آیا دموکراسی غربی به پایان خط رسیده است؟ در حالی که جهان با دلهره چشم به دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ دوخته است، «یورگن هابرماس» در تحلیلی پیش‌گویانه، از دگرگونی بنیادین قدرت در سطح جهانی پرده برمی‌دارد. او از گذار ناگهانی آمریکا به یک سیستم اقتدارگرا و سکوت تامل‌برانگیز جامعه مدنی سخن می‌گوید. این مقاله از هابرماس، که با ترجمه اختصاصی «جلال رستمی گوران» پیش روی شماست، تلاشی است برای درک این واقعیت که چرا در عصر «تهاجم تدافعی» چین، اروپا بیش از هر زمان دیگری به استقلال سیاسی نیاز دارد، اما در چنبره منافع ملی و راست‌گرایی پوپولیستی گرفتار شده است.

بازداشت این شهروندان عرب به بهانه آزمایش ژنتیکی آن‌ها در شرکت «فامیلی تری دی‌ان‌ای» صورت گرفته است. نیروهای امنیتی این شرکت تحقیقاتی علمی را به اسرائیل مربوط دانسته‌اند.

همزمان با تشدید اخراج‌ها از ایران و پاکستان، نهادهای بین‌المللی از بازگشت میلیونی مهاجران افغان، فشار بر مرزها و تشدید بحران معیشتی در مناطق بازگشت خبر می‌دهند.

