Dünyanın en zeki ve gizemli canlılarından biri olan ahtapotlar, 2025 yılında İngiltere kıyılarını adeta fethetti. Vahşi Yaşam Vakıfları (Wildlife Trusts), Britanya denizlerinde yaşanan bu olağanüstü nüfus patlaması nedeniyle 2025 yılını resmen "Ahtapot Yılı" ilan etti. Cornwall'dan Devon'a kadar uzanan güney kıyılarında, normalde nadiren görülen Akdeniz ahtapotları, bu yıl binlerce kişilik gruplar halinde görüntülendi. Peki, bu sekiz kollu dâhilerin bir anda Britanya sularına akın etmesi sadece bir doğa olayı mı, yoksa iklim krizinin bize fısıldadığı derin bir uyarı mı?

Türkiye’nin en değerli ekosistemlerinden biri olan, "Göller Yöresi"nin incisi Burdur Gölü, tarihinin en karanlık dönemini yaşıyor. Bir zamanlar masmavi sularıyla flamingolara ve nadir kuş türlerine ev sahipliği yapan bu devasa su kütlesi, iklim krizinin ve yanlış su yönetiminin pençesinde adım adım bir "toz havzasına" dönüşüyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan yeni eylem planı, bu hazineyi hayatta tutmak için son bir "can suyu" olma niteliği taşıyor.

2025 yılının son çeyreğine girerken Türkiye, enerji tarihinde devrim niteliğinde bir kilometre taşını geride bıraktı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan gelen son veriler, ülkenin toplam elektrik kurulu gücünün sadece bir büyüme rakamı değil, aynı zamanda köklü bir zihniyet değişiminin sonucu olduğunu gösteriyor. Toplam kurulu gücün %62’sini yenilenebilir kaynakların oluşturması, Türkiye’nin enerji ithalatı sarmalından kurtulup "yeşil bir dev" olma yolunda attığı en somut adım mı?

Endonezya'nın sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olan alçak rakımlı Pari Adası sakinleri, binlerce kilometre uzaktaki bir İsviçre mahkemesinden tarihi bir onay aldı. Dünyanın en büyük çimento üreticilerinden biri olan Holcim'e karşı açılan iklim davası, İsviçre yargısı tarafından kabul edilerek yasal bir sürece dönüştü. Peki, bir sanayi devinin emisyonları, dünyanın öbür ucundaki küçük bir adanın kaderini gerçekten belirleyebilir mi?

Avrupa Birliği’nde (AB) yaşayanlar için bir sonraki otomobilin, ev tadilatının hatta yerel ürünlerin fiyatı, çoğu kişinin adını bile duymadığı bir iklim politikası nedeniyle yakında değişebilir. Karbon Sınırda Düzenleme Mekanizması (CBAM) adı verilen yeni düzenleme, 1 Ocak 2026 itibarıyla tam anlamıyla yürürlüğe giriyor ve yalnızca ağır sanayiyi değil, günlük hayatta kullanılan pek çok ürünü de etkiliyor. CBAM, Avrupa’ya ithal edilen belirli ürünlere, üretimleri sırasında salınan sera gazları üzerinden karbon fiyatı getiriyor.

Türkiye, 2025 yılının bu son günlerinde atmosferik bir "bilek güreşine" sahne oluyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden gelen son veriler, yurdun batısında tropikal fırtınaları andıran bir tablo çizerken, iç ve doğu kesimlerde dondurucu bir kış gerçekliğiyle yüzleşeceğimizi gösteriyor. Gökyüzü bugün parçalı bulutlu bir örtüyle başlasa da, ilerleyen saatlerde Ege’den İç Anadolu’ya, Karadeniz’den Akdeniz’e kadar geniş bir alanda sağanak ve kar yağışı etkisini artıracak.

