สมาคมคนตาบอดฯ กังวลบังคับสแกนใบหน้าทำคนตาบอดใช้ธุรกรรมธนาคารไม่ได้ auser15 Sun, 2025-08-24 - 09:07 สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ออกแถลงการณ์เรียกร้องให้สถาบันการเงินทุกแห่งเร่งดำเนินการออกมาตรการรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอด ผ่าน Mobile Banking และ e-Money หลังจากมาตรการยืนยันตัวตนด้วยการสแกนใบหน้าถูกบังคับใช้ตามพระราชกำหนดปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ซึ่งสร้างอุปสรรคต่อการเข้าถึงบริการของคนพิการทางสายตา เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2568 สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทยออกแถลงการณ์ เรียกร้องให้สถาบันการเงินทุกแห่งเร่งดำเนินการออกมาตรการรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอด ผ่าน Mobile Banking และ e-Money หลังจากมาตรการยืนยันตัวตนด้วยการสแกนใบหน้าถูกบังคับใช้ตามพระราชกำหนดปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ซึ่งสร้างอุปสรรคต่อการเข้าถึงบริการของคนพิการทางสายตา แม้ที่ผ่านมา สมาคมฯ ได้ร่วมกับธนาคารแห่งประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อหาทางออก เช่น การยกเว้นการสแกนใบหน้า การพัฒนาระบบที่คนตาบอดสามารถใช้งานได้ หรือการใช้วิธียืนยันตัวตนทางเลือก แต่ในทางปฏิบัติ คนตาบอดยังคงถูกจำกัดสิทธิ เนื่องจากหลายสถาบันการเงินยังไม่มีมาตรการรองรับ และเจ้าหน้าที่บางส่วนยังขาดความเข้าใจจนปฏิเสธการให้บริการ สมาคมฯ ย้ำว่า การเข้าถึงบริการทางการเงินเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนทุกคน พร้อมยืนยันจะติดตามและทำงานร่วมกับทุกภาคส่วน เพื่อให้คนตาบอดสามารถทำธุรกรรมได้อย่างเท่าเทียมและปลอดภัย โดยสมาคมได้มีแถลงการณ์ดังนี้ ตามที่สถานการณ์ความเสียหายจากภัยคุกคามทางไซเบอร์ (cyber threat) และภัยทุจริตทางการเงิน (fraud) ที่มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบและใช้เทคนิควิธีการที่ซับซ้อนมากขึ้น อันอาจสร้างความเสียหายต่อประชาชนในวงกว้าง ทำให้รัฐบาลได้ออกพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. ๒๕๖๖ และที่แก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๘ เพื่อรับมือมิจฉาชีพที่อาศัยเครื่องมือทางเทคโนโลยีกระทำความผิดต่อผู้เสียหาย โดยหนึ่งในมาตรการที่มีการนำมาบังคับใช้เพื่อป้องกันภัยคุกคามทางไซเบอร์และภัยทุจริตทางการเงินที่มีการสวมรอยทำธุรกรรมแทนผู้ใช้บริการ (Unauthorized Payment Fraud) คือ การนำเทคโนโลยีเปรียบเทียบข้อมูลชีวมิติของผู้ใช้บริการ (biometric comparison) และเทคโนโลยีตรวจจับความเคลื่อนไหว (liveness detection) มาใช้ในการยืนยันตัวตนของผู้ใช้บริการ ในกรณีที่ผู้ใช้บริการต้องการทำธุรกรรมผ่าน Mobile Banking และ e-Money จากมาตรการดังกล่าวที่ถูกบังคับใช้มาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๖๖ สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ได้ตระหนักถึงปัญหาและอุปสรรคที่คนตาบอดได้รับมาโดยตลอด โดยได้มีหนังสือถึงผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย ลงวันที่ ๓๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๖ เพื่อร้องเรียนกระบวนการยืนยันตัวตนด้วยการสแกนใบหน้าในการทำธุรกรรมผ่าน Mobile Banking ของคนตาบอด รวมถึงการบังคับปิด Accessibility Mode ในระบบปฏิบัติการ Android