Security forces violently disrupted Khosro Alikordi’s memorial in Mashhad, arresting dozens including prominent activists, as mourning was reframed as “disorder” and justice-seeking treated as a threat. Khosro Alikordi, a human-rights lawyer from Sabzevar who lived and worked in Mashhad, was found dead at his workplace on Friday 5 December 2025 (14 Azar 1404). Local officials in Razavi Khorasan announced “heart attack” as the cause. But almost immediately, the scene around his office tightened under security restrictions. That combination, a rapid official diagnosis plus visible securitization of the space, sharpened public doubts rather than calming them. In Iran, where independent lawyers have long been treated as a problem to be managed, the death of a lawyer who defended political prisoners does not easily settle into an “ordinary” narrative. The reaction went beyond the legal community. Nobel Peace Prize laureates Narges Mohammadi and Shirin Ebadi publicly recognized Alikordi’s work for vulnerable, often “nameless,” prisoners and families. The lawyer Babak Paknia spoke of new case-making against him and insisted pressure continued until the last moment. Meanwhile, a collective statement by 82 lawyers announced solidarity with the family and demanded an independent, technical, impartial investigation and the release of relevant documentation. Even without naming every pressure point, the message was unmistakable: the official story is not enough, and society has reasons to doubt. A memorial under siege in Mashhad One week later, on Friday 12 December 2025 (21 Azar 1404), the seventh-day memorial for Alikordi was held at Ghadir Mosque in Mashhad. From the outset, it unfolded under an unusually heavy security presence. Reports described blocked streets around the mosque and restricted access, with large numbers of police and security forces deployed in and around the area. Mourning, here, did not take place in a neutral civic space. It was held in a fenced atmosphere, with the state’s presence visible and its threshold of tolerance already low. Inside and outside the ceremony, participants chanted slogans that turned grief into collective speech: “Payandeh Iran,” “We fight, we die, we do not accept humiliation,” “Woman, Life, Freedom,” and “Death to the dictator.” That is precisely where the state’s red line often appears: when mourning stops being purely private and becomes a shared language of refusal. What followed, according to human-rights reporting and eyewitness accounts, was violent intervention. Security forces and plainclothes agents allegedly attacked participants, used batons and tear gas to disperse the crowd, and carried out arrests. The memorial was no longer treated as a mourning ritual but as a security incident in the making. The prosecutor’s version and the regime’s familiar grammar The following day, Mashhad’s prosecutor announced that 39 people had been arrested, attributing the arrests to “norm-breaking actions and behavior.” The official line, circulated through state media, insisted there had been no judicial obstacle to holding the ceremony itself. The problem, the prosecutor argued, began after the memorial ended, when a crowd formed outside the mosque and “the situation went out of control.” He claimed the gathering was “managed” by Javad Alikordi, Khosro’s brother, and alleged that Narges Mohammadi and Sepideh Gholian addressed the crowd from atop a car, encouraging protest chants. He also claimed two officers were injured, including by a knife attack. Javad Alikordi, he said, was later arrested after publishing a video containing “disruptive statements” and “false claims.” This official narrative matters less for what it proves than for what it performs. It relies on elastic terms, “norm-breaking,” “out of control,” “false claims,” that are designed to justify force without meeting the burden of evidence. It translates mourning into disorder, slogans into incitement, and presence into culpability. That is the Islamic Republic’s well-worn grammar of repression: keep the legal terms vague, move fast in the field, and let the arrests produce the reality that the courts will later narrate. Arrests and the deliberate fog of custody While the prosecutor offered a total number, authorities have not published a complete list of detainees, their precise charges, or the location of all those detained. In security cases in Iran, this ambiguity is not an accidental administrative gap. It is a governing technique. Families are kept waiting, rumors spread, and the stress of uncertainty becomes part of the punishment and the deterrent. The following names were reported among those arrested during or in connection with the memorial. Narges Mohammadi Sepideh Gholian Hasti Amiri Pouran Nazemi Alieh Motlabzadeh Nora Haghi Hassan Bagheri-Nia Ali Adineh-Zadeh Abolfazl Abri Akbar Amini Asadollah Fakhimi Asadollah Fakhimi Ali Adineh-Zadeh’s family later reported being unable to obtain clear information about his status and location Additional detainees identified in follow-up reporting include: Tayebeh Nazari Heydar Chah-Chamandi Mohammad Hassan Sadeghian Yaser Dehestani Amin Votouqi-Nia Milad Fattah Mohammad Reza Babaei Davood Alikordi Ahmad Alikordi Iraj Alikordi Kamran Alikordi Mojtaba Alikordi Behrouz Alikordi Javad Jalali Mahmoud Khan’ali Hamed Rasoulkhani Mehdi Rasoulkhani Amir Khavari Pouria Najjarzadeh Mohammad Hossein Hosseini Hamed Zarei Mohammad Hossein Boroumand Sharifi Reports indicated that some detainees were transferred to Vakilabad Prison in Mashhad, while others were held at Soroush detention center under Police Intelligence and Public Security. Some cases were reportedly sent to investigative branches 901 and 902 of the Mashhad prosecutor’s office. Reported accusations include propaganda against the system, spreading falsehoods, disturbing public opinion, and assembly and collusion against national security. Some detainees were reportedly released on bail, while phones were confiscated. These details sketch a crackdown that did not stop at the mosque’s doors. It expanded outward into the city’s punitive infrastructure: police intelligence detention, prison transfers, investigator branches, confiscated phones, and the slow grinding of legal ambiguity. Violence as method, medical vulnerability as leverage The crackdown was not only a matter of arresting