Nederlandsch Magazijn
banner
nedmag.bsky.social
Nederlandsch Magazijn
@nedmag.bsky.social
Artikelen uit het Nederlandsch Magazijn, het eerste penny magazine van Nederland. Verscheen tussen 1834 en 1885.

Een initiatief van @paulvdb.bsky.social
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schetst in 1849 een beeld van het dagelijks leven in Rio-Janeiro, destijds de hoofdstad van Brazilië. De stad wordt gekenmerkt door kleurrijke markten en bevolkingsgroepen, maar ook door heel veel slaven.
www.nederlandschmagazijn.nl/o-slavernij-...
O slavernij, gij zijt een bittere drank - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schetst in 1849 een beeld van het dagelijks leven in Rio-Janeiro (tegenwoordig Rio de Janeiro), destijds de hoofdstad van Brazilië. De stad werd gekenmerkt door kleurri...
www.nederlandschmagazijn.nl
November 20, 2025 at 7:12 PM
Opmerkelijk nieuws in het Nederlandsch Magazijn in 1843! "Men behoeft slechts naar de Noord- of Zuidpool te stevenen, om zoo regelregt door de wijde pool-openingen bij ons zoo lang onbekend geblevene mede-aardbolbewoners binnen te zeilen!"
www.nederlandschmagazijn.nl/onbekend-geb...
Via wijde pool-openingen naar ons onbekend geblevene verdiepingen van den aardbol - Nederlandsch Magazijn
Opmerkelijk nieuws in het Nederlandsch Magazijn in 1843: de aardbol is hol van binnen. En daar wonen mensen! "Men behoeft slechts naar de Noord- of Zuidpool te stevenen, om zoo regelregt door de wijde...
www.nederlandschmagazijn.nl
November 11, 2025 at 5:13 PM
Thomas Parr leefde volgens de overlevering van 1483 tot 1635 en werd "152 jaren, 9 maanden en eenige dagen". Hoe krijg je het voor elkaar, zo'n hoge leeftijd? Het Nederlandsch Magazijn schrijft erover in 1837.
www.nederlandschmagazijn.nl/het-geheim-v...
Het geheim van oud worden: ligchaamsoefening, matigheid en eenvoudig voedsel - Nederlandsch Magazijn
Wat is het geheim van lieden die 80, 90 of zelfs 100 worden? Hoe worden zij zo oud? Het Nederlandsch Magazijn probeert in 1837 daar antwoord op te geven.
www.nederlandschmagazijn.nl
November 5, 2025 at 2:03 PM
"Wat moeten we nu van ’t gezond verstand der Europeërs denken? Gij berispt onze dracht, en daarom neemt ge haar zelf aan." Het Nederlandsch Magazijn laat in 1862 een Turkse ambtenaar aan het woord over de Europese hypocrisie.
www.nederlandschmagazijn.nl/ge-hebt-over...
Ge hebt over onze baarden gespot, en thans laat gij ze lang groeijen - Nederlandsch Magazijn
"Wat moeten we nu van ’t gezond verstand der Europeërs denken? Gij berispt onze dracht, en daarom neemt ge haar zelf aan." Het Nederlandsch Magazijn laat in 1862 een Turkse ambtenaar aan het woord ove...
www.nederlandschmagazijn.nl
October 29, 2025 at 3:38 PM
De Duitse reiziger Schomburg trof in Guyana een plant die hem bijzonder boeide door zijn omvang, kleuren en geur: de Victoria Regina. Het Nederlandsch Magazijn schrijft in 1839 over zijn ontdekking.
www.nederlandschmagazijn.nl/een-monster-...
Een monster der plantenwereld: de Victoria Regina - Nederlandsch Magazijn
De Duitse reiziger Schomburg trof in Guyana een plant die hem bijzonder boeide door zijn omvang, kleuren en geur: de Victoria Regina. Het Nederlandsch Magazijn schrijft in 1839 over zijn ontdekking.
www.nederlandschmagazijn.nl
October 22, 2025 at 8:10 AM
Een alarmerend bericht in het Nieuw Nederlandsch Magazijn van 1857: door het rijden op ijzeren spoorwegen zouden er "van lieverlede geheel nieuwe soorten van ziekten" ontstaan.
www.nederlandschmagazijn.nl/rijden-op-ij...