ซึ่งนำไปสู่การจัดประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นและหาแนวทางแก้ไขปัญหา หรือรองรับการทำธุรกรรมของคนตาบอดที่ได้รับผลกระทบ โดยมีภาคีเครือข่ายประกอบด้วย คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ สมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย องค์การคนพิการแต่ละประเภท สมาคมธนาคารไทย และทางธนาคารแห่งประเทศไทยรับเป็นผู้ประสานงานหลัก จากการจัดประชุมดังกล่าว ได้เกิดคณะทำงานระหว่างสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทยร่วมกับสมาคมธนาคารไทย เพื่อหารือแนวทาง รวมถึงวิธีการรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอดผ่าน Mobile Banking อาทิ มาตรการขอยกเว้นการยืนยันตัวตนด้วยการสแกนใบหน้า หรือการพัฒนาระบบการสแกนใบหน้าที่คนตาบอดสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้ด้วยตนเอง รวมถึงการนำวิธีการยืนยันตัวตนแบบอื่นๆ มาบังคับใช้ และเกิดแนวทางการเปิดบัญชีสำหรับคนพิการทางสายตาของสมาคมธนาคารไทย แต่อย่างไรก็ตาม สมาคมฯ ยังพบว่า การทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอดในปัจจุบันยังได้รับปัญหาและอุปสรรคอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสาเหตุดังกล่าว อาจเกิดขึ้นได้หลายกรณี ได้แก่ * สถาบันทางการเงินหลายแห่ง ยังไม่มีการออกมาตรการเพื่อรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอด แต่มีเพียงการใช้เทคโนโลยีเปรียบเทียบใบหน้า (face comparison) ร่วมกับการตรวจจับการปลอมแปลงชีวมิติ (presentation attack detection) เท่านั้น แม้ว่าธนาคารแห่งประเทศไทย ได้มีประกาศฉบับที่ ๔/๒๕๖๘ เรื่อง การรักษาความมั่นคงปลอดภัยของการให้บริการทางการเงินและการชำระเงินบนอุปกรณ์เคลื่อนที่ สำหรับสถาบันการเงิน ที่กำหนดไว้ว่า “ในกรณีที่ผู้ใช้บริการมีข้อจำกัดในการใช้เทคโนโลยีเปรียบเทียบใบหน้า (face comparison) เช่น เป็นคนพิการทางสายตา สถาบันการเงินอาจพิจารณางดเว้นการยืนยันตัวตนได้ โดยต้องมีแนวทางลดความเสี่ยงทดแทน * พนักงานผู้ให้บริการของสถาบันการเงินหลายแห่ง ยังขาดความเข้าใจถึงแนวนโยบายของสถาบันการเงินของตน เมื่อมีคนตาบอดไปขอใช้บริการยกเว้นมาตรการยืนยันตัวตนด้วยการสแกนใบหน้า จนนำไปสู่การปฏิเสธการให้บริการ ทั้งนี้ สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทยในฐานะองค์กรของคนพิการระดับชาติ ซึ่งมีพันธกิจในการดูแลและปกป้องสิทธิประโยชน์ของคนตาบอดในประเทศไทย จะยังคงติดตามให้สถาบันทางการเงินทุกแห่ง ได้ออกมาตรการรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอดผ่าน Mobile Banking และ e-Money รวมถึงบริการอื่นๆ ที่มีความเกี่ยวเนื่อง เพื่อให้คนตาบอดสามารถเข้าถึงการทำธุรกรรมทางการเงินที่เท่าเทียม อันเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ประชาชนทุกคนต้องได้รับ ร่วมกับภาคีเครือข่ายอย่างใกล้ชิด และขอเรียกร้องไปยังสถาบันการเงินทุกแห่ง ให้ดำเนินการออกมาตรการรองรับการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอดผ่าน Mobile Banking และ e-Money โดยเร็ว เพื่อลดการปิดกั้นในการเข้าถึงการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอด โดยสมาคมฯ พร้อมให้ความร่วมมือกับทางสถาบันทางการเงินทุกแห่งในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวให้หมดไป   * ข่าว * เศรษฐกิจ * สังคม * สิทธิมนุษยชน * คุณภาพชีวิต * สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย * ธุรกรรมทางการเงิน * คนพิการ