysoedd, efallai y byddai angen i ni apelio yn erbyn penderfyniadau sy'n newid bywydau fel diswyddo annheg yn y gweithle neu am y budd-daliadau yr ydym ni'n dibynnu arnynt i'w darparu i'n teuluoedd a'r rhai sy'n agos atom. Ar adegau fel hyn rydym i gyd yn haeddu cael mynediad at wasanaethau effeithlon na fydd yn gwneud sefyllfa anodd yn anoddach. Wrth i'n Rhaglen Diwygio ddod i ben, rwyf eisiau esbonio rhai o'r ffyrdd yr ydym wedi gwella'r gwasanaethau hyn ac eraill, ar draws ein llysoedd sifil, teulu a’r tribiwnlysoedd. ## **Yr hyn yr ydym yn bwriadu ei gyflawni** Roedd angen i ni ddileu’r rhwystrau a deimlodd llawer o bobl pan oeddent yn defnyddio ein llysoedd sifil a theulu a'n tribiwnlysoedd. Mae’r rhaglen ddiwygio wedi hepgor pobl rhag teimlo'n estron o ganlyniad i hen system, gan symud i ffwrdd o ffurflenni papur, tuag at systemau digidol modern sy'n hawdd eu cyrchu a'u llywio. Rydym wedi newid yr hyn rydyn ni'n gofyn i’r bobl sy'n defnyddio ein gwasanaethau, gan symud i ffwrdd o ffurflenni papur hir gydag iaith gymhleth. A lleihau'r angen i bobl deithio i'n hadeiladau ac oddi yno, gan gynyddu'r defnydd o dechnoleg i wrando achosion o bell, os bydd y barnwr yn cymeradwyo. ## **Helpu pobl fel chi trwy foderneiddio** Ystyriwch y gwasanaeth ysgariad ar-lein. Cyn y rhaglen ddiwygio, dywedodd un defnyddiwr wrthym ei bod bron â rhoi'r gorau i'r broses. Daeth y straen, y cymhlethdod a’r effaith o wneud cais bron yn ormod. Yn ei geiriau ei hun, roedd hi'n teimlo 'fel rhywun ar yr ymylon mewn system sy'n siarad iaith wahanol'. Cymharwch hyn â defnyddiwr arall - Crispin - a'i bartner a wnaeth y penderfyniad anodd i wahanu, pan oedd ein gwasanaeth ysgariad digidol ar gael. Er wrth gwrs yn dal i fod yn amser anodd, disgrifiodd y 'broses didrafferth’ fel 'un o'r rhannau mwy cadarnhaol o'r broses ysgariad oherwydd bod popeth wedi mynd fel y dylai'. Mae mor galonogol clywed straeon fel un Crispin, oherwydd rwy'n cofio pa mor bell rydyn ni wedi dod i wneud y profiad yn well i bobl yn hytrach nag ychwanegu at eu straen. Ers 2019, mae cais Crispin yn un o dros 500,000 o geisiadau a wnaed yn ddigidol. Mae ef a chymaint o bobl eraill yn elwa o wasanaeth mwy hygyrch wedi’i foderneiddio. Mynediad 24/7 i'w ceisiadau ar-lein, arweiniad greddfol clir, cymorth cyson sydd ar gael yn uniongyrchol gan ein staff gwybodus yn ein Canolfan Gwasanaeth. Dyma sut y dylai fod i'r bobl rydyn ni'n eu gwasanaethu. Nid ein llysoedd teulu yn unig rydyn ni wedi'u moderneiddio. Os ydych chi erioed wedi ceisio cael arian yn ôl gan fusnes neu gontractwr, byddwch chi'n gwybod mai'r peth olaf sydd ei angen arnoch yn yr amgylchiadau hynny yw system araf, hen ffasiwn. Mae wedi gwneud y broses dair gwaith yn gyflymach nag yr oedd o'r blaen. Mae gwasanaeth cyfryngu am ddim hefyd yn helpu ein defnyddwyr i ddatrys anghydfodau yn gynt ac yn rhatach. Dywedodd un cyfreithiwr wrthym fod gwasanaeth wedi'i foderneiddio yn golygu mai dim ond 10 wythnos yr oedd yn ei gymryd i ddatrys achos cleient, sy'n golygu y gallai ddod o hyd i adeiladwr newydd i drwsio estyniad a wnaed yn wael