October 14, 2025 at 7:56 PM
"Nergens geven welligt de drie vleeschdagen zoo veel gelegenheid tot buitensporigheden en dwaasheden, dan hier in Portugal, daar zelfs de anders ingetogenste vrouwen en meisjes zich op dien tijd aan de losbandigste vermaken overgeven."
www.nederlandschmagazijn.nl/de-begrafeni...
De begrafenis van den bakkeljaauw en andere Portugese bijzonderheden - Nederlandsch Magazijn
In het Nederlandsch Magazijn van 1842 wordt Lissabon beschreven als een stad van heuvels, kloosters en levendige gebruiken. Ook de rest van Portugal kent opvallende zeden en gewoonten.
www.nederlandschmagazijn.nl
October 8, 2025 at 4:05 PM
In de 19de eeuw wisten ze het al: vrouwen zijn scherpzinniger dan mannen. Het Nieuw Nederlandsch Magazijn schrijft erover in 1854.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-aangebore...
De aangeboren scherpzinnigheid der vrouwen - Nederlandsch Magazijn
Zijn vrouwen scherpzinniger dan mannen? Ja, aldus het Nieuw Nederlandsch Magazijn, dat in 1854 schrijft over de aangeboren scherpzinnigheid van vrouwen.
www.nederlandschmagazijn.nl
September 30, 2025 at 11:30 AM
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1838 over een handige truc om Normandische koeien ervan te weerhouden zich tegoed te doen aan de appeloogst. Die appels zijn belangrijk voor de vervaardiging van cider, waar Normandië beroemd om is.
www.nederlandschmagazijn.nl/appelboomen-...
Appelboomen aan groote beleediging blootgesteld van den kant der koeijen - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1838 over een handige truc om Normandische koeien ervan te weerhouden zich tegoed te doen aan de appeloogst. Die appels zijn namelijk hard nodig voor de appelcider...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 24, 2025 at 2:35 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1848 uitleg over de herkomst van de namen van schaakstukken. Het schaakspel stamt uit India en bij de vertalingen uit het Sanskriet zijn interessante dingen gebeurd.
#schaken #geschiedenis #media #taal
www.nederlandschmagazijn.nl/de-fers-in-h...
De fers in het schaakspel wordt bij ons verkeerdelijk koningin genoemd - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1848 uitleg over de herkomst van de namen van schaakstukken. Het schaakspel stamt uit India en bij de vertalingen uit het Sanskriet zijn interessante dingen ge...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 17, 2025 at 12:47 PM
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1836 hoe vilten hoeden gemaakt worden. “Eene natie [moet] zeer in beschaving zijn vooruitgegaan, en groote vorderingen in de kunsten gemaakt hebben, eer zij in staat is een’ vilten hoed zamen te stellen.”
www.nederlandschmagazijn.nl/vilten-hoede...
Vilten hoeden: een teken van vooruitgang - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1836 gedetailleerd hoe vilten hoeden gemaakt worden. "De heete vloeistof veroorzaakt, dat de vezels inkrimpen en zich vaster en naauwer met elkander vereenigen, wa...
www.nederlandschmagazijn.nl
September 12, 2025 at 2:12 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn bericht in 1858 over een bijzonder fenomeen: hardlopende Perzische lakeien. Hooggeplaatste personen in Perzië (het tegenwoordige Iran) werden vaak vergezeld door hardlopende dienaren, de zogenaamde Shaltirs.
www.nederlandschmagazijn.nl/hardlopende-...
Hardlopende Perzische lakeien - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn bericht in 1858 over een bijzonder fenomeen: hardlopende Perzische lakeien. Ze begeleiden vaak hooggeplaatste lieden te paard. "Dit doen zij zelfs, wanneer de ruiter zi...
www.nederlandschmagazijn.nl
August 26, 2025 at 1:14 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn gaat in 1855 uitgebreid in op de zeden en gewoonten in Rusland. De schrijver schetst een land vol tegenstrijdigheden. "Aan de eene zijde vadsigheid en rijkdom; aan de andere arbeidzaamheid en ellende."
www.nederlandschmagazijn.nl/slechts-twee...