bodies. It was also about marking bodies, and about making vulnerability legible as a field of power. Narges Mohammadi reportedly told her family that she was attacked outside the mosque by plainclothes agents, beaten repeatedly with batons to the head and neck, and transferred twice to emergency care. She reportedly described direct threats to her life and being accused of cooperating with Israel, while also not being told which security body formally held her. Whatever one’s political position, the image is stark: a Nobel Peace Prize laureate, beaten at a memorial, then held in uncertainty. In Alieh Motlabzadeh’s case, the pressure reportedly moved into an even darker register. Her family reported that she was beaten, transferred between security bodies, and denied access to medication and medical treatment despite having breast cancer and requiring urgent care. When medical care becomes conditional, it is no longer negligence. It becomes a tool. Another case exposed the breadth of the net: Javad Jalali Qomsari, described as a teenager with intellectual disability, was reportedly arrested, beaten, and transferred to the quarantine ward of Vakilabad Prison on a one-month temporary detention order. This is what “public order” looks like under securitization: the dragnet does not calibrate itself to risk or leadership. It calibrates itself to fear. Javad Alikordi: when the family becomes the target If the memorial was the event, the family became part of the case. Reports described an attempt to arrest Javad Alikordi at the ceremony itself, reportedly prevented by attendees, followed by his later arrest at his workplace. Before that arrest, he spoke publicly, including in a live Instagram appearance, describing the memorial’s crackdown: baton attacks, tear gas, beatings, and arrests. The state’s narrative then placed him at the center, naming him as the “manager” of the crowd outside the mosque. That framing is not neutral. It is a pattern: shift the focus from the dead to the living, from the question of truth about the death to a question of “order” around the mourning, then criminalize the family by recoding grief as organization and organization as conspiracy. When a bereaved family is named as the “manager” of an unauthorized public, the state is not describing reality. It is producing an accusation that can travel through the security-judicial machine. Statements against the crackdown: defending civil life itself Two major statements addressed what happened in Mashhad, and together they show two complementary ways of resisting securitization. A statement signed by 20 political, civil, and artistic figures argued that “disorder” was a pretext and that the repression was prepared in advance. It demanded the immediate and unconditional release of all detainees and placed full responsibility for any physical or psychological harm on the Islamic Republic and its agents. The signatories included figures such as Mostafa Tajzadeh, Saeed Madani, Jafar Panahi, Mohammad Rasoulof, Abdolfattah Soltani, Mohammad Seifzadeh, and Sediqeh Vasmaqi. A second statement, signed by nearly 200 activists, writers, poets, and journalists, framed the attack as a direct assault on the right to mourn, freedom of peaceful assembly, and human dignity. It insisted that what happened cannot be reduced to policing because the target was an elementary social act: gathering to acknowledge loss. It demanded unconditional release of detainees, urgent medical access for those with serious illnesses, an end to violent attacks on peaceful gatherings, and recognition of society’s right to hold ceremonies and speak independently. It also issued a warning about normalization: when mourning becomes criminal, life is reduced to the discipline of not being seen, not speaking, not being together. Both statements, in different registers, describe the same threshold: the state is no longer merely restricting politics. It is restricting society’s capacity to gather, to grieve, and to speak in its own voice. Justice-seeking in Iran and why funerals become battlegrounds The Mashhad crackdown belongs to a wider pattern: the securitization of justice-seeking. In Iran, dadkhahi is not only a legal demand for forensic clarity, evidence, and accountability. It is also a struggle over memory, narration, and public space. A funeral or memorial matters because it is one of the rare sites where society can still produce meaning without the state’s permission. It brings together families, lawyers, activists, and ordinary participants. It transforms private grief into a shared archive. And the shared archive is exactly what a state built on denial fears: the persistence of names, stories, wounds, and questions that refuse closure. That is why the mechanism repeats across cases. A ceremony becomes an “illegal gathering.” Slogans become “incitement.” Solidarity becomes “collusion.” The bereaved become an “organizing network.” Once that conversion has been made, proof becomes secondary. What matters is the demonstration of capacity: the state can interrupt collective life at will, and it can make the costs unpredictable through arrests, phone confiscations, detention transfers, uncertainty about locations, and the reported withholding of medical care. Seen in this light, the Mashhad operation was not merely an overreaction. It was a message delivered through a memorial: grief will be punished if it becomes collective, public, and independent, if it creates a space where society can remember and demand justice on its own terms. What remains urgent and unresolved The immediate demands are straightforward, and the fact that they must be repeated in Iran is itself an indictment. Publish a full list of detainees and clarify where they are held. Guarantee access to lawyers and family contact for all detainees. Provide immediate medical care and medication, especially for detainees with serious illnesses. End the criminalization of mourning and peaceful assembly. Enable an independent, technical inquiry into Khosro Alikordi’s death and release the relevant documentation to the family. Until these basic steps are taken, the question at the center of this story remains open, and it grows heavier with each arrest: what exactly is the state trying to prevent society from seeing, saying, and remembering when it turns a memorial into a security case?