a mwynhau ei chartref unwaith eto. I'r rhai a allai fod yn wynebu sefyllfa anobeithiol ac angen ceisio lloches yn y DU, datrys anghydfod gyda'u cyflogwr neu apelio yn erbyn penderfyniad budd-daliadau hanfodol, mae ein tribiwnlysoedd yn gweithredu fel cymorth mawr. Cyn i ni ddiwygio'r gwasanaethau hyn, roedd pobl sy'n herio penderfyniadau a wnaed gan sefydliadau neu asiantaethau pwerus yn disgrifio proses anodd, araf. I'r rhai lle nad Saesneg oedd eu hiaith gyntaf, roedd yn waeth fyth. Roedd y rhain yn rwystrau real iawn i gael mynediad at gyfiawnder. Mae dros 600,000 o ddefnyddwyr tribiwnlysoedd wedi elwa o wasanaethau wedi’u moderneiddio sydd wedi trawsnewid ystod o broses apeliadau tribiwnlysoedd. ## **Gwasanaethau cyson gyda defnyddwyr bodlon** Mae cyfraddau boddhad defnyddwyr ar draws ein gwasanaethau digidol wedi aros yn gyson yn uchel ar draws gwasanaethau sifil, teulu a’r tribiwnlysoedd. Er enghraifft, maen nhw'n 80% mewn achosion ysgariad ar-lein ac 85% ar gyfer apeliadau nawdd cymdeithasol a chynnal plant. Mae hyn yn rhannol oherwydd gwasanaeth mwy cyson a ddarperir ar draws ein pum Canolfan Wasanaeth genedlaethol. Mae pawb sy'n ymwneud â darparu gwasanaeth wedi'u lleoli'n ganolog ac o dan yr un to. Gellir nodi, mynd i'r afael â materion a'u datrys yn llawer cyflymach ac effeithlon. Mae wedi rhoi terfyn ar yr angen i anfon gwybodaeth a chyfarwyddiadau ar draws sawl lleoliad.  Mae ein Canolfan Wasanaeth a'n Canolfannau Busnes Cenedlaethol wedi delio â dros 2.3 miliwn o alwadau rhwng Ebrill a Rhagfyr 2024, llawer gan bobl sy'n chwilio am gymorth a gwybodaeth am achosion sifil, teulu neu dribiwnlysoedd. Mae diwygio cymaint o wasanaethau yn sicr wedi bod yn her ac rydym wedi gwrando, dysgu ac addasu ar hyd y ffordd. Rydym wedi gweithio gyda'n defnyddwyr a'n partneriaid i lywio newid a gwneud pethau'n well. Gallwn weld canlyniadau'r ymgysylltiad hwn - ym mis Ionawr 2024 roedd ôl-groniad o 76,500 o geisiadau profiant a wnaethom eu lleihau i 37,200 ym mis Ionawr 2025. Mae hyn yn ddiolch i wasanaeth modern a chydweithio arloesol gydag arbenigwyr yn y maes. ## **Beth ydyn ni'n ei wneud nesaf i wella ein gwasanaethau?** Mae ein gwelliannau ymhell o fod drosodd. Byddwn yn parhau i ddatblygu ein gwasanaethau. Byddwn yn cyflwyno'r gwasanaeth teulu cyfraith breifat diwygiedig ac yn gorffen ystod fwy ffocws o wasanaethau yn y llysoedd sifil. Byddwn yn datblygu nodweddion newydd yn y gwasanaethau hawliadau am arian ac iawndal ac yn dylunio gwasanaeth digidol ar gyfer hawliadau meddiant tai. Yn y blynyddoedd i ddod rwyf eisiau gallu rhannu mwy o straeon fel un Crispin a brofodd wasanaeth didrafferth, cefnogol. Ac nid wyf fyth eto eisiau clywed straeon am brosesau sydd wedi dyddio sy'n golygu bod pobl bron â rhoi'r gorau i'r broses. Rhaid i brofiadau fel hyn aros yn y gorffennol. Er mwyn cael rhagor o wybodaeth am ein gwasanaethau diwygiedig sifil, teulu a’r tribiwnlysoedd, ewch i'n tudalennau GOV.UK. Neu tanysgrifiwch a gwrandwch ar gyfres Podlediad GLlTEF i glywed yn uniongyrchol gan bobl sy'n defnyddio ac yn darparu ein gwasanaethau.