Slechts twee zaken zijn in Rusland gelijkelijk verdeeld: de lucht en de thee - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn gaat in 1855 uitgebreid in op de zeden en gewoonten in Rusland. De schrijver schetst een land vol tegenstrijdigheden. "Aan de eene zijde vadsigheid en rijkdom; aan de a...
www.nederlandschmagazijn.nl
August 13, 2025 at 3:38 PM
Het Nederlandsch Magazijn bericht in 1864 met enige zorg maar toch ook met lichte bewondering over een nieuwe ontwikkeling: oplichterij. Het komt met twee sterke staaltjes.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-opkomst-v...
De opkomst van beschaafde gaauwdieven in groote steden - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn bericht in 1864 met enige zorg maar toch ook met lichte bewondering over een nieuwe ontwikkeling: oplichterij. "Het brutaal geweld wordt vervangen door het geslepen overleg."
www.nederlandschmagazijn.nl
August 7, 2025 at 9:02 AM
Het Nederlandsch Magazijn plaatst regelmatig volksverhalen. Bijvoorbeeld in 1844, over een voorval in het Engelse dorp Hopfield. De komst van een man met een beer en een buikspreker maakt veel los.
www.nederlandschmagazijn.nl/hoe-de-inwon...
Hoe de inwoners van Hopfield werden bevangen door eene stomme verbazing - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn plaatst regelmatig verhalen en volkslegenden. Bijvoorbeeld in 1844, over een voorval in het Engelse dorp Hopfield. De komst van een man met een beer en een buikspreker maakt ...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 31, 2025 at 3:48 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn publiceert in 1846 een tamelijk uitgebreid artikel over verhuizen naar Van Diemensland. Dat heet tegenwoordig Tasmanië, het eiland ten zuidoosten van het Australische vasteland.
www.nederlandschmagazijn.nl/verhuizen-na...
Verhuizen naar Van Diemensland: van rust en gemakkelijkheid moet men geheel en al afstand doen - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn publiceert in 1846 een tamelijk uitgebreid artikel over verhuizen naar Van Diemensland, tegenwoordig Tasmanië. "Het eenige wat iemand bewegen kan Europa te verlaten en ...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 24, 2025 at 4:06 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn meldt in 1853 het overlijden van 'De vader der hydropathie', Vincent Priessnitz, een Duitse autodidactische natuurgenezer.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-vader-der...
De vader der hydropathie, Vincent Priessnitz, is niet meer - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn meldt in 1853 het overlijden van "De vader der hydropathie", Vincent Priessnitz, autodidactische natuurgenezer. "De menschheid betreurt een weldoener, een vader, een wi...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 16, 2025 at 3:45 PM
Het Nederlandsch Magazijn legt in 1839 uit wat voor link spul nicotine is. "Aan honden en vogels toegediend, verhaast zij in alle omstandigheden zeer spoedig den dood."
www.nederlandschmagazijn.nl/nicotine-een...
Nicotine: eene zeer sterke en ten hoogste vergiftigende zelfstandigheid - Nederlandsch Magazijn
Nicotine is link spul. Het Nederlandsch Magazijn vertelt in 1839 over dit gevaarlijke ingrediënt van tabak. "Een droppel, dien men in den bek eener sterke duif bragt, doodde dit schepsel oogenblikkeli...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 9, 2025 at 4:02 PM
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1856 uitleg over een “vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel”, namelijk een waterhoos. "Als zulk eene waterhoos op zee voorkomt, zijn zelfs de grootste schepen aan het uiterste gevaar blootgesteld."
www.nederlandschmagazijn.nl/een-vreeseli...
Een vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel - Nederlandsch Magazijn
Het Nieuw Nederlandsch Magazijn geeft in 1856 uitleg over een "vreeselijk en ontzagwekkend natuurverschijnsel", namelijk een waterhoos. "Als zulk eene waterhoos op zee voorkomt, zijn zelfs de grootste...
www.nederlandschmagazijn.nl
July 4, 2025 at 1:34 PM
Het Nederlandsch Magazijn brengt in 1842 verslag uit over een krankzinnigenhuis in Glasgow, dat zeer goed bekend staat. Het gesticht biedt "menschlievende zorg" aan patiënten, iets dat in de 19de eeuw niet vanzelfsprekend was.
www.nederlandschmagazijn.nl/menschlieven...
