Nieuws

Het kabinet voelt er niets voor, maar het zou wel degelijk nuttig zijn om een wettelijk klimaatdoel te stellen voor 2040. Dat schrijft de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van de regering en het parlement. Zon nationaal tussendoel geeft volgens de raad duidelijkheid aan bijvoorbeeld bedrijven en andere betrokken sectoren. Juist aan duidelijkheid over een stabiel en concreet klimaatbeleid is behoefte.ppDe Raad van State doet de oproep in een beschouwing over het ontwerpKlimaatplan 20252035. Het kabinet komt elke vijf jaar met zon plan, waarin tien jaar vooruit wordt gekeken naar klimaatbeleid. Onderliggend doel daarbij is om beleid te maken dat Nederland uiteindelijk in 2050 volledig klimaatneutraal maakt.ppDe raad wijst erop dat het klimaatdoel voor 2030 dat al wettelijk is verankerd, 55 procent minder uitstoot dan in 1990, nog altijd een flinke opgave vormt. De stap naar klimaatneutraliteit in 2050 is vervolgens een nog veel grotere stap. Daarom is het advies om het doel voor 2040, 90 procent minder uitstoot, vast te leggen in de Klimaatwet. Op Europees niveau wordt dat naar verwachting dit jaar ook gedaan, maar Den Haag wil er niet aan.ppMet zon wettelijk nationaal tussendoel kan het klimaatbeleid volgens de raad extra scherp tegen het licht worden gehouden, bijvoorbeeld door de Tweede Kamer. Er zouden dan jaarlijks doorrekeningen worden gedaan door het Planbureau voor de Leefomgeving en er zou in de Kamer verantwoording moeten worden afgelegd. Mocht het nodig zijn om het klimaatbeleid bij te sturen, dan kan de politiek dat sneller aanvoelen, is het idee.ph2Voorspelbaar klimaatbeleidh2pDe afgelopen tijd zijn er verschillende oproepen gedaan aan het kabinet om zo snel mogelijk te komen met stabiel en voorspelbaar klimaatbeleid. Door steeds wisselend beleid dreigen faillissementen, is de waarschuwing. Recentelijk drong een brede coalitie van het bedrijfsleven, boeren, maar ook bijvoorbeeld de klimaatbeweging en vakbonden, aan op consistenter klimaatbeleid.ppDe Raad van State komt nu met een vergelijkbare oproep. Duidelijke, richtinggevende keuzes worden niet gemaakt, stelt de raad vast na bestudering van het Klimaatplan. Juist dat soort keuzes moet voor de korte en middellange termijn worden gemaakt, vindt de raad. Daarbij zou rekening moeten worden gehouden met de sterke samenhang tussen bijvoorbeeld de elektriciteitsvoorziening en de industrie.ppWispelturig beleid, zoals het plotse loslaten van het plan om per 2026 bij vervanging van een cvketel een warmtepomp verplicht te stellen, wordt aangewezen als oorzaak van het nietrendabel worden van allerlei investeringen. De raad waarschuwt dat dat soort koerswijzigingen de investeringsbereidheid van ondernemers in de toekomst kan schaden.ppOok op het gebied van de samenwerking tussen het Rijk en gemeenten, provincies en waterschappen moet het Klimaatplan inzicht geven, is het advies. Zo moet over meerdere jaren duidelijk zijn dat zij genoeg geld krijgen voor de realisering van hun wettelijke taken bij de klimaattransitie. Ook moet de overheid openstaan voor inspraak uit de samenleving en is een nauwe samenwerking met andere overheden nodig.ph2Lange weg te gaanh2pDe raad vindt het verder van groot belang dat er een duidelijke richting wordt gekozen voor de ontwikkeling van koolstofverwijdering. Wel moet de nadruk blijven liggen op een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen, al was het maar omdat koolstofverwijdering gepaard gaat met grote investeringen en het beleid hierover nog grotendeels vorm moet krijgen. Ook moeten de voor en nadelen ervan duidelijk zijn.ppOok staat de Raad van State stil bij de ambitie om in 2050 een circulaire economie te hebben. Duidelijk is wel dat daarvoor nog een lange weg te gaan is. Zo kampen verschillende recyclingbedrijven momenteel met grote problemen. Enkele bedrijven zijn zelfs failliet gegaan. Het advies is daarom om beleid te maken dat circulariteit rendabel maakt.ppDe raad wijst er verder op dat uit onderzoek valt op te maken dat een meerderheid van de bevolking wil dat er strenger klimaatbeleid komt en dat men bereid is daaraan een bijdrage te leveren. Daarvoor zal wel een gedragsverandering nodig zijn. Om die te bevorderen, moet het volgens de Raad van State goedkoper, makkelijker en logischer worden om duurzame keuzes te maken.p