İklim krizi sadece buzulları eritmekle veya deniz seviyelerini yükseltmekle kalmıyor; aynı zamanda sofralarımıza gelen gıdanın en büyük düşmanlarını, yani tarım zararlılarını devasa birer "biyolojik silaha" dönüştürüyor. Isınan atmosfer, böceklerin metabolizmasını hızlandırarak daha çabuk üremelerine, kış uykusundan erken uyanmalarına ve daha önce hiç görülmedikleri coğrafyalara göç etmelerine neden oluyor. Uzmanlar, modern tarımın "verimlilik" uğruna basitleştirdiği tek tip üretim sisteminin (monokültür), bu yeni nesil istilacı dalgasına karşı tamamen savunmasız olduğu konusunda uyarıyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen çalışmalar kapsamında Türkiye'nin "doğal sit alanı" 28 bin 907 kilometrekareye ulaştı. Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğünce doğal sit alanları, tabiat varlıkları, özel çevre koruma bölgeleri ve benzeri koruma statüsü bulunan diğer alanlardaki doğal değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin tespiti, korunması, geliştirilmesi ve yönetimi için her türlü araştırma faaliyetleri yürütülüyor. Çalışmalar kapsamında biyolojik çeşitlilik kaybını önlemek, bitki ve hayvan türleri ile bunların doğal yaşam ortamlarını muhafaza etmek, koruma alanlarında sürdürülebilir kullanımı sağlamak ve çevre koruma anlayışını geliştirmek amacıyla ülke genelinde bazı alanlar koruma altına alınıyor.

İspanya Ekolojik Geçiş Bakanlığının verilerine göre, 2025'te son 30 yılın en büyük orman yangınlarının yaşandığı İspanya'da 350 bin hektardan fazla alan kül oldu. Bakanlığın verilerinde, sadece ağustos ayında, büyük kısmı Galiçya, Extremadura, Kastilya ve Leon bölgelerinde olmak üzere toplamda 336 bin hektarlık ormanlık alanın yandığı görüldü. Bakanlık, bu yıl İspanya'da 500 hektarı aşan büyük yangınlarının sayısının 60'ı geçtiğini ve bunun, son 10 yılın yıllık ortalamasının neredeyse üç katı olduğunu belirtti.

İran, tarihinin en büyük varoluşsal kriziyle karşı karşıya: Susuzluk. Yıllardır süren yaptırımlar, siyasi gerilimler ve bölgesel çatışmalardan daha yıkıcı olan bu kriz, ülkenin kalbi Tahran’ı yaşanmaz bir noktaya getirdi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, yaklaşık 10 milyon insanın yaşadığı başkenti, su kaynaklarının tükenmesi nedeniyle Umman Körfezi kıyısındaki daha nemli bölgelere taşımanın artık bir "tercih değil, zorunluluk" olduğunu açıkladı. 100 milyar dolara mal olması beklenen bu devasa taşınma planı, aslında yarım asırlık bir yönetimsel körlüğün ve doğayla inatlaşmanın faturası olarak görülüyor.

2025 yılı, küresel ısınma ile mücadelede bir "vites küçültme" yılı olarak tarihe geçebilir mi? Geçtiğimiz birkaç yılın iddialı yeşil vaatleri, yerini ekonomik realiteye, enerji krizlerine ve sertleşen siyasi kutuplaşmaya bırakırken; "Net Sıfır" hedefi adeta devasa bir fırtınanın ortasında kaldı. Donald Trump’ın "kazın bebeğim, kazın" sloganıyla fosil yakıtlara dönüş sinyali vermesi ve Avrupa’daki sağ dalga, iklim eylemini küresel bir zorunluluktan "seçime bağlı bir maliyete" mi dönüştürüyor?

Türkiye, 2025 yılının Aralık ayını alışılmışın dışında bir hava tablosuyla kapatmaya hazırlanıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) son tahminlerine göre; yurdun bir yanında kuvvetli sağanak ve gök gürültüsü hakim olurken, diğer yanında dondurucu buzlanma ve puslu bir sabah uyanışı bekleniyor. Özellikle Muğla ve çevresi için yapılan "gece yarısı" uyarısı, bölgedeki hazırlıkların seviyesini artırdı. Bu gelişme neden önemli? Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar, tarımsal döngüden enerji tüketimine kadar her şeyi etkiliyor.

Arktik’in buz gibi sularında süzülen devlerin üzerinde uçan küçük pervaneler, tıp tarihinde bir dönüm noktasına imza attı. Bilim insanları, drone teknolojisini kullanarak kambur balinaların o görkemli nefeslerinden örnekler aldı ve sonuçlar tüyler ürpertici: Okyanusun en büyük canlıları arasında ölümcül ve son derece bulaşıcı bir virüs kol geziyor. Bu teknolojik atılım, bizlere yaban hayatı korumada yepyeni bir pencere açarken, aynı zamanda ekosistemin ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.