Menschlievende zorg en behandeling in een krankzinnigenhuis te Glasgow - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn brengt in 1842 verslag uit over een krankzinnigenhuis in Glasgow, dat zeer goed bekend staat. "Hier heeft men zich overtuigd, dat het veel tot de herstelling bijdraagt, wanne...
www.nederlandschmagazijn.nl
June 24, 2025 at 6:08 PM
Een olifant die met een servet omgeknoopt aan tafel zit. De illustratie staat bij een artikel in het Nederlandsch Magazijn van 1837. Het verhaalt over een bijzonder dier: de olifant.
www.nederlandschmagazijn.nl/een-van-de-m...
Een van de merkwaardigste schepselen der aarde bezit eenen zeer langen grijpsnuit - Nederlandsch Magazijn
De lezer van het Nederlandsch Magazijn maakt in 1837 kennis met "een van de merkwaardigste schepselen der aarde": de olifant.
www.nederlandschmagazijn.nl
June 17, 2025 at 11:08 AM
Kennelijk was er halverwege de negentiende eeuw twijfel over de vraag of er in Afrika mensen met staarten rondliepen. Het Nederlandsch Magazijn wil in 1861 korte metten maken met dat sprookje. Op basis van gedegen bronnen.
www.nederlandschmagazijn.nl/zijn-er-mens...
Zijn er menschen met staarten? - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn trekt in 1861 ten strijde tegen nepnieuws. Het sprookje dat er in Afrika mensen met staarten leven is onjuist. Ene Lejean ontdekte hoe het zit. "Het is een eenigzins zonderli...
www.nederlandschmagazijn.nl
June 11, 2025 at 10:22 AM
Het Nederlandsch Magazijn laat zijn lezers in 1835 kennismaken met Armenië. Een rijk geschakeerd land met een "regtschapen" bevolking. De Armeniër is "langzaam, kalm en welberaden".
www.nederlandschmagazijn.nl/de-armenier-...
De Armeniër leeft bestendig in het midden der zijnen en bemint zijne kinderen zeer - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn laat zijn lezers in 1835 kennismaken met Armenië. Een rijk geschakeerd land met een "regtschapen" bevolking. De Armeniër is "langzaam, kalm en welberaden; hij munt noch door ...
www.nederlandschmagazijn.nl
June 3, 2025 at 10:43 AM
Het Nederlandsch Magazijn schetst in 1859 het karakter van mannen aan de hand van hun paraplugedrag. Voorzichtig, zorgeloos, onbetrouwbaar: zeg mij hoe een man met zijn paraplu omgaat en ik vertel u zijn belangrijkste eigenschap.
www.nederlandschmagazijn.nl/de-man-die-t...
De man die telken maal dat hij uitgaat, zijne parapluie medeneemt, telt de voorzigtigheid onder zijne deugden - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn schetst in 1859 het karakter van mannen aan de hand van hun paraplugedrag. "De man die altoos zijne parapluie ergens staan laat, is zeker van veel te zullen verliezen."
www.nederlandschmagazijn.nl
May 27, 2025 at 4:27 PM
Het Nederlandsch Magazijn publiceert regelmatig tekeningen van de Fransman Jean Ignace Isidore Gérard, beter bekend als J.J. Grandville. In jaargang 1844 staan een paar bijzondere tekeningen van hem. Het zijn notenbalken waarmee hij een verhaal vertelt.
www.nederlandschmagazijn.nl/vier-dansers...
Vier dansers in groot balkostuum engageren hunne dames tot de wals - Nederlandsch Magazijn
Het Nederlandsch Magazijn publiceert in 1844 een paar bijzondere tekeningen van J.J. Grandville. Het zijn notenbalken waarmee hij een verhaal vertelt.
www.nederlandschmagazijn.nl
May 21, 2025 at 11:46 AM