دیپلمات‌ها می‌گویند مقام‌های فرانسوی، سعودی و آمریکایی در پاریس با فرمانده ارتش لبنان دیدار می‌کنند تا نقشه راهی را نهایی کنند که هدف آن ایجاد سازوکاری برای خلع سلاح گروه حزب‌الله است.

دولت دیگر درآمدی ندارد و نمی‌تواند به شمار فزاینده فرودستان یارانه بپردازد. در آیین‌نامه جدید یارانه خانوارهایی که برق و گاز زیاد مصرف می‌کنند و ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز حذف شد.

۱۵ سال از آغاز بهار عربی گذشت اما از شور و امید آن روزها در تونس چیزی باقی نمانده است. قیس سعید با مشت آهنین حکومت می‌کند. آیا اعتراض‌های تازه نشان می‌دهد که روح سال ۲۰۱۰ هنوز زنده است؟

Twenty years on, Radio Zamaneh has endured through transformation, building alternative journalism rooted in culture and social struggle, amplifying marginalized voices beyond state control and market logic. O friend, O most singular friend—how many years old was that wine? Forough Farrokhzad When Radio Zamaneh was launched, the dollar had not yet reached 1,000 tomans, Ali Daei was still playing football, and Saddam Hossein was still alive. These are not merely nostalgic markers of “a bygone era,” but coordinates of a different historical order. Now twenty years have passed, and twenty years of survival for a Persian-language media outlet—especially without a fixed budget—is a striking record; a survival owed less to contraction and inertia than to metamorphosis and resistance. A media outlet at twenty A media outlet at twenty; every day with Radio Zamaneh: that alone is about ten years longer than Rooz Online, a platform that began more or less at the same time as Zamaneh but later exited the scene. Over these twenty years, so much has changed: neither the world is the same, nor its media; nor Iran, and nor what regulates the relationship between these three. Power relations, the circulation of news, and the relationship between politics, culture, and media have been radically transformed. And above all, Radio Zamaneh has long since stopped being a “radio.” From broadcast to platforms At the same time Zamaneh was founded, a massive shift was unfolding in the galaxy of media and communications—a shift that gradually moved away from the classic broadcast model (a clear “sender” producing content for a largely passive “receiver”) toward a networked, platform-based, algorithmic logic, where circulation depends on sharing, recommendation systems, data-driven visibility, and the connective power of users as nodes. Facebook (2006), YouTube (2005), and Twitter (2006) emerged and entered the world more or less alongside Radio Zamaneh: platforms that did not yet have a settled political role, but promised a new way of circulating news, representing power, and organizing socially. Media possibilities were unfolding globally whose consequences could not yet be fully predicted—from the democratization of expression to an unprecedented concentration of communicative power. Radio Zamaneh grew amid the opening of all these possibilities, but its seed had been planted elsewhere: the blog. The blog as origin The years 2001 to 2004 were the golden era of the Persian blogosphere: a space in which a set of bloggers, by weaving together political critique and personal narratives, had created a parallel network to move beyond the paradigmatic limits of the press during the Reformist era in the Islamic Republic of Iran. The blog was both a laboratory of language and a rehearsal of politics. The founding idea of Radio Zamaneh was to create a new grammar of journalism based on the experiences and exercises of the Persian blogging wave; and precisely as that wave declined and the online space began to be securitized by the Islamic Republic, it tried to absorb this scattered archipelago into itself and turn it into a “new medium.” In this way, a new medium—at least in terms of form—took shape in the geography of Persian-language media. In the second half of the 1380s (Iranian calendar), roughly 2006–2011 in the Gregorian calendar, amid the suddenly proliferating Persian-language satellite networks, it was possible to find a radio wavelength that was at once familiar and intimate, and yet profoundly different: a cultural radio whose programs’ and music’s “DNA” differed radically from the dominant media logic. Reform-era cultural hegemony In the post–2 Khordad atmosphere—after the election of reformist president Mohammad Khatami on 2 Khordad 1376 (23 May 1997)—the prevailing imagination was that culture (often framed as “civil society”) was an element capable of shaping everything. The years 1376 to 1388 (roughly 1997–2010) were years of inflated cultural discourse, the spread of Enlightenment-era intellectual quotations, and the popularity of concepts such as “discourse,” “semiotics,” and “tolerance and forbearance.” The common slogan was that “awareness is the foundation of liberation,” and the Kantian refrain—“man’s emergence from his self-incurred immaturity”—was repeated as a world-opening formula. This horizon was also in tune with the political hegemony of the reformists. Zamaneh, too, began its work in such a space and with an atmosphere that was more or less reformist. But very soon—consciously—it established its distance from the dominant cultural logic of reformism. The prevailing paradigm of Persian-language journalism—to this day—remains the model of the 2 Khordad press; and Zamaneh’s story over the past two decades has been a sustained attempt to construct an alternative to that model. This alternative first emerged from within culture and thought itself, by bringing onto the scene surpluses that had no place in the mainstream: forbidden subjects, horizons beyond clichés, marginalized concepts, and minoritized voices. Festivals, bridges, and a shared field Let us remember 30 Mehr 1385 (22 October 2006). About a month after Anousheh Ansari’s trip to space, and three days after Mahmoud Ahmadinejad met with the Angolan ambassador. On that day, the 12-hour “Intergalactic Iranian Music” festival was held in Zaandam, the Netherlands: the first Iranian underground music festival supported by a Persian-language media outlet. This was not merely an artistic event, but a symbolic moment of the linkage between politics, culture, and media in exile, made possible thanks to Zamaneh. From that time on, by organizing poetry and literature festivals, Zamaneh built an unprecedented bridge between writers inside and outside the country. Linking the diaspora with society inside Iran, and creating a shared magnetic field between them, has been one of Zamaneh’s enduring components. In this twenty-year odyssey, Zamaneh, through its emphasis on cultural surpluses, gradually became the voice of the voiceless. Without exaggeration, it has been distinctly pioneering in at least three areas: systematic defense of the rights of the queer community and LGBTQ+ people; persistent foregrounding of the environmental question; and the continuous articulation of the right to life against the death penalty. These were not accidental choices, but signs of a deep paradigmatic shift in journalism. To this list one might also add the reflection of issues concerning ethnic and national minorities. From culture as critique to politics from below Over the past decade, Zamaneh’s symphony has undergone another decisive turn: moving beyond culture as the language of critique and entering social politics as a field of action; a turn that meant saying “no” to the idea of neutral media. If Zamaneh today can claim a kind of alternative journalism to the mainstream, it is along a path that—at least over the last ten to twelve years—has moved toward placing “the social” and “the politico-economic” at the center. Unlike the common speculation in mainstream media, Zamaneh, without losing its cultural horizon, placed its focus on politics from below. In the final years of the 2010s, when news of workers, teachers, and nurses struggled to reach mainstream outlets, Zamaneh reflected their news in a systematic way—and precisely for that reason, it was not surprised by the nationwide social uprisings of the lower classes in those years. Over the past twenty years, alongside the transformation of media—from social networks to artificial intelligence—Radio Zamaneh has continuously tested new arrangements and tools for participatory communication: from launching the Zamaneh Tribune to using polling panels. What has shaped this outlet’s journalistic tradition, however, is its emphasis on an intersection that ties culture to class, the subjective to the politico-economic, and the universal to the lived experience of the lower classes. This is a singular model among Persian-language public media. And today, at a time when independent media are under multi-front pressure and attack, it has produced an achievement that is precious and worthy of continuation. From the “A Memory of Evin” dossier to the “Fiftieth Anniversary of the Siahkal Event” dossier; from labor reports to articles on the “Woman, Life, Freedom” movement; from special analyses of the war in Syria to sustained critiques of the Islamic Republic’s nuclear adventurism—Zamaneh’s archive contains seasons and special pages that remain contemporary and readable. And perhaps this contemporaneity, this ability to stand in the present without severing ties with the past, is the secret of Zamaneh’s significance and popularity. In a world where media either dissolve into market logic or collapse under the pressure of repression, Zamaneh has shown that one can be independent without becoming rootless or losing one’s horizon. Zamaneh at twenty is not the end of a path, but the confirmation of a possibility: the possibility of a journalism that, by emphasizing present crises, turns the cultural and social potentials of the past, through openings and acts of unveiling, into a mediation toward an alternative future.

نادر افراسیابی - پدیده سالمندی جمعیت در ایران یکی از سریع‌ترین تغییرات جمعیتی در جهان است. این روند، ناشی از ترکیب موج متولدین دهه ۵۰ و ۶۰ (که به سنین سالمندی نزدیک می‌شوند)، کاهش شدید نرخ باروری به زیر سطح جایگزینی (حدود ۱.۶ فرزند به ازای هر زن)، و افزایش امید به زندگی، ایران را در موقعیتی قرار داده که سرعت سالمندی آن حدود سه برابر میانگین جهانی تخمین زده می‌شود. در حالی که کشورهای توسعه‌یافته مانند فرانسه یا سوئد برای دو برابر شدن جمعیت سالمند خود بیش از یک قرن زمان صرف کردند، ایران این گذار را در کمتر از ۳۰-۴۰ سال تجربه می‌کند.

نیروهای امنیتی در جنوب‌غرب اهواز چند شهروند اهل‌ سنت از جمله دو کنشگر شناخته‌شده را بازداشت و بدون اعلام اتهام به محل نامعلومی منتقل کردند.

دیدار وزیران خارجه ایران و روسیه در مسکو بیش از آن‌که حامل ابتکار دیپلماتیک تازه‌ای باشد، صحنه تکرار مواضع سخت تهران درباره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود.

در ادامه موج بازداشت‌های امنیتی در مناطق کُردنشین، طی روزهای ۲۴ و ۲۵ آذر دست‌کم شش شهروند کُرد در شهرهای آبدانان استان ایلام و بوکان آذربایجان غربی توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان‌های نامعلومی منتقل شدند. این بازداشت‌ها، که همگی بدون ارائه حکم قضائی انجام شده‌اند، با بی‌اطلاعی خانواده‌ها از وضعیت و محل نگهداری بازداشت‌شدگان همراه بوده است. در آبدانان، با بازداشت امیرعلی حیدری در شامگاه سه‌شنبه ۲۵ آذر، شمار بازداشت‌شدگان این شهر طی دو روز به چهار نفر افزایش یافت. یک منبع مطلع به کُردپا گفته است، نیروهای امنیتی با یورش به منزل این شهروند، بدون ارائه حکم قضائی او را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند. پیش از این نیز سهیل پاکرزان اهل روستای هفت‌چشمه، ایلیا ایمانی اهل روستای هزارانی و حسین حاجیان اهل آبدانان، روز دوشنبه ۲۴ آذر به‌صورت خشونت‌آمیز توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شده بودند. تا زمان انتشار این گزارش، هیچ‌گونه توضیح رسمی درباره دلایل بازداشت یا اتهامات احتمالی این افراد ارائه نشده است. شامگاه سه‌شنبه ۲۵ آذر نیز نیروهای امنیتی در بوکان دو شهروند کُرد به نام‌های ابراهیم مردانی و رسول یادیار را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند. رسول یادیار اهل روستای گوگ‌تپه و ابراهیم مردانی اهل بوکان است و هر دو بدون ارائه حکم قضائی بازداشت شده‌اند. از دلایل بازداشت و وضعیت کنونی آن‌ها نیز اطلاعی در دست نیست. ابراهیم مردانی پیش‌تر سابقه دو بازداشت داشته است. او نخستین بار در تیرماه ۱۳۹۸ با یورش نیروهای امنیتی به منزلش بازداشت و پس از پایان بازجویی به زندان بوکان منتقل شد. دومین بار نیز در اردیبهشت ۱۴۰۴، پس از حضور مهمان‌هایی با پوشش کُردی خاکی در مراسم عروسی فرزندش، بدون حکم قضائی بازداشت شد. این بازداشت‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد که بنا بر گزارش‌های متعدد، بازداشت‌شدگان سیاسی و امنیتی در ایران به‌صورت سیستماتیک از حقوق اولیه خود، از جمله دسترسی به وکیل، تماس و ملاقات با خانواده محروم می‌شوند. در مواردی محدود، تنها تماس‌های کوتاه و تحت نظارت نیروهای امنیتی برای اعلام سلامت بازداشت‌شدگان برقرار می‌شود؛ تماس‌هایی که در مناطق کُردنشین حتی با محدودیت زبانی نیز همراه است. تداوم چنین روندی، نگرانی‌ها درباره نقض حقوق شهروندی و تشدید فشارهای امنیتی علیه شهروندان کُرد را افزایش داده است. بامداد دوشنبه ۲۴ آذر، با بازداشت هژار تورجی و رزگار خوانپایه شمار بازداشت‌شدگان اهل پیرانشهر طی یک روز به چهار نفر رسید. نیروهای امنیتی با یورش به منازل این دو شهروند، آن‌ها را بدون ارائه حکم قضائی بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند. پیش‌تر در همان روز، طاهر باپیران (بارام) و سیامند اسماعیلی از روستای شین‌آباد پیرانشهر نیز به‌صورت خشونت‌آمیز بازداشت شده بودند. تاکنون هیچ اطلاعات رسمی درباره محل نگهداری، دلایل بازداشت یا اتهامات این چهار شهروند منتشر نشده و خانواده‌ها از هرگونه تماس با آن‌ها محروم مانده‌اند. این بازداشت‌ها در چارچوب موج گسترده‌تری از فشارهای امنیتی بر شهروندان کُرد رخ داده است. بر اساس گزارش‌های نهادهای حقوق بشری، طی هفته‌های اخیر ده‌ها شهروند و فعال کُرد در شهرهایی چون پیرانشهر، مهاباد، اشنویه، نقده و کرمانشاه بدون حکم قضائی بازداشت شده‌اند؛ روندی که نگرانی‌ها درباره تشدید نقض حقوق شهروندی را افزایش داده است. این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم. آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟ .در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

بیست سال پیش، «رادیو زمانه» در جهانی متولد شد که هنوز رسانه‌های اجتماعی پا نگرفته بودند، سیاست رسمی در ایران به بن‌بست رسیده بود و فرهنگ قرار بود جای خالی آن را پر کند. بیست سال بعد، میراث زمانه نه یک رسانه بی‌طرف، بلکه سنتی از روزنامه‌نگاری است که همزمان با دگرگونی جهان، و با عبور آگاهانه از اصلاح‌طلبی فرهنگی، خود را بازتعریف کرده است: از وبلاگستان فارسی تا سیاست اجتماعی از پایین، از نقد فرهنگی تا پرده‌برداری از جامعه به‌مثابه عرصه تضاد اجتماعی. زمانه، روایت امکان روزنامه‌نگاری بدیل و مستقل در برابر کلان‌روایت‌هایی است که بر حذف صداهای فرودست بنا شده‌اند. وقتی رادیو زمانه راه‌اندازی شد، قیمت دلار به هزار تومان نمی‌رسید، «علی دایی» همچنان فوتبال بازی می‌کرد و «صدام» هنوز زنده بود. این‌ها صرفا نشانه‌های نوستالژیک یک «دوران سپری شده» نیستند، بلکه مختصات یک نظم تاریخی متفاوت اند. حالا بیست سال گذشته و بیست سال دوام برای یک رسانه فارسی زبان، آن هم بدون بودجه ثابت دولتی، رکوردی بسیار جالب توجه است؛ دوامی که بیش از آنکه محصول انقباض و ایستایی باشد، حاصل دگردیسی و مقاومت بوده است. بیست ساله هر روز با رادیو زمانه؛ تا همین جا می‌شود حدود ده سال بیشتر از «روز آنلاین»؛ رسانه‌ای که کم‌وبیش همزمان با رادیو زمانه راه افتاد اما از صحنه خارج شد. در این بیست سال خیلی چیزها تغییر کرده است؛ نه دنیا آن دنیای سابق است و نه رسانه‌هایش؛ نه جهان و نه ایران و نه آنچه رابطه میان همه این ها را تنظیم می‌کند. چارچوب‌های قدرت، شکل گردش خبر و نسبت میان سیاست، فرهنگ و رسانه مطلقا دگرگون شده‌اند. همزمان با تاسیس زمانه، چرخشی عظیم در کهکشان رسانه و ارتباطات در حال وقوع بود؛ چرخشی که به‌تدریج منطق کلاسیک «فرستنده – گیرنده» را به منطق شبکه‌ای، پلتفرمی و الگوریتمی بدل کرد. فیسبوک (۲۰۰۶ به عنوان یک رسانه عمومی)، یوتیوب (۲۰۰۵) و توییتر (۲۰۰۶) کم وبیش همزمان با رادیو زمانه «سر» برآوردند و «پا» در جهان گذاشتند؛ پلتفرم‌هایی که هنوز نقش سیاسی تثبیت شده‌ای نداشتند، اما نوید شکلی تازه از گردش خبر، بازنمایی قدرت و سازمان‌یابی اجتماعی را می‌دادند. امکان‌هایی در حال شکل‌گیری بود که پیامدهای آن هنوز به تمامی قابل پیش‌بینی نبود؛ از دموکراتیزه شدن بیان تا تمرکز بی‌سابقه قدرت ارتباطی. رادیو زمانه در جریان گشایش همه این امکان‌ها بسط یافت اما نطفه آن در جای دیگری بسته شده بود: وبلاگ. سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ دوران طلایی وبلاگستان فارسی بود؛ فضایی که در آن مجموعه‌ای از وبلاگ‌نویسان، با درهم تنیدن نقد سیاسی و روایت‌های شخصی، شبکه‌ای موازی برای فراروی از محدودیت‌های پارادایمی مطبوعات دوران اصلاحات ایجاد کرده بودند. وبلاگ، هم آزمایشگاه زبان بود و هم تمرین سیاست. ایده برسازنده رادیو زمانه ایجاد نوعی گرامر جدید روزنامه‌نگاری بود بر پایه تجربیات و مشق موج وبلاگ نویسی فارسی؛ و درست همزمان با افول این موج و آغاز امنیتی شدن فضای آنلاین، تلاش کرد این مجمع الجزایر پراکنده را در خود ادغام و به یک «رسانه نو» بدل کند. بدین ترتیب، رسانه‌ای نو ـ دست کم به لحاظ فرم ـ در جغرافیای رسانه فارسی زبان شکل گرفت. در نیمه دوم دهه هشتاد شمسی، در میان شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان که ناگهان تکثیر شده بودند، می‌شد طول موجی رادیویی را پیدا کرد که همزمان آشنا و صمیمی و در عین حال عمیقا متفاوت بود: رادیویی فرهنگی که «دی.ان.ای.» برنامه ها و موسیقی‌هایش با منطق غالب رسانه‌ای مطلقا فرق می‌کرد. در فضای پس از دوم خرداد، تصور غالب این بود که فرهنگ عنصری است که می‌تواند همه چیز را فرا تعین ببخشد. سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۸ سال‌های تورم گفتار فرهنگی، شیوع نقل‌قول‌های روشنفکرانه عصر روشنگری و رواج مفاهیمی چون «گفتمان»، «نشانه‌شناسی» و «تسامح و تساهل» بود. شعار رایج این بود که «آگاهی بنیان رهایی است» و ترجیع بند کانتی «خروج آدمی از نابالغی به تقصیر خویشتن خود» همچون فرمولی جهان‌گشا تکرار می‌شد. این افق، با هژمونی سیاسی اصلاح‌طلبان نیز هم نوا بود. رادیو زمانه نیز در چنین فضایی و با حال وهوایی کم‌وبیش اصلاح‌طلبانه آغاز به کار کرد، اما خیلی زود، و آگاهانه، فاصله خود را با منطق فرهنگی مسلط اصلاح‌طلبی تثبیت کرد. پارادایم غالب روزنامه‌نگاری فارسی ـ تا امروز ـ همچنان الگوی روزنامه دوم خردادی است؛ و داستان زمانه در دو دهه گذشته، تلاش پیگیر برای برساختن آلترناتیوی برای این الگو بوده است. این آلترناتیو ابتدا از دل خود فرهنگ و اندیشه زاده شد، با به صحنه آوردن مازادهایی که در جریان اصلی جایی نداشتند: مضامین ممنوع، افق‌هایی فراتر از کلیشه‌ها، مفاهیم به حاشیه رانده و صداهای اقلیت شده. ۳۰ مهر ۱۳۸۵ را به یاد می آورید؟ حدود یک ماه پس از سفر انوشه انصاری به فضا و سه روز پس از دیدار محمود احمدی‌نژاد با سفیر آنگولا؟ در این روز جشنواره ۱۲ ساعته «میان کهکشانی موسیقی ایرانی» در زندام هلند برگزار شد؛ نخستین جشنواره موسیقی زیرزمینی ایرانی با حمایت یک رسانه فارسی‌زبان. این فقط یک رویداد هنری نبود، بلکه لحظه‌ای نمادین از پیوند سیاست، فرهنگ و رسانه در تبعید بود که به لطف زمانه ممکن شد. از همان زمان، زمانه با برگزاری جشنواره‌های شعر و ادبیات، پلی بی‌سابقه میان نویسندگان داخل و خارج کشور کشید. پیوند دیاسپورا و جامعه داخل ـ و ایجاد میدان مغناطیسی مشترک میان آنها ـ یکی از مولفه‌های پایدار زمانه بوده است. در این ادیسه بیست ساله، زمانه با تاکید بر مازادهای فرهنگی، به‌تدریج به صدای بی‌صدایان بدل شد. بدون گزافه‌گویی، دست کم در سه حوزه با فاصله پیشگام بوده است: دفاع نظام‌مند از حقوق جامعه کوئیر و ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس؛ طرح پیگیر مسئله محیط زیست؛ و صورت‌بندی مستمر «حق زندگی» در برابر مجازات اعدام. این‌ها انتخاب‌های تصادفی نبودند، بلکه نشانه‌های یک جابه‌جایی پارادایمی عمیق در روزنامه‌نگاری بودند. به این فهرست شاید بتوان انعکاس مسائل گروه‌‌های اتنیکی-ملی، مذهبی و «افغانستان» را نیز افزود. در طی یک دهه گذشته، سمفونی زمانه چرخشی تعیین کننده دیگری را از سر گذرانده است: فراروی از فرهنگ به مثابه زبان نقد و ورود به میدان اجتماعی سیاست به مثابه عرصه متکثر و آنتاگونیستی کنش؛ چرخشی که معنای «نه» به ایده رسانه بی‌طرف بود. اگر زمانه امروز می‌تواند مدعی نوعی روزنامه‌نگاری بدیل جریان اصلی باشد، در مسیری است که دست کم در ده دوازده سال گذشته با گذر از نقد و «امر منفی» به سوی طرح «امر اجتماعی» و «اقتصادی ـ سیاسی» در افقی ایجابی طی کرده است. برخلاف انشاپردازی‌های ژئوپلتیکی و گمانه‌زنی‌های رایج کلان‌مقیاس در رسانه‌های جریان اصلی، زمانه بدون از دست دادن افق فرهنگی‌اش، تمرکز خود را روی سیاست از پایین گذاشت. در سال‌های پایانی دهه ۲۰۱۰ که اخبار کارگران، معلمان و پرستاران به‌سختی به رسانه‌های جریان اصلی راه پیدا می کرد، زمانه به شکلی نظام‌مند اخبار آنها را منعکس کرد و درست به همین خاطر از خیزش‌های اجتماعی سراسری فرودستان در این سال‌ها شگفت زده نشد. در بیست سال گذشته، همزمان با تحول رسانه‌ها از شبکه‌های اجتماعی تا هوش مصنوعی، رادیو زمانه بی‌وقفه تمهیدات و ابزارهای جدید را برای ارتباط مشارکتی آزموده است: از راه‌اندازی «تریبون زمانه» و «دادخواست» تا به‌کارگیری «پنل نظرسنجی». آنچه اما سنت روزنامه‌نگاری این رسانه را شکل داده، تاکید آن بر تلاقی‌ای است که فرهنگ را به طبقه، امر ذهنی را به امر اقتصادی ـ سیاسی، و امر جهان شمول را به تجربه زیسته فرودستان گره می‌زند. این الگویی یگانه در میان رسانه‌های عمومی فارسی زبان است. و امروز، در شرایطی که رسانه‌های مستقل زیر فشار و حمله‌ای چندجانبه‌اند، دستاوردی گران‌بها و شایسته تداوم شکل داده است. و شاید همین معاصربودن ـ این توانایی ایستادن در اکنون، بدون قطع رابطه با گذشته ـ راز اهمیت و محبوبیت زمانه باشد. در جهانی که رسانه‌ها یا در منطق بازار حل می‌شوند یا زیر فشار سرکوب از نفس می‌افتند، زمانه نشان داده است که می‌توان رسانه‌ای مستقل بود، بی‌آنکه بی‌ریشه شد یا بی‌افق ماند. بیست سالگی زمانه، نه پایان یک مسیر، که تایید یک امکان است: امکان روزنامه‌نگاری‌ای که با تاکید بر بحران‌های حال حاضر، بالقوگی‌های فرهنگی و اجتماعی گذشته را به میانجی گشایش و پرده‌برداری از آینده‌ای آلترناتیو بدل کرده است. این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم. آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

علیرضا رجایی اربابی - زنان برای باقی‌ماندن در رپ فارسی هزینه‌ سنگینی می‌پردازند. واقعیت آن است که ساختار موجود، به‌جای پذیرش صدای زنان، آن‌ها را به استثناهایی پرریسک تبدیل کرده است؛ استثناهایی که بودنشان، بیش از هر چیز، عمق تبعیض و نابرابری سیستماتیک علیه زنان در عرصه موسیقی و بیان هنری را عیان می‌کند.

فیلم علی زرنگار در حالی از سوی ایران برای اسکار انتخاب شده بود که سه سال توقیف بود. تازه‌ترین فیلم جعفر پناهی با پرچم فرانسه همچنان در مسیر رقابت اسکار پیش می‌رود.

با رد درخواست اعاده دادرسی، پرونده این مربی بوکس به اجرای احکام فرستاده شد. حکم اعدام محمدجواد وفایی ثانی پیش‌تر دو بار در دیوان عالی کشور نقض شده بود.

انتشار خبر خودکشی دو پرستار در کرمانشاه بار دیگر نگاه‌ها را به فشارهای شغلی، معیشتی و روانی پرستاران جلب کرده است. نظام سلامت سال‌هاست در برابر پرستاران بی‌اعتنا مانده است.