İspanya, gelecek yaz öncesinde ülke çapında bir iklim sığınakları ağı kuruyor. Başbakan Pedro Sanchez bunu çarşamba günü açıkladı. Yılın en sıcak aylarında ülkenin giderek şiddetlenen sıcak hava dalgalarından korunmak için bir dizi kamu binası insanlara sığınak sunacak. Ağ, Barcelona ve Bask Ülkesi'nde halihazırda kurulmuş iklim sığınaklarını da kapsayacak. İspanya’da sıcak hava dalgaları 'yeni normal' Çarşamba günkü bir konferansta Sanchez, iklim değişikliğinin artan şiddetiyle mücadeleye yönelik 80 girişimden oluşan planı ayrıntılandırdı.

Atmosferdeki karbondioksit (CO2) seviyelerinin yükselmesi genellikle sadece küresel ısınma ve eriyen buzullar üzerinden tartışılıyor. Ancak yeni bir bilimsel araştırma, bu gazın doğrudan sofralarımıza sızarak yediğimiz yiyeceklerin kimyasını değiştirdiğini ortaya koydu. Hollanda’daki Leiden Üniversitesi tarafından yürütülen çalışma, artan CO2 miktarının bitkileri daha hızlı büyüterek mahsul verimini artırdığını, ancak bu bitkilerin içindeki hayati vitamin ve mineralleri "seyrelterek" gıdaları besinsel açıdan fakir, kalori açısından zengin ve hatta daha toksik hale getirdiğini kanıtladı.

Türkiye'de çevre koruma harcamaları, 2024'te yıllık bazda yüzde 108,3 artışla, 441 milyar lira olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılına ilişkin çevre koruma harcama istatistiklerini açıkladı. Buna göre, çevre koruma harcamaları, geçen yıl 2023'e kıyasla yüzde 108,3 artarak, 441 milyar liraya çıktı. Çevre koruma harcamalarının yüzde 60,9'u mali ve mali olmayan şirketler, yüzde 31,2'si genel devlet ve hane halkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşlar, yüzde 7,9'u da hane halkları tarafından yapıldı.

İran'ın Basra Körfezi'ndeki jeolojik mücevheri Hürmüz Adası, bu hafta son yılların en çarpıcı doğa olaylarından birine sahne oldu. Bölgede nadir görülen şiddetli yağışlar, adanın dünyaca ünlü "Kızıl Plajı"ndaki demir oksit yüklü toprağı denize taşıyarak kıyı şeridini boydan boya parlak bir kırmızıya boyadı. Denizin turkuaz sularıyla toprağın kan kırmızısı renginin buluştuğu o anlar, sanki başka bir gezegenden fırlamış bir manzara illüzyonu yarattı.

Dünya, ChatGPT ve Gemini gibi yapay zekâ (AI) modellerinin büyüleyici yeteneklerini konuşurken, bu dijital devrimin perde arkasındaki ekolojik fatura korkutucu boyutlara ulaştı. Yapılan son araştırmalar, 2025 yılında yapay zekâ sektörünün neden olacağı toplam karbondioksit emisyonunun, dünyanın en büyük metropollerinden biri olan New York’un yıllık karbon salınımına eşdeğer olacağını iddia ediyor. Sadece karbon salınımı da değil; AI sistemlerinin soğutulması ve çalıştırılması için gereken su miktarı, artık küresel şişelenmiş su talebinin tamamını geride bırakmış durumda.

Kanadalı bilim insanları, Arktik'in dondurucu ıssızlığında kalpleri ısıtan ama bir o kadar da şaşırtan bir keşfe imza attı. Hudson Körfezi'nin sert buzulları üzerinde, bir dişi kutup ayısının hayatta kalma mücadelesi veren yetim bir yavruyu "evlat edindiği" belgelendi. Bu, yarım asırlık bilimsel araştırmalar boyunca yalnızca bir avuç kez görülen, doğanın en gizemli dayanışma örneklerinden biri olarak kayıtlara geçti. Peki, vahşi doğada kaynakların bu kadar kısıtlı ve rekabetin bu kadar sert olduğu bir ortamda, neden bir kutup ayısı kendi genlerinden olmayan bir yavruya bakma yükünü üstlenir?

Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi (Met Office) tarafından yayımlanan son veriler, gezegenimizin geleceği için oldukça sarsıcı bir tabloyu gözler önüne seriyor. Bilim insanları, 2026 yılının sanayi öncesi seviyelerin 1,4°C üzerinde bir sıcaklık getireceğini öngörürken, bu durumun insanlığın modern tarihindeki en sıcak dönemlerden birini başlatacağı konusunda uyarıyorlar. Fosil yakıt kaynaklı kirliliğin atmosferi bir battaniye gibi sarması, sadece dereceleri yükseltmekle kalmıyor, aynı zamanda doğanın kendi soğutma mekanizmalarının da iflas etmeye başladığını gösteriyor.

Avrupa Birliği Konseyi, küresel ticaret dengelerini değiştirecek olan Ormansızlaşma Yasası (EUDR) için bir yıl erteleme kararını resmen onayladı. Endüstri devlerinden gelen yoğun itirazlar ve yasayı denetleyecek olan dijital altyapının henüz tamamlanmamış olması, Brüksel'i bu stratejik geri adımı atmaya zorladı. Bu gelişme, AB'nin "Yeşil Gündem" hedeflerinde bir zayıflama mı, yoksa daha sağlam bir uygulama için verilen bir mola mı sorusunu akıllara getiriyor.

Türkiye genelinde kış mevsiminin ortasında olmamıza rağmen gökyüzü sessizliğini koruyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından paylaşılan son verilere göre, yurt genelinde herhangi bir yağış beklenmezken, sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi tahmin ediliyor. Ancak bu sakin hava tablosu, beraberinde özellikle ulaşımı ve tarımı etkileyebilecek pus, sis ve buzlanma risklerini de getiriyor. Bu gelişme neden önemli? Aralık ayında yağışın kesilmesi ve sıcaklıkların artması, sadece güneşli bir gün geçirmek anlamına gelmiyor; bu durum, Türkiye'nin zaten alarm veren baraj doluluk oranları ve tarımsal sürdürülebilirlik için ciddi bir soru işareti oluşturuyor.

Dünya, iklim kriziyle mücadele kapsamında fosil yakıtlardan uzaklaşma taahhütleri verirken, son veriler şok edici bir gerçeği ortaya koyuyor: Küresel kömür talebi 2025 yılında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayınlanan rapora göre, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üretim artışı ve Avrupa'daki hava koşulları, dünyanın bu "kirli yakıtı" terk etme çabalarını sekteye uğrattı. Yenilenebilir enerji kaynaklarındaki devasa artışa rağmen, artan enerji ihtiyacı ve bazı siyasi tercihler, kömürü yeniden küresel enerji sahnesinin merkezine yerleştirdi.

Hindistan'ın başkenti Delhi, her kış olduğu gibi bu yıl da dünyayı dehşete düşüren bir hava kirliliği kriziyle sarsılıyor. Hava Kalitesi Endeksi'nin (AQI) 450 eşiğini aşarak "ciddi" kategorisine yükselmesi üzerine yetkililer, şehir hayatını durma noktasına getiren radikal kararlar aldı. Başkent yönetimi, en son emisyon normlarına uymayan araçları trafikten men ederken, kamu ve özel sektör ofislerinde %50 kapasite sınırlaması getirerek milyonlarca çalışanı evden çalışmaya yönlendirdi.

Hindistan’ın Kerala eyaletindeki gür yağmur ormanlarında yaşayan ve vücudundaki parıltılarla adeta bir yıldız kümesini andıran "Galaksi Kurbağaları" (Melanobatrachus indicus), insan bencilliğinin son kurbanı oldu. Nesli tehlike altında olan bu parmak ucu büyüklüğündeki canlıların, yaşam alanlarına izinsiz giren doğa fotoğrafçıları tarafından mikrohabitatlarının tahrip edilmesi sonucu bölgeden yok oldukları bildirildi. Londra Zooloji Derneği (ZSL) araştırmacısı Rajkumar K P tarafından izlenen yedi üyeli grup, habitatlarının darmadağın edilmesi ve ağır fiziksel müdahaleler sonrası ortadan